Het onderwijs en de zorg lijden aan managementdenken, stelt Zo wordt het werk zelf minder belangrijk dan procedures volgen en gehoorzamen.
niet onderhevig lijkt te zijn aan de besparingsijver: het tussenkader. Dat zoveel nieuwe functies tot doel hebben te vergaderen over de data die voortdurend geproduceerd worden, over de procedures of over manieren om verschillende partners op elkaar af te stemmen, steekt de ogen uit van al wie gewoon lesgeeft, gewoon zorg verleent, gewoon probeert te werken. Zonder dat er aan dat werk trouwens ook maar iets gewoons is.
Nieuw in deze wondere moderne wereld is dat nagenoeg iedereen te kennen geeft ‘hier niets aan te kunnen doen’. Iedereen loopt mee in de tredmolen die altijd weer door een hoger administratief kader lijkt opgelegd te worden.
Burnout is zeker een probleem van overbelasting. Het werk zelf in deze zachte sector is op zich zwaar genoeg om te kunnen begrijpen dat een mens kan buigen en uiteindelijk barsten. Maar het wordt ondoenbaar omdat niemand nog gewoon zijn werk mag doen. De procedures en registraties hebben intussen zo’n monsterlijke vorm aangenomen dat ze er op het einde van de dag meer toe doen dan het eigenlijke werk. Procedures en registraties moesten op een blauwe maandag de kwaliteit bewaken. Intussen is de hele winkel op zijn kop gezet en betekent kwaliteit alleen nog dat alle procedures worden gevolgd. De échte werkelijkheid doet er volstrekt niet toe. En de echte mens achter de leerkracht, de begeleider, de teamcoach, de directie of het departementshoofd doet er in dezelfde beweging ook niet meer toe.
Die kwalijke aandoening wordt van boven naar beneden geïnstalleerd, door elke zogenaamde leidinggevende opnieuw. Elke gegronde vraag of aankaarting van een probleem wordt nu alleen nog beantwoord met een administratieve correctheid en een tergende beslissingsprocedure, met vaak nieuwe proce dures of registraties tot gevolg. Dat zou weleens veel vermoeiender kunnen zijn voor de werkende mens dan het werk op zich. Ook omdat de opgelegde procedure vandaag de functie heeft overgenomen van het vermanende morele vingertje van de pastoor. Kwaliteitszorg wil al te vaak zeggen: gehoorzaam. Dat geldt voor iedereen, voor leerkracht én leerling, voor begeleider en bewoner, voor hulpverlener en patiënt: gehoorzaam.
Het is genoeg geweest. Er moet meer vrijheid van spreken en handelen zijn in deze sector. Laat het vuur maar eens oplaaien in plaats van het doeltreffend uit te doven. Laten we werken als mensen. Er moeten geen bloedtests komen voor burnout, of regels over emails lezen, of strengere criteria voor burnoutspecialisten, allemaal ideetjes die de pers haalden. Dat zijn allemaal tekenen van dezelfde ziekte: regelen, registreren, procedures volgen, gehoorzamen. En als er dan toch zou moeten bespaard worden: bespaar vooral op tussenkaders, op vergaderingen, op commissies en overlegorganen. Of op mensen met te veel meningen.