Wat de Vlaamse regering deze week presteerde, is een game changer. Niet alleen voor de ruimtelijke ordening of het klimaat, maar ook voor zichzelf.

Schauvliege (CD&V) kreeg al heel wat bagger over zich heen, maar is wel de sleutelfiguur in ruimtelijke ordening en klimaat.

Het valt vooral op hoe de N-VA aan de kar heeft getrokken om een verregaande beslissing te nemen. Als het van de partij afhing, mocht het nog radicaler en sneller, terwijl Open VLD op de rem stond bij het Beleidsplan Ruimte Vlaanderen en CD&V een tussenpositie innam, en de hervorming koppelde aan landbouwdossiers.

De doorbraak is dan ook vooral een opsteker voor de N-VA, die als grootste partij ook het imago van de Vlaamse regering torst. Nochtans ligt in klimaat en ruimtelijke ordening niet de unique selling proposition van de N-VA. De omslag in de ruimtelijke ordening zal bij een aanzienlijk deel van haar achterban niet in dank worden aanvaard.

N-VA heeft als volkspartij overal aanhang, maar als er al ergens een klemtoon ligt, dan ligt die niet in de steden, wel in de verstedelijkte gemeenten in de provincie. Voor CD&V geldt nog veel meer dat de aanhang op het platteland woont, daar waar de Vlaamse regering de open ruimte het meest wil vrijwaren. In die zin zit er zelfs mogelijk een risico voor die partijen aan wat er nu is beslist. Stadslucht maakt vrij. De uitdaging voor deze rege- ring is nu om de daad bij het woord te voegen. Met de uitvoering van het BRV en het Klimaaten Energiepact zullen deze en de volgende regering nog de handen vol hebben. Sommige beslissingen zijn zo ingrijpend dat de gevolgen ervan vandaag nauwelijks in te schatten zijn.

De milieubeweging wees er al terecht op dat sommige plannen die de Vlaamse regering uit het verleden meesleept – de verbreding van de Brusselse Ring, Uplace, de Oosterweelverbinding – op gespannen voet staan met wat nu is beslist. Op andere punten, zoals het rekeningrijden, blijft de Vlaamse regering bij gebrek aan consensus bovendien wel in de stilstand steken. Letterlijk in dit geval.

De Vlaamse en Belgische overheden hebben niet zo’n goede reputatie in langetermijnbeslissingen. In 2003 besliste de federale regering tot de kernuitstap. Na de verkiezingen deed de volgende regering niets om die kernuitstap ook daadwerkelijk voor te bereiden. Over de bewogen geschiedenis van Oosterweel of Uplace kan een boek geschreven worden.

Als straks in concrete dossiers woonuitbreidingsgebied geschrapt moet worden, gaan de poppen – en de lobbygroepen – pas echt aan het dansen. Benieuwd of de Vlaamse regering ook daartegen opgewassen is.