Monsanto heeft nepproces aan zijn broek

Een pr-stunt of een grensverleggend experiment met internationale rechtsregels? Den Haag is dit weekend het decor voor de strijd tegen Monsanto.

| Rechters, slachtoffers, getuigen, experts. Allemaal zullen ze er morgen bij zijn, behalve de beklaagde. In Den Haag begint het proces tegen de Amerikaanse agrogigant Monsanto. Een jury van vijf rechters moet zich over diverse vragen buigen. ‘Heeft het bedrijf het recht op een veilige, schone, gezonde en duurzame omgeving geschonden?’, is er één van. ‘Heeft het bedrijf het recht op voeding geschonden?’, een andere.

Het hele proces is nep. Uitgesproken critici van het bedrijf zitten achter de organisatie ervan. Maar toch is het meer dan een promostunt die eindigt in een emotionele tik op de vingers, zegt Olivier De Schutter.

De Belg is een van de grote namen uit de juridische wereld die zijn steun aan het valse proces verleent. Tot twee jaar geleden was hij Speciaal Rapporteur van de VN over het recht op voedsel. Nu doceert hij rechten aan de Yale-universiteit.

‘Dit is een interessante test omdat vijf onafhankelijke rechters zullen kijken of het internationaal recht van toepassing is op de vragen die gesteld worden.’

Het Tribunaal, zoals de actievoerders het noemen, zal ook geen veroordeling uitspreken maar een advies schrijven. ‘Dat spreekt zich uit over de wettelijke aspecten. Het doel is om daarmee advocaten en slachtoffers die échte rechtszaken tegen agrogiganten voeren juridische steun te geven.’

Ook zal er in de praktijk gekeken worden of het haalbaar is om ‘ecocide’ in het internationaal recht in te passen. Ecocide is het strafbaar maken van ingrijpende misdrijven tegen het klimaat.

Een van de rechters die zich over de zaak-Monsanto buigen, is Françoise Tulkens. Twaalf jaar lang was ze de Belgische rechter aan het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg. De slachtoffers die aan bod komen, zijn onder meer boeren die zich benadeeld voelen door de praktijken van Monsanto.

De agrogigant weigert deel te nemen aan het proces. ‘De Inquisitie heeft ook nooit iemand vrijgesproken’, zegt woordvoerder Brandon Mitchener. ‘Dit is gewoon een pr-stunt.’

Dat de International Foundation for Organic Agriculture, een koepelorganisatie voor organische landbouworganisaties, het proces steunen, zit Monsanto erg dwars. ‘Hoe kan je dan complete onafhankelijkheid claimen?’

In een open brief, geschreven naar aanleiding van het nep-proces, belooft het mensenrechtencomité van de agrogigant om te luisteren naar de bezorgdheden, maar niet in die valse Nederlandse rechtszaal.

‘Dat is zeer jammer natuurlijk’, zegt De Schutter. ‘Maar de uitspraak zou vanuit juridisch oogpunt erg interessant kunnen zijn.’