Een Belgische als minister van Cultuur
‘Ja, dit is Françoise aan de lijn. Maar mijn excuses, ik heb momenteel geen tijd om u te woord te staan. Ik moet vanavond nog naar de opening van het filmfestival in Cannes. Toch erg bedankt voor uw oproep en graag tot later.’
Enkele minuten nadat ze gisternamiddag benoemd was tot de nieuwe Franse minister van Cultuur, nam Françoise Nyssen haar telefoon nog vriendelijk op. Het is Nyssen ten voe
ten uit. Ze werkte zich op tot een van de invloedrijkste uitgeefsters van
Frankrijk, maar altijd in de schaduw. Haar vader, Hubert, jarenlang een grote naam in de Brusselse culturele wereld, was na zijn scheiding in Arles een uitgeverijtje begonnen: Actes Sud.
Françoise studeerde eerst biologie in Brussel, maar volgde uiteindelijk – gebeten door de literatuurmicrobe – haar vader naar het zuiden van Frankrijk. ‘Om te leven en te werken heb ik licht nodig’, zei ze in een interview met De Standaard eind 2015. ‘Daarom ook mis ik België niet echt.’
Actes Sud groeide snel uit tot een onafhankelijke uitgeverij met naam. In 2015 won ze met Mathias Enard al haar derde Prix Goncourt, de belangrijkste prijs in de Franstalige literatuur.
Met politiek had Nyssen zich nooit rechtstreeks ingelaten. Wel toonde ze zich steeds uitermate geëngageerd. Ze heeft uitgesproken ideeën over onderwijs, geïnspireerd door de tragische zelfmoord van haar zoon Antoine, die kampte met zware leerproblemen – een verlies dat ze met een enorme levenslust beantwoordde. Ze toonde zich ook een grote fan van klimaatactiviste Naomi Klein én van schrij
ver David Van Reybrouck en diens ideeën rond politieke vernieuwing.
Het verbaast dus niet echt dat de nu 65jarige Nyssen het project van Macron, die ook pleit voor een hernieuwing van de democratie, snel omarmde. ‘Ik zal met overtuiging en plezier voor Emmanuel Macron stemmen’, schreef Nyssen, intussen Française geworden, enkele weken geleden in een open brief. ‘Meer dan ooit herneem ik de woorden van Gramsci: het pessimisme van de rede dwingt ons tot het optimisme van de vastberadenheid.’ (mvb)