Het versnelde vertrek van Geert Versnick (Open VLD) legt de zwakke conclusies van de werkgroep Politieke Vernieuwing bloot. Het etaleert bovendien een sluimerend moralisme dat vroeg of laat van elke politicus een potentieel doelwit maakt.
BART BRINCKMAN
Eindelijk wierp Geert Versnick deze week de handdoek in de ring. Begin september legt hij zijn mandaat neer als deputé van de provincie OostVlaanderen. De Open VLDpoliticus besloot al eerder om in 2019 uit de politiek te stappen. De berichten over zijn ‘nachten in Bangkok’ versnelden die uitstap. Versnick begrijpt dat hij voor eeuwig verdacht blijft. Om zichzelf en zijn familie de nodige bagger te besparen, had het geen enkele zin om mordicus verder te willen doen.
Om twee redenen verdient Versnick een speciale uitgeleide. Zijn modus operandi legt het manco van de werkgroep Politieke Vernieuwing bloot. De affaire die hem uit eindelijk de kop kostte, ademt de sfeer van een verloren tijdperk. Toen lieten politici het tijdens buitenlandse trips wat breder hangen, ‘op kosten van de zaak’. Even goed etaleert zijn exit een opbod rond propere handen, waarbij het navlooien van bonnetjes als ultieme vorm van staatsmanschap wordt gezien.
Open VLDvoorzitster Gwendolyn Rutten zegde de Gentenaar in het voorjaar de wacht aan. Zij zag een fundamenteel probleem in de combinatie van een uitvoerende functie met allerlei mandaten in energiebedrijven, intercommunales en andere raden van bestuur. Versnick is een cumulwizard en al die petjes zetten de deur open voor belangenvermenging. Rutten ver plichtte in een ‘moeilijk gesprek’ Versnick om te kiezen. Prompt stapte hij begin april uit de Gentse gemeenteraad, zijn (lucratief ) mandaat als gedeputeerde wilde hij uitdoen.
Versnick maakte belangenvermenging heel concreet. Als gedeputeerde zetelde hij in de raad van bestuur van Optima Group. Daarbij probeerde hij de provincie warm te maken om 10 miljoen euro te beleggen bij de later failliet gegane Optima Bank. Hij zag evenmin graten in de sponsoring van een activiteit van immobiliënmakelaars, terwijl hij als deputé Ruimtelijke Ordening in de portefeuille heeft. Juridisch valt er geen speld tussen te krijgen, maar koosjer is het in geen geval.
De werkgroep Politieke Vernieuwing kwam er na de heisa over de goed betaalde mandaten in allerlei intercommunales. Laat dat nu net een punt zijn waar de werkgroep geen uitspraak over doet. Zij raakte niet verder dan een striktere regeling voor de Kamervoorzitter (die het trouwens niet onmogelijk maakt dat Siegfried Bracke gratis Telenet adviseert). Een voorstel waarbij de Kamerleden ook de verdiensten van hun privémandaten moeten aangeven, haalde het niet. Wel worden voortaan alle inkomsten uit publieke functies opgelijst.
De strijd tegen belangenvermenging blijft beperkt tot een toelichting in de deontologische code en een infosessie voor nieuwe Kamerleden. De werkgroep sprak zich niet eens uit over de vraag of een Kamerlid als advocaat mag optreden voor of tegen de staat. Daarvoor wordt het eindverslag van de onderzoekscommissie rond Kazachgate afgewacht. Die draait rond het Brusselse parlementslid Armand De Decker (MR), die als advocaat lobbyde voor een cliënt die wilde profiteren van de snelle invoering van de wet op de minnelijke schikking.
Het federale parlement heeft trouwens niets te zeggen over de organisatie en het bestuur van intercommunales. Dat is in de eerste plaats een zaak voor de Vlaamse regering. Bevoegd minister Liesbeth Homans (NVA) is alvast met ‘de grote kuis’ begonnen. Maar de liberalen willen met de afslanking nog veel verder gaan. Daardoor zullen enkele mandaten die Versnick momenteel invult, verdwijnen. Alleen wil Rutten daar geen voorafname op doen.
Het kwam de Open VLDvoorzitster op flink wat kritiek te staan. Maar Rutten wil iedereen in zijn waarde laten en gaf Versnick de kans om zelf zijn politiek carrière stop te zetten (ook Annemie Turtelboom kon als minister zelf haar ontslag aankondigen, red.). De mandaten die gekoppeld zijn aan zijn functie bij de provincie, verdwijnen sowieso. Bovendien bekleedt hij ook een aantal mandaten als privépersoon. Daar heeft de partij niets aan te zeggen.
Open VLD betwist overigens Versnicks capaciteiten als bestuurder niet. Al schoot Rutten ooit in een Spaanse colère toen bleek dat hij als bestuurder bij Eandis de deal met de Chinezen had goedgekeurd maar verzuimde om de partij in te lichten. De voorzitster heeft trouwens geen boodschap aan de hele decumuldiscussie. In ruil voor transparantie willen de liberalen niets verbieden. Mandatarissen moeten zichzelf reguleren, en daarin schoot Versnick gewoon tekort.
De eis om meteen uit alle mandaten ontslag te nemen, typeert de gretigheid waarmee jacht op Versnick werd gemaakt. Er gaan zelfs stemmen op om hem te royeren als partijlid. Die bloeddorstigheid baart stilaan zorgen, en niet alleen bij politici.
‘Toen ik hoorde op welke manier de radio hem afmaakte, waarbij steeds het woord graaien viel, kreeg hij spontaan mijn sympathie.’ Een toppoliticus verborg deze week zijn frustratie niet. ‘Sommige media vinden van zichzelf dat ze een license to kill hebben’, gromde een andere politica. Dat Versnick plaats moet ruimen wegens zijn ‘graaibaarheidsfactor’ is taalkundig goed gevonden, maar stilaan mag de zakelijkheid terugkomen.
Versnick struikelde over tussenstops in Bangkok op weg naar Vietnam. Zijn eerste verdediging klonk warrig en slordig. Maar de provinciegouverneur sprong hem de afgelopen dagen bij. Jan Briers prees het werk van zijn gedeputeerde en benadrukte dat alvast de procedure werd nageleefd (de hoogte van de bedragen moet nog worden gecontroleerd). De reactie lijkt voorspelbaar – de administratie had de kosten al