We leveren minder wapens aan de Saudi’s
België voerde vorig jaar voor 6,7 miljoen euro wapens en munitie uit naar SaudiArabië, op een totaal exportbedrag naar het land van 1,69 miljard.
De grootste exportcijfers naar SaudiArabië zijn volgens recente cijfers van het Belgische agentschap voor Buitenlandse Handel te vinden in de categorieën ‘chemische producten’ en ‘machines en toestellen’, goed voor respectievelijk 604 en 301 miljoen euro. In 2015 lag de wapen en munitieexport naar het land hoger, met 10,2 miljoen euro, maar de jaren daarvoor was dat een pak minder. In 2014 ging het om 1,4 miljoen euro.
Dat staat in schril contrast tot cijfers die eerder circuleerden, onder meer over leveringen door het Waalse FN Herstal. Daarin was sprake van goedgekeurde licenties voor 575 miljoen (DS 29
maart). Maar licenties geven het totale maximumbedrag weer dat kan worden uitgevoerd. Ze lopen over meerdere jaren en kunnen verlengd worden. Wat effectief wordt uitgevoerd, wordt jaar na jaar van de licentie ‘afgetrokken’. Voorstel embargo
In de kamercommissie Buitenlandse Betrekkingen wordt morgen gestemd over een resolutie van Groen/Ecolo voor een volledig embargo op wapenhandel met de Saudi’s. De federale regering heeft zich daar al achter geschaard. SaudiArabië voert al twee jaar bombardementen uit op Jemen, met desastreuze humanitaire gevolgen. De VN waarschuwde vorige maand nog voor een hongersnood van ongeziene omvang in het land. Maar gezien de grote handelsbelangen hebben heel wat landen het moeilijk om in Riyad op tafel te kloppen.
Het zijn de deelstaten die bevoegd zijn voor wapenhandel en een embargo zou in de eerste plaats het Waalse FN Herstal treffen. Waals ministerpresident Paul Magnette (PS) is er daarom vierkant tegen. Als samenwerken met de Saudi’s niet kan voor België, vindt hij dat we ook niet langer samen met hen tegen IS kunnen strijden. Een ander argument dat Magnette graag aanhaalt, is dat zulke embargo’s Europees aangepakt moeten worden. Als wij niet leveren, zal iemand anders het wel doen, is zijn redenering. Merkel is ambigu
Of en hoe zwaar zoiets moet wegen in het licht van het Jemenitische lijden, blijkt politiek een zeer lastige vraag. Maar dat heel wat andere landen weinig tot geen schroom hebben om wapendeals te sluiten met SaudiArabië, valt af te leiden uit diplomatiek mailverkeer dat De Standaard kon inkijken.
Na het bezoek van Angela Merkel aan SaudiArabië vloeide er veel inkt over het statement dat de Duitse bondskanselier maakte door geen sluier te dragen. Maar op de Belgische ambassade in Riyad sprongen andere dingen in het oog. ‘De Duitse wapenexport naar SAU (SaudiArabië, red.) zit weliswaar in dalende lijn, maar daarbij ontgaat het niemand dat
‘De Duitse wapenexport naar SAU zit weliswaar in dalende lijn, maar daarbij ontgaat het niemand dat DE tegelijk ook zijn militaire samenwerking met SAU opschroeft in de vorm van “opleidingen”’ Uit een mail van de Belgische ambassade in Riyad
DE (Duitsland, red.) tegelijk ook zijn militaire samenwerking met SAU opschroeft in de vorm van “opleidingen”. Een toch wel enigszins ambigue houding, zeker tegen het licht van Merkels pleidooi voor meer politiek en minder militair engagement in Jemen en Syrië’, luidt het in een mail aan het ministerie van Buitenlandse Zaken op 8 mei. ‘Ook de gematigde toon bij het aankaarten van de mensenrechtensituatie, een verplicht Duits nummertje bij elk bezoek aan SAU, eerder in termen van “opportuniteiten voor SAU zelf ” (“empowerment of women”) dan van kritiek, duidt erop dat DE zijn goede banden met SAU momenteel hoog in het vaandel draagt.’ Italiaanse bommen in Jemen
Ook vanuit Italië gaan er veel wapens en munitie naar SaudiArabië. Deze week werd in Italië het jaarlijkse verslag over de wapenexport van het land voorge
steld. Italië boekt een spectaculaire stijging van 85,7 procent tegenover 2015, goed voor 14,6 miljard. De helft daarvan is toe te schrijven aan de verkoop van Eurofightergevechtsvliegtuigen aan Koeweit.
In diplomatiek mailverkeer vanuit de Belgische ambassade in Rome staat een apart lemma SaudiArabië. ‘De belangrijkste exporteurs zijn Leonardo (voorheen Finmeccanica), GE AVIO en Rheinmetall (RWM Italia SPA). Dat laatste bedrijf sprong naar de derde plaats (16de in 2015) dankzij belangrijke contracten uit SaudiAabië voor bommen, gebruikt in bombardementen van Houthirebellen in Jemen.’
De Italiaanse regering kreeg in het parlement en in de media wel kritiek over de leveringen aan SaudiArabië, Qatar en de Verenigde Arabische Emiraten, gezien hun rol in Jemen, maar liet zich niet uit evenwicht brengen. De leveringen zijn reglementair verlopen, klonk het antwoord. Punt aan de lijn.