HET NIEUWE NORMAAL NA DIESEL
Eigenlijk is Dieselgate nooit echt een heetgebakerde crisis geworden. Ten tijde van de dioxinecrisis hielden de consumenten meteen hun handen af van eieren en kip, en eisten ze van de overheid actie. Van Dieselgate namen we akte en vervolgens stapten we weer in onze sjoemeldiesel. We verdroegen de sjoemeldiesels in de file voor ons. Vooral in steden en langs drukke wegen, daar waar we wonen, is de uitstoot alarmerend hoog. Maar wat we inademen, ligt kennelijk niet zo gevoelig als wat we opeten.
Meestal horen we achteraf niets meer van de gevolgen. Dieselgate was evenwel zo massaal en wereldwijd dat die gevolgen nu wel ruchtbaarheid krijgen. Jaarlijks 38.000 vermijdbare doden, meldt het wetenschappelijke tijdschrift Nature. Dat getal is nog altijd abstract, maar doet toch duizelen. Dat is elk jaar het inwonersaantal van een stadje zoals Tienen dat vroegtijdig sterft aan de gevolgen van de extra stikstofoxide die de diesels uitstoten boven de toegelaten norm. Weliswaar op de bevolking van de EU, China en India gecombineerd.
Toch zijn het 38.000 mensen die, hadden de autoconstructeurs de regels gevolgd, niet vroegtijdig hoefden te sterven. Naar alle normen is dat een reusachtig industrieel schandaal. Maar de consumenten nemen dat de autoconstructeurs niet kwalijk. Volkswagen, veruit de grootste sjoemelaar, kon zich amper enkele kwartalen later kronen tot grootste autobouwer ter wereld. Hoewel net die zucht naar groei de VWingenieurs ertoe bracht om niet de motoren maar snel de software bij te stellen.
De apathie van de consumenten komt voort uit gezond verstand. Diesel is hoe dan ook kwalijk. De studie in Nature bevestigt dat: de toegelaten uitstoot door stikstofoxide eist jaarlijks 70.000 levens. Dan zijn 38.000 doden een slok extra. Het illustreert hoe fatalistisch we zijn. 108.000 doden, maar we kunnen er niets aan veranderen.
De nasleep van Dieselgate bewijst hoe misplaatst dat fatalisme is. Dieselmotoren werden niet spontaan een succes. Er zat een politiek achter. Die kan veranderen. Zo’n systeemswitch heeft doorgaans een crisis nodig, waarna een nieuw normaal ontstaat. Dieselgate is zo’n hefboom gebleken. De entente tussen constructeurs en overheid is doorbroken. Constructeurs kunnen eindelijk toegeven dat ze diesel nooit goed genoeg krijgen. Diesel verliest razendsnel terrein. Elektrisch kan het nieuwe normaal worden. Of een andere, minder energieverslindende mobiliteit. Want ook dat we elk in onze eigen auto aanschuiven in de file, is geen fataliteit.
Wat we inademen, ligt kennelijk niet zo gevoelig als wat we opeten