Waarom de Rode Duivels bereid moeten zijn om 90 minuten onaangename dingen te doen
‘Duidelijkheid, sturing, discipline.’ Bondscoach Roberto Martinez weet perfect wat hij de sterren van de nationale ploeg nog kan bijbrengen.
BRUSSEL | ‘Nee, nee, nee.’ Een diepe zucht. Geërgerd verstevigt Roberto Martinez zijn grip op een blikje F anta Orange. Een goed advies: begin lie ver niet over een mogelijke eindoverwinning op he t Wereldkampioenschap Voetbal in Rusland volgend jaar. De nieuwe bondscoach wil er nie t van horen.
‘We moeten ons eerst nog k walificeren (zaterdag spelen de Rode Duivels een kwalificatiewedstrijd tegen G riekenland,
red.). Ik vind he t belangrijk, cruciaal zelfs, om alles van dag tot dag te beki jken. Als je te veel aan morgen denkt, verlies je de de tails uit he t oog. Dat is dodelijk.
Verder is de 44 jarige Spanjaard de charme zelve. Modieus in he t zwart gekleed, getrimd baardje en voldoende mediatraining om iedere vraag joviaal te pareren. Zelfs als hij nogmaals ge vraagd wordt naar zijn ambities. ‘Ik droom. Maar niet over dingen die me er van weerhouden mijn werk te doen. Nie t over de wereldbeker. Niet nu.’ Nochtans staat heel uw leven al in het teken van voetbal. Wilde u als klein jongetje niet die trofee de lucht insteken? ‘Ik kom inderdaad uit een voe tbalgek gezin. Mijn vader was er dag in dag uit mee bezig. Als ik terug ga naar Balaguer, het Spaans dorp waar ik vandaan k om, zien de mensen me nu nog alti jd als dat joch met zijn bal. Maar posters aan de muren met vedetten had ik nie t. Of misschien eentje. Ik was me be wust van mijn kwaliteiten. Een lokaal talent, dat zeker. Wereldklasse? In de verste ver te niet.’ Haalde u daarom ook een universitair diploma? Dat is vrij ongebruikelijk in het profvoetbal. ‘Ja, er zijn bepaalde zaken in je carrière waar je geen controle over hebt. Ik zie jonge spelers die alles op he t voetbal zetten, geblesseerd raken en plots me t lege handen staan. Ik had een vangne t: mijn diploma fysiotherapie. Ik zag mezelf wel in een ziekenhuis werken en daar blessures behandelen. Daar valt geld mee te verdienen: een mens is nie t gemaakt om tegen een bal te trappen, laat staan te koppen. (lacht) Maar we doen he t toch omdat we er zo veel plezier uit put ten.’ U staat bekend als een professional. (knikt instemmend) Tot in het extreme soms. Klopt het gerucht dat u geen glas alcohol aanraakt? ‘Ik heb slechts één k eer in mijn leven een glas alcohol gedronken. Op mijn huwelijk. Een belof te aan een vriend. Ik genie t zonder te drinken. De keuze om geen alcohol te drink en maakte ik al als jonge speler: je moe t voorzichtig zijn met je lichaam.’
‘Daarom ben ik ook zeer voorzichtig ’ met wat ik ee t, zeker op wedstrijddagen. Dan moet je scherp staan. H et bloed kan niet op twee plaatsen tegelijk zijn: niet zowel in de maag als in de hersenen. Grote stukken rood vlees ver tragen de spijsvertering. Dan ben je nie t meer in staat om scherpe beslissingen te nemen. ’ Radja Nainggolan rookt. Dat valt toch niet te verzoenen met uw visie op voetbal? ‘Ik reken ervaren spelers af op hun prestaties op he t veld. Iemand die honderden wedstrijden in een topcompe titie gespeeld heeft, hoef ik nie t de les te spellen. Ik kan alleen maar meege ven hoe ze nog een e xtra twee of drie jaar uit hun carrière kunnen halen.’
‘Voor jonge spelers is he t anders: zi j moeten bepaalde regels volgen. Als ze die niet volgen, staat er wel iemand anders klaar om hun plaats in te nemen. ’ Waarom bent u meer succesvol als trainer dan als voetballer? ‘Is dat zo? Wel ja. Het hangt er natuurli jk van af hoe je succes definieer t. Succes is voor mij het bereiken van doelstellingen. Zelfs al speel je op een lager niveau. M ijn ervaring als een mindere speler heef t me een betere trainer gemaakt: ik moest meer om me heen ki jken, het spel be ter begrijpen dan de anderen.’ Is een mislukking dan het niet halen van die doelstellingen? ‘Een mislukking is iedere verloren wedstrijd die ik nie t kan verklaren na afloop. Dan ben ik nie t te genie ten tot ik een oplossing heb ge vonden.’ Op uw 22ste ging u plots bij Wigan Athletic spelen in de lagere afdelingen van het Engelse voetbal. Van de Spaanse zon naar de Engelse modder. Waarom? ‘Ik was de eerste Spaanse voe tballer die de overstap naar he t Engelse voe tbal waagde. De eigenaar van Wigan had indertijd zakelijke contacten in Spanje, mijn naam werd gesug gereerd. Ik ben van nature erg nieuwsgierig , dit was een kans.’
