Sturgeon voert druk op May op
De Schotse premier, Nicola Sturgeon, wil een nieuw referendum uitroepen. Als he t van haar af - hangt, mogen de Schot ten al in he t najaar van 2018 kiezen tussen een harde Brexit en onafhankelijkheid.
1. Is de demarche van Sturgeon een verrassing? Geenszins. De voorbije weken heeft ze herhaaldelijk gezegd dat de Schotten zich opnieuw moe ten kunnen uitspreken over onafhankelijkheid. Haar belangrijkste argument is dat de Bre xit hen voor een nieuw politiek feit heef t geplaatst. Ruim 60 procent van de Schot ten stemde tegen een uitstap uit de EU. Bovendien sluit de Britse premier, Theresa May, hen helemaal uit bij de onderhandelingen me t de EU. Sturgeon stoot op een ‘muur van onverzettelijkheid’, zei ze gisteren. Het Schotse parlement mag zich ook nie t uitspreken over welk soort Brexit er moe t komen. May gaat voor een harde uitstap. Dat is voor de Schot ten uit den boze.
2. Waarom wil ze nu al beginnen met de voorbereiding? Sturgeon wil de druk op M ay opvoeren. Ze wil dat die de Schotse bekommernissen ernstig neemt. Waarschijnlijk activeert May vandaag artikel 50 van he t Verdrag van Lissabon. Daarmee begint de tikker van de onderhandelingen te lopen. Uiterlijk over twee jaar moet de uitstap afgerond zi jn. Het is echter helemaal nie t zeker dat er tegen dan een akk oord kan worden afgesloten. Dan valt he t Verenigd Koninkrijk helemaal terug op oninteressante WTO-handelstarieven. Sturgeon wil dat de Schot ten op dat moment hun k euze kunnen maken. Ze hoopt dat tegen dan een meerderheid voor onafhankelijkheid kiest. Op dit moment is dat zeker niet het geval.
3. Zal May instemmen met het referendum? Neen. Haar voorganger, David Cameron, deed dat wel, waardoor bi j een ja-stem de Schot ten legaal uit het Verenigd Koninkrijk hadden kunnen stappen. May wil dat nie t. Ze wil he t koninkrijk samenhouden. Logisch als je bedenkt dat he t koninkrijk geen deel meer uitmaakt van de Europese U nie.
May verweet Sturgeon gisteren een ‘tunnelvisie’. Ze wil de onderhandelingen met de EU helemaal ongebonden aanvatten. Ze wil zelfs geen rekening houden met de bekommernissen van het Hogerhuis. De lords willen dat de rechten van de EU-burgers die in Engeland wonen, beschermd worden voor de onderhandelingen van star t gaan. Zelfs die vraag heef t May afgewimpeld.
Sturgeon kan natuurlijk altijd doorzetten. Maar dan zal W estminster het referendum juridisch aan - vechten. Uiteindelijk zal he t Britse Hooggerechtshof zich moe ten uitspreken over de we ttelijkheid ervan. De vraag is of de Schot ten zich in dat juridische moeras willen wagen.