11 JULIINTERVIEW JAN PEUMANS
‘Hopelijk lezen enkele NVA’ers eens wat over onze Vlaamse geschiedenis’ ‘De Vlaamse diplomatie moet sterker worden. De federale regering stelt zich deloyaal en antidemocratisch op’ ‘Het discours van Vuye en Wouters is goedkoop en ongeloofwaardig’
‘Zwijg me van Twitter, ik vind dat verschrikkelijk. Twitter is een populistische manier van aan politiek doen’ ‘Vuye en Wouters vallen af wat ze tevoren verdedigden. Dat is goedkoop en ongeloofwaardig’
BRUSSEL I ‘Op 11 juli mogen wij, Vlamingen, laten zien waarvoor we staan. We mogen fier zijn op wat we tot nu toe gerealiseerd hebben.’ Voor Jan Peumans, de voorzitter van het Vlaams Parlement, is het vandaag allesbehalve een feestdag in mineur. Al zijn er ook minpunten, zoals de armoedecijfers – ‘een smet op het blazoen van onze rijke regio’ – en de discriminatieproblematiek. ‘Wie ontkent dat er discriminatie is in Vlaanderen, ontkent het licht van de zon.’ Verbaast het u dat veel nieuwe Vlamingen zich maar niet thuisvoelen in onze regio? ‘Wat we ook doen, we blijven “de ander”’, luidt het.
‘Tja, ik kom er niet zoveel mee in contact, ik hoor dat eigenlijk niet. Ik vind wel dat de overheid enkele hefbomen aanreikt, waardoor de integratie kán lukken. Kijk naar Zuhal Demir (partijgenote en intussen federaal staatssecretaris, red.). Of kijk naar de Italianen in Limburg. Zij zijn volgens mij perfect geïntegreerd. Maar goed, het is een wederzijds proces.’ De ‘zet ze op een vliegtuig richting land van herkomst’ retoriek helpt daar toch niet bij?
‘Je bedoelt Bart De Wever (na opstootjes in Antwerpen, waar de politie het aan de stok kreeg met enkele hangjongeren, wilde de burgemeester laten onderzoeken of het mogelijk was om de jongeren het land uit te zetten,
red.)? Dat ging over jongeren die hier illegaal zijn. Als je hier illegaal bent, moet je een aanvraag indienen voor een verblijfsvergunning.’
‘Kijk, ik hanteer de gulden re gel dat ik geen commentaar geef op andere lokale bestuurders. Toen wíj in Riemst jaren geleden een probleem hadden met hangjongeren, heb ik als burgemeester overdekte ontmoetingsruimten laten bouwen. We noemden dat de “lummelhoeken”. Zelf ging ik heel regelmatig met die jongeren in debat. Op de duur was ik hun beste vriend. Ons initiatief is in Man
bijt hond aan bod gekomen, ze noemden mij de “hangburgemeester”. Het was enorm tijdrovend en intensief, maar het heeft geleid tot meer respect.’ Politici zouden beter wat vaker praten met burgers en minder twitteren?
‘Zwijg me van Twitter, ik vind dat verschrikkelijk. Twitter is een populistische manier van aan politiek doen.’ Zegt dat nog eens tegen Theo Francken en andere fervente twitteraars in uw partij. ‘Ik heb in uw krant al eens gezegd dat Theo beter wat min
der zou twitteren en wat meer zou zwijgen. Dat geldt niet alleen voor Theo maar voor iedereen.’ Luistert de partijtop naar u?
‘Het heeft niet veel uitgehaald, hé. Ze denken waarschijnlijk “ach, laat die ouwe maar babbelen” (lacht hartelijk). Bart zie ik alleen nog op het partijbureau. Af en toe stuur ik een sms, als hij een goeie speech geeft over het confederalisme. Zoals bij de voorstelling van het boek van Frank Seberechts, On
voltooid Vlaanderen. Dat is, in weerwil van wat sommigen zeggen, géén boek dat geschreven is voor de NVA. Maar wat ik wel goed vind, is dat men het boek opgestuurd heeft naar enkele kaderleden van de partij.’ Is dat nodig?
‘Ha, ik voel hem komen. Het is zo: een partij die wint, trekt opportunisten aan. Zodra ze weer naar beneden gaat, zijn de opportunisten de eersten die het schip verlaten. Maar ik ga geen namen noemen. Ik zeg alleen dat ik van harte hoop dat een aantal NVA’ers eens de moeite doet om te lezen waar we vandaan komen. De geschiedenis van de Vlaamse Beweging moet je kennen.’ Dat brengt ons naadloos bij 11 juli. Ondanks de gespierde taal in de toespraken is het gedroomde confederalisme nog geen stap dichterbij.
‘Een politiek systeem waarin je zelf verantwoordelijk bent voor inkomsten en uitgaven, lijkt mij het duidelijkste sys
teem. Iedereen weet dat ik een liefhebber ben van Wallonië, maar we leven in twee verschillende democratieën en dus is het confederalisme een logische oplossing.’ Maar er zijn geen partners om dat confederalisme uit te voeren. ‘Op dit moment is dat zo.’ Toch pleit Vlaams ministerpresident Geert Bourgeois (NVA) voor een zevende staatshervorming?