‘Dat gevoel van avontuur heb ik nu ook: ik ben negen jaar ac tief geweest als trainer in he t Engelse voe tbal, ik vind het intrigerend om he t Belgisch voe tbal nu te doorgronden. H oe kan een land met elf miljoen in woners zo’n capabele spelersgroep afleveren?’ En? Vertelt u het ons gerust. ‘Toen ik manager was van E verton kreeg ik al een eerste aanze t tot antwoord. Met dank aan Romelu (Lukaku), K evin (Mirallas) en Marouane (Fellaini). Zet die drie naast elkaar en je zie t de diversiteit waar België voor staat. Al die manieren van denken, culturen en talen die zich hier met elkaar mengen. Dat ver taalt zich in de manier waarop er voe tbal gespeeld wordt.’
‘Er is ook struc tureel goed werk gele verd de afgelopen jaren door de clubs, de topsportscholen, de federatie, noem maar op. De jeugdopleiding is op niveau. H et niveau van de compe titie zit goed. I edere Engelse manager ver welkomt met plezier een speler uit de Belgische compe titie in zijn kleedkamer. Ze zijn fysiek sterk, flexibel en tac tisch onderlegd.’ Zit het Belgisch voetbal nu niet gewoon in zijn vette jaren? ‘Daar moet onze foc us nu lig gen: het behouden van de constante toestroom van talent. Ik kan nie t garanderen dat er talent komt. Maar ik kan wel proberen talenten alle kansen te ge ven om zich te ontwikkelen. Maar dat wordt een werk
van vele jaren.’
‘Het vraagt ook een c ultuuromslag om in die ve tte jaren te bli jven. Ik spiegel me graag aan landen als Spanje, Italië of Duitsland. Grotere landen dan België, maar ze zijn erin geslaagd een zek ere onoverwinnelijkheid in hun voe tbal te brengen. Als de Duitse spelers hun wit te shirt aantreken en he t veld opkomen, dan weten ze ge woon dat ze zullen winnen. Die mentaliteit, die wil ik er nog in kri jgen.’ Wat kunt u nog toevoegen? De Belgische spelers zijn stuk voor stuk toch al top? ‘Duidelijkheid, sturing, discipline. Ki jk naar onze nederlaag tegen Spanje. De Rode Duivels moe ten hun comfor tzone durven verlaten. Z e moeten bereid zi jn negentig minuten lang dingen te doen die onaangenaam zijn. Iedereen wil aan de bal zi jn of die voor waartse pas ge ven. Maar het hoofd er voor leggen, jezelf pi jn doen, daar moe t nog aan worden ge werkt.’ Heeft Axel Witsel niet voor de gemakkelijke – en vooral – winstgevende optie gekozen door naar China te verhuizen? ‘ Only time will tell . Het is altijd moeilijk om een pionier te zi jn. Voor mij heeft hij een juiste beslissing genomen. V eel mensen denken dat zijn niveau zal zakk en door de Chinese competitie, maar zi j kennen Axel nie t. Het spelpeil in R usland, waar hij daarvoor zat, is nie t zo verschillend van dat in C hina. Hij slaagde er altijd in om me t zijn eigen kwaliteiten en harde werk een plaats in de nationale ploeg af te dwingen. Onderschat de factor vertrouwen ook nie t: hij is de man van dit C hinese project. Hij vindt er warmte terug die hi j nergens anders zou krijgen. En he t lijkt me nog alti jd beter om te spelen in C hina dan op de bank te zitten in een Europese compe titie. Is Youri Tielemans... ‘( Onderbreekt) Een uitzonderlijk talent. Zijn voetballende leeftijd is veel ouder dan zijn reële leef tijd. Hij is klaar om die stap te ze tten naar een grote compe titie. Ik volg hem op de voe t.’ Is de nationale ploeg wel belangrijk genoeg voor de Rode Duivels? Het zijn multimiljonairs waarvan er velen tot in de latere fases van de Champions League zijn doorgedrongen.
‘Een mens is niet gemaakt om tegen een bal te trappen, laat staan te koppen. Maar we doen het toch omdat we er zo veel plezier uit putten’
‘U begrijpt dat nie t. En dat snap ik hoor . Om op het hoogste niveau te spelen, moet je een heel uniek karakter hebben. Je moet fantastisch goed zi jn in je job, je moet kunnen omgaan me t de druk, enzovoort. Onze spelers houden van he t spelletje: het maakt ze nie t uit hoe veel ze verdienen of hoe populair ze zi jn, als ze niet spelen zi jn ze nie t blij.’ Nog even dit: voelt u zich eigenlijk een Catalaan? ‘Niet echt. Met mijn vader spreek ik Spaans, met mijn moeder Catalaans. Ik heb vrienden die i jveren voor de onaf hankelijkheid. Ik begri jp ze wel: zi j komen uit een andere situatie. F ranco, de dictator, heeft veel families pi jn gedaan.’
‘Het zou nogal simplistisch van me zijn om te zeg gen dat de onaf hankelijkheid belangrijk voor me is. Ik heb een Schotse vrouw en een Engelse dochter . Ik heb in Wales gewoond en train de Belgische nationale ploeg . Ik hou van reizen. We zijn allemaal ergens geboren, maar de waarden die iemand me t zich meedraagt, zijn voor mij belangrijker dan zijn of haar politiek e overtuigingen.’
‘Iedere Engelse manager verwelkomt met plezier een speler uit de Belgische competitie in zijn kleedkamer. Ze zijn fysiek sterk, flexibel en tactisch onderlegd’