Hogere inkomens kregen gros van energiesubsidies

De gezinnen die er het minst nood aan hebben, reven het grootste deel van de 3,5 miljard steun voor investeringen in energiebesparing binnen.

| De hoge steun die de afgelopen jaren is toegekend, vooral dan die voor zonnepanelen, ligt al langer onder vuur. Nu blijkt uit een studie van Steunpunt Wonen ook dat de steun vooral naar gezinnen is gegaan die er het warmst inzaten. En dat geldt zowel voor de Vlaamse premies voor rationeel energiegebruik als voor de federale fiscale aftrek voor investeringen in energiebesparing.

De federale overheid gaf tussen 2006 en 2013 liefst drie miljard uit aan fiscale aftrekken voor energiebesparing. 58 procent van dat bedrag ging naar gezinnen met een inkomen van meer dan 40.000 euro netto belastbaar, vooral dan tweeverdieners, die daarmee tot de dertig procent hoogste inkomens behoorden. Wie tussen 10.000 en 20.000 euro verdiende, kreeg slechts acht procent, de allerlaagste inkomsten slechts 0,2 procent.

Bij de aangifte van uitgaven voor zonnepanelen is de scheeftrekking sterker. Zeventig procent van de aangiften hoort bij de hoogste inkomensgroep, slechts 0,8 procent bij de laagste. ‘ Het is dan ook duidelijk dat het verdelingseffect via de fiscale voordelen onbestaande is en dat vooral de groep die er financieel misschien de minste nood aan heeft, het meest geniet van deze fiscale voordelen’, schrijft onderzoekster Griet Verbeeck van het Steunpunt Wonen.

Dat geldt ook voor de Vlaamse premies voor rationeel energiegebruik. Tussen 2009 en 2014 zijn bijna 1,1 miljoen premies uitbetaald voor onder meer isolatie, hoogrendementsglas en verwarming. De Vlaamse overheid be- steedde daar 358 miljoen euro aan, maar slechts 12,5 miljoen daarvan ging naar beschermde afnemers, leefloners, hulpbehoevende bejaarden of personen met een handicap.

Telkens weer blijkt hoe zwaar het mattheuseffect – ‘wie heeft, hem zal gegeven worden’ – in de energiesteun doorweegt. ‘De meer gegoede huishoudens hadden waarschijnlijk ook zonder deze ondersteuning de middelen gehad om de investering te doen’, besluit Verbeeck. ‘Vraag is of zij deze stap hadden gezet zonder deze stimulans.’

Intussen zijn zowel de Vlaamse premies als de federale aftrek fors gewijzigd. Bij de Vlaamse premies wordt meer en meer gevraagd om twee of meer ingrepen tegelijk te doen. De federale aftrek bestaat alleen nog voor dakisolatie.

‘Verdelingseffect via de fiscale voordelen is onbestaande’ GRIET VERBEECK Steunpunt Wonen