(grijnst) ‘Ja, ik heb het ook gehoord. Elke politicus mag politieke uitspraken doen, niet? Toen de Volksunie (VU) destijds afkwam met “sociaal en federaal” stonden we ook alleen. Ecologie was een thema dat wij als eerste op de kaart hebben gezet.’
‘Vandaag primeren de sociaal economische hervormingen, dat is het gevolg van de “bocht van Bracke”, of hoe noemen jullie dat? Het is een pragmatisch cen tennationalisme, een land moet nu eenmaal bestuurd worden. Maar wat niet is, kan nog komen. In 2019 zullen de twee deelstaten bij elkaar moeten gaan zitten en dan zullen we zien. Hoe míjn partij zich dan gaat of moet opstellen? (laco
niek) Dat moeten de partijstrategen maar uitmaken. Après moi, le déluge.’ Bourgeois blinkt uit in vaagheid. Concretiseert u eens dat confederalisme. Wat moeten we nog samen doen?
‘Het koningshuis en het leger. Voor de rest kan er nog héél veel geregionaliseerd worden.
Hetwe stads houdt en toch streekvervoergeen steek dat hebben spoorwegen?en daarnaastDat zoude federaletoch allemaaleen geïntegreerddeel moeten mobiliteitsbeuitmaken van leid?’U ‘Je pleit suis voor d’accord.’ efficiëntie? Dan herfederaliserenstaat u ook openvan bevoegdvoor het heden,men? denk aan de geluidsnor
raliseren‘Nee, helemaalis nooit een niet. oplossing.HerfedeAls we overal dezelfde geluidsnormen hanteren – en dus de Brusselse volgen – betekent dat het einde van Zaventem én van Bierset, want die Waalse vliegtuigen vliegen evengoed over mijn huis.’ Uw speech raakt een explosief thema aan: de versterking van de Vlaamse diplomatie. De federale regering zal het graag horen.
‘Ik vind dat ze zich niet loyaal opstellen. Bevoegdheden geven aan een regio en vervolgens de zaak zelf blijven claimen, is zelfs antidemocratisch. Je moet de gevolgen van het federalisme aanvaarden, vandaag is het zo dat Buitenlandse Handel zo goed als volledig van Vlaanderen is.’ En van Pieter De Crem.
‘Die mens moet iets doen zeker? Maar eigenlijk heeft hij een lege portefeuille.’ ‘We verspelen ons internationaal krediet in sneltreinvaart’, meent opiniemaker Noël Slangen. Feit is dat de Nederlandse premier Mark Rutte vaak met de ‘groten’ mag meespelen en Charles Michel niet. Laat staan Geert Bourgeois.
‘Opnieuw: je moet de gevolgen van het federalisme ervaren. Persoonlijk ervaar ik niét dat we ons internationaal krediet verspelen, integendeel. Hier in het Vlaams Parlement komen heel veel buitenlandse delegaties. Of ze nu van Argentinië, Wales of Oekraïne komen: ze kennen Vlaanderen. Het verhaaltje dat men in de rest van de wereld alleen Brussels kent, wordt door sommigen graag in stand gehouden maar klopt niet.’ Vuye & Wouters, twee exNVA’ers, zijn niet mals voor de communautaire opstelling van uw partij. Eigenlijk zeggen ze ‘wie gelooft die mensen nog?’
(maakt wegwerpgebaar) ‘Och, die twee neem ik niet serieus. Het irriteert mij dat mijn dorpsgenote Veerle Wouters haar zetel in de Kamer aan mij te danken heeft, en die niet teruggaf aan de partij. Twee: in alle interviews die ze geven – en ze geven er veel – vallen ze af wat ze tevoren verdedigden. Dát is pas goedkoop en ongeloofwaardig. Zeker als je het regeerakkoord mee hebt onderhandeld.’
Doen ze de partij pijn? De communautaire bazooka doet vermoeden van wel...
‘Denk je nu echt dat zij een eigen partij gaan oprichten die dan ook nog eens de kiesdrempel haalt? Komaan. Het klopt wél dat de partij de nodige aandacht moet hebben voor de cultuurflaminganten. “Die van de Volksunie”, zoals we zeggen. Maar ze sterven uit, dat is een feit. Nu goed, ook aan de zachte waarden moet de partij meer aandacht geven, want dat ontbreekt vandaag soms.’ De ‘zachte’ noordflank lijkt soms een eenmansflank, bevolkt door u.
‘Maar neen. Je hebt ook Bourgeois, Piet De Bruyn of Wilfried Van Daele, om er maar enkele te noemen.’
Denkt u, tot slot, dat een eventuele implosie van de PS het confederalisme dichterbij brengt?
‘Nee. De meeste regionalisten zitten bij de PS. Maar dat één op de vier Walen voor de PTB stemt, geloof ik evenmin. Al kan ik mij voorstellen dat je in het bassin tussen Luik en Charleroi veel mensen hebt die zich laten verleiden door het nieuwe licht van de PTB en hun belofte van verandering.’ Zoals De Wever ooit in Vlaanderen?
(lacht) ‘Je bedoelt de kracht van verandering. Tja, die is op een aantal terreinen gelukt en op andere niet. Dat is de politieke realiteit, hé.’
‘Het koningshuis en het leger, dat moeten we nog samen doen. Voor de rest kan er nog héél veel geregionaliseerd worden’