Bonden en Planbureau oneens over koopkracht
Wie heeft gelijk? De vakbonden, die beweren dat de koopkracht van de Belgische werknemers vorig jaar gedaald is met 0,94 procent? Of het Federaal Planbureau, dat het heeft over een koopkrachtstijging met 1 procent?
Aanleiding voor de vraag is een rapport van het Europese vakbondsinstituut ETUI. Uit een loonvergelijking door het ETUI blijkt dat de Belgische werknemers vorig jaar als enige in heel Europa hun reële koopkracht zagen dalen.
Opgelet: de Europese vakbonden zeggen niet dat de Belgische lonen in 2016 omlaag zijn gegaan; wel dat de stijging van de lonen in ons land kleiner was dan de inflatie van de consumptieprijzen. Anders gezegd: de loonstijging was onvoldoende om de inflatie bij te benen, en dus was er koopkrachtverlies voor de Belgische werknemers – we k onden in 20 16 minder kopen met ons loon dan het jaar voordien.
Momentopname
Het ETUI berek ende de e volutie van de reële Belgische lonen (lonen in verhouding tot inflatie) op 0,94 procent. Ter vergeli jking: in F rank rijk was er een toename van de reële lonen met 0,25 procent, in Duitsland met 1,61 procent en in N ederland met 2,28 procent. De beste leerling in de Europese klas, vorig jaar,was Roemenië met een loonstijging van liefst 8,94 procent.
Er zijn twee verklaringen voor het slechte Belgische rapport. Ten eerste de matige vooruitgang van de lonen, nog een ge volg van de inde xsprong uit 2015 maar ook door een politiek van voorzichtige looncao ’s. T en tweede door de bijzonder hoge Belgische inflatie ( vorig jaar gemiddeld 1,97 procent – het hoogste cijfer van Europa), onder meer te wijten aan de hoge energietaksen.
Op iets langere termijn kleurt het plaatje anders. Dan is er van k oopkrachtverlies voor de Belgen geen sprake. Het ETUIrapport toont dat ook aan. Sinds 2001 zijn de lonen in België ie tsje meer gestegen dan de inflatie – al blijft het saldo klein (ongeveer 0,5 procent). Dat is vooral te danken aan he t behoud van he t indexmechanisme in de crisisjaren 20082010.
Ook de k omende jaren zullen de Belgische werknemers meer loon bijkrijgen dan de inflatie. W erkgevers en vakbonden hebben afgesprok en dat er boven op de (normale) indexin de periode 20 172018 tot 1,1 procent aan loon mag bi jkomen.
Van die situatie kunnen de Grieken alleen maar dromen. Die zagen hun loon tussen 2009 en 20 16 me t liefst 3,12 procent dalen. Ook in Hongarije, P ortugal, Italië en zelfs he t Verenigd Koninkrijk gingen de lonen in de voorbije jaren omlaag .
Fiscus
Het Europese vakbondsrappor t vertelt niet alles. De studie kijkt naar de evolutie van de brutolonen, nie t naar de globale ink omenspolitiek van de EUlanden, dus ook niet naar eventuele fiscale maatregelen die de nettolonen helpen verhogen.
Als daarmee rek ening wordt gehouden, is de Belgische k oopkracht er vorig jaar niet op achteruitgegaan, blijkt uit berekeningen door het Federaal Planbureau. Volgens het Planbureau is het reëel beschikbaar inkomen van de Belgen vorig jaar me t 1 procent gestegen.
Die toename is het gevolg van de toegenomen werkgelegenheid – wie werkt, verdient meer dan wie nie t werkt – en van een reeks fiscale maatregelen, zoals de verhoging van de forfaitaire beroepskosten en van de werkbonus. De opbrengst hiervan was hoger dan de negatie ve impact van de inflatie en de indexsprong, aldus het Planbureau.
Ook de komende jaren zullen de Belgische werknemers meer loon bijkrijgen dan de inflatie