Geen Beatles, Stones of Springsteen zonder
Chuck Berry (19262017)
De lof betuigingen die de wereld rondgingen, waren indruk wekkend. De Rolling Stones, de overbli jvende Beatles, Rod Stewart, Bruce Springsteen: al wie naam gemaakt heef t en ri jk is ge worden met rock’ nroll, dankte C huck Berry op zi jn blote knieën.
Dat is onge twijfeld terecht. Berry ze tte in de jaren 50 en 60 zo’n reeks topsongs neer dat zi jn invloed tot vandaag fris, snedig en inspirerend werkt. ‘ G o J ohnny go!’ (uit ‘ Johnny B. Goode’) is nog steeds een oerrefrein en songs als ‘You ne ver can tell ’, ‘ Swee t lit tle sixteen’ en ‘ Roll over Bee thoven’ zijn spitse poppareltjes van bedrieglijke eenvoud.
Berry k wam uit een middenklassegezin in Saint L ouis (M issouri), maar leerde het vak in Chicago. Hij werd opgepikt door he t Chesslabel, dat gespecialiseerd was in het enige genre dat tot dan geen blank publiek had, de ‘ Chicago blues’. Berr y deed ie ts speciaals: hij speelde soms country en werd daarom ‘ the black hillbilly ’ genoemd, wat in die tijd pejoratief klonk maar vooral aangaf dat hi j een brug sloeg naar een blank publiek.
Zijn eerste hit ‘Maybellene’ was eigenlijk een cover van de countrytraditional ‘Ida Red’, een verhaal over auto’s en meisjes. Chess pushte de plaat tot die een hit werd en Berry besloot om een stijl te ontwikkelen die hem een groot, jong en blank publiek zou opleveren. De meningen over hoe hij dat deed, verschillen: sommigen roemen zijn intuïtie en spontaneïteit, anderen geloven dat hij heel berekend te werk ging .
Het is maar de vraag wat he t grootste compliment is.
Niet rebels
Berry had een bi jzonder herkenbare en aanstek elijke gitaarstijl. Hij serveerde korte, krachtige solo ’s die wellicht alle Britse rockbands van de sixties als handleiding gediend hebben. H ij had die stijl gehaald bij bluesmuzikanten als TBone Walker, Carl Hogan en Charlie Christian, erkende hij later in een doc umentaire. Zi jn bijdrage was dat hij de solo’s simpel maakte, zodat iedereen ze kon spelen.
Berry wordt geroemd voor zijn affiniteit me t de ontluik ende tegencultuur van de jaren 50 en sommige critici plaatsen hem op de hoogte van Bob Dylan. Zijn teksten waren absoluut zelf bewust. Hij schreef tref fende verhalen over tieners, auto ’s, racisme en over he t appeal van een ‘ brown eyed handsome man’ – hij bedoelde natuurli jk ‘ brown skinned handsome man’. Hij vat te de essentie van de ti jdgeest in die ene zin ‘ deliver me from the da ys of old’ (in ‘Swee t little sixteen’).
Maar hoe geloof waardig was het allemaal? Berr y was al bi jna dertig toen hi j eraan begon, en zijn bekendste teksten zijn slim en gevat, maar nauweli jks rebels, vaak veeleer humoristisch zoals die van zi jn idool L ouis J ordan. Hij wilde ook helemaal nie t antiestablishment zijn. In latere songteksten liet hij vaak persoonlijker
emoties horen, en in de vroege seventies genoot hi j bi jval bi j een hippiepubliek met liedjes als ‘Tulane’ en ‘Have mercy judge’, songs waarin hi j zi jn bluesge voel weer naar boven lie t komen.
Veroordeeld
In 1962 had hij pech. Hij werd veroordeeld omdat hij met ‘immorele bedoelingen’ een minderjarige over de staatsgrens meegenomen had. Zijn vrouw scheidde van hem en al had hij daarna nog enkele hits, de bron van inspiratie droogde op. N et toen bejubelden de nieuwe Britse idolen hem als hun grote voorbeeld en had hi j kunnen incasseren.
Berry werd wat verbitterd, wat bepaalde uitsprak en over zi jn grootste triomfen kan verklaren. Zijn songschrijven noemde hij een broodwinning, zi jn talent voor tekst en zijn sound waren volgens hem het resultaat van zijn beperkingen. Zelf keek hij op naar betere popzangers als N at King Cole.
In 197 2 scoorde hi j nog zi jn grootste hit me t he t bra ve ‘M ydingaling’. Daarna werd hi j een retroact en wilde hi j zi jn gage vooraf uitbetaald krijgen. Meestal moesten zijn begeleiders de songs zelf instuderen. En hi j had nog een paar keer zwaar last me t het gerecht.
John L ennon heef t ooit verklaard dat Chuck Berry’s naam synoniem is voor rock’ nroll en dat was lange ti jd de visie van vele rockfans. Maar er is een paradox. Berry’s grootste hits zijn niet zijn meest persoonli jke songs, en hi j heeft weinig gedaan om die reputatie te consolideren.
Ondanks alles zagen veel grote muzikanten hem als een leermeester en lichtend voorbeeld.
Hail hail r ock’ nroll!
Berry wordt geroemd voor zijn inzicht in de ontluikende tegencultuur van de jaren 50 en sommige critici plaatsen hem op de hoogte van Bob Dylan