NEDERLAND: MODELLAND (MAAR MET BOZE BURGERS)
Naar eigen zeggen zijn ze het op een na beste land ter wereld, maar wie ze een beetje kent, weet dat het geveinsde bescheidenheid is. N eem om he t even welk criterium dat er een bee tje toe doet: rijkdom, gezondheid, tewerkstelling, armoede, te vredenheid, veiligheid, huisvesting, k waliteit van de leefomge ving, noem maar op. Wat je ook kiest, Nederland is welhaast elke keer bij de koplopers. In de human development index van de Verenigde N aties pri jkt N ederland op de vi jfde plaats. Wij staan een stuk verderop in die rangschikking (21ste), hoewel we veel meer ministers hebben, meer overheid en meer overheidsschuld.
Wat is he t Nederlandse geheim? Als ik even Hollands onbescheiden mag zijn, dan zou ik zeggen dat het komt omdat ze daar luisteren naar mensen zoals ik. Nederland is eigenlijk een van de meest succesvolle democratische technocratieën ter wereld. Een land waar experts écht wegen. Ze zijn er talrijk, worden goed gefinancierd en ze heb ben gezag. Verschillende grote hervormingen daar zijn direct terug te brengen tot adviezen van de Wetenschappelijk Raad voor het Regeringsbeleid, een prestigieuze, onafhankelijke door de overheid gefinancierde denktank. In die raad zitten ruim omkaderde professoren die rappor ten schrijven die zeggen hoe het beter kan. Geloof het of niet, daar wordt ook gevolg aan gegeven. In onze kabinetten worden rappor ten in he t beste ge val gebruikt om de poot van een wankele receptietafel te stut ten.
Nederland mag dan een schoolvoorbeeld zijn van rationeel, evidencebased beleid, vandaag baadt he t land in een walm van peroxide. Uitgerek end in de natie die werd gebouwd op vuistdik rappor t boven op vuistdik rapport gaat het woensdag om één A4tje – het verkiezingsprogramma van Geert Wilders. Een kwibus uit het godvergeten V enlo die zich Bee thovens kapsel heeft aangeme ten ten einde wat 19deeeuws drama in dat saaie moderne Nederland te brengen.
De voorzitter van de PVV schreef een bagatel van een partijprogramma uit. Er valt dan ook niets door te rekenen door het Centraal Planbureau, een van die andere bastions van de N ederlandse technocratie. Dat CPB rek ent al sinds 1986 verkiezingsprogramma’s door, iets wat ons Federaal Planbureau meer dan der tig jaar later ook zal doen. Ze doen dat allemaal omdat men ervan uitgaat dat de N ederlandse kiezer behoefte heeft aan cijfertjes om tot een weloverwogen afweging te komen in het stemhokje. Wat levert stemmen voor deze of gene partij me op, hoeveel zal het me kosten? (Neveneffect: door al dat doorrek enwerk zijn de programma’ s van de traditionele partijen verworden tot doorslagjes van mekaar.)
Het zal menig Nederlander worst wezen morgen. De nuchtere, k oele N ederlandse kiezer die netjes en beleefd kosten en baten afweegt, heef t de verschrikk elijke hulk in zichzelf losgelaten. Z oals we we ten, is de hulk niet rationeel, wel heel boos.
Waarover? Dat is onduideli jk. N ederland kende geen explosie van ongelijkheid. De werkloosheid is wat gestegen, maar Nederland heef t nog steeds een te werkstellingsgraad waarvoor politici elders een arm en een been zouden geven. Geen troosteloze cités. Ja, de crisis kwam er redelijk hard aan. Er werd ste vig bezuinigd. De private schulden zijn sterk toegenomen. De flexibilisering van de arbeidsmarkt is behoorli jk ver gegaan. Maar is dat wat de Nederlandse kiezer echt dwarszit?
Immigratie in elk geval wel. Niet dat het