Na achttien jaar cel eindelijk vrij
| Op de foto die zijn familie enkele uren na zijn vrijlating verspreidde, staat een oude man. Muhammad Bekjanov is slechts 63, maar je geeft hem veel meer. Hij is zijn tanden kwijt, zijn lichaam is gesloopt door de tuberculose en getekend door de martelingen. Bekjanov heeft liefst achttien jaar in de gevangenis gezeten. Hij wordt tot de journalisten gerekend die het langst achter de tralies hebben gezeten. Hij is een van de vele optimisten die na de val van de Sovjetunie dachten dat de democratie ook aan hun landsgrenzen gloorde.
Toen de Sovjetstaat Oezbekistan in 1991 onafhankelijk werd, richtte Bekjanov samen met zijn broer Muhammad Solih de partij Erk (Vrijheid) op. Het land werd al sinds 1989 door Islam Karimov bestuurd en de jongemannen vonden dat het tijd was voor verandering. Solih was zelfs zo vermetel om zich in 1991 kandidaat te stellen voor de presidentsverkiezingen. Niet dat het veel uitmaakte, ze zouden toch gewonnen worden door Karimov.
Muhammad zette zich ondertussen in voor de krant van de partij, die in 1994 op de lijst van verboden media kwam. Zijn broer had het land al verlaten en Muhammad Bekjanov week uit naar Oekraïne. Maar ook daar was hij niet veilig.
Toen in 1999 de Oezbeekse hoofdstad Tasjkent door enkele mysterieuze explosies werd opgeschrikt, kreeg Bekjanov plots bezoek van de Russen in Oekraïne. Hij werd naar zijn vaderland overgebracht en verdween in de cel. Volgens mensenrechtenorganisaties werd hij daar gemarteld om hem te laten bekennen dat hij betrokken was bij de aanslagen. Hij kreeg 15 jaar cel. In 2012, nadat hij 13 jaar achter de tralies had gezeten, kreeg hij te horen dat zijn straf met vijf jaar verlengd was. Hij had de regels van de gevangenis overtreden, bleek dat hij een nagelknipper bij zich had gehad.
Bekjanov werd gisteren vrijgelaten. Optimisten zien in zijn vrijlating een teken dat Sjavkat Mirzijojev, de nieuwe president die vorig jaar aan het bewind kwam nadat Karimov was overleden, het mensenrechtenrapport van zijn land wil verbeteren. Pessimisten wijzen erop dat Bekjanov zijn celstraf helemaal heeft uitgezeten. Zij zeggen dat er nog genoeg anderen onterecht in de gevangenis zitten.