‘Boerkini’s verbieden op het strand kan niet. Punt’
Moet de boerkini verboden worden? Vorige zomer waaide de discussie uit Frankrijk over naar België, deze week oordeelde Unia dat er geen juridische grond bestaat voor zo’n verbod. Brugge en Antwerpen legden dat advies alvast naast zich neer. Daar komt het lichaamsbedekkende badpak het zwembad niet binnen.
Filosoof Patrick Loobuyck (42) zucht bij de zoveelste ronde in de cultuurstrijd rond islamitische symbolen. Hij begrijpt dat mensen de boerkini vreemd of aanstootgevend kunnen vinden. Hij kan er zelfs inkomen dat zwembaden een dresscode hanteren. ‘Maar op het strand draagt iedereen wat hij of zij wil. Daar een boerkini verbieden kan niet, punt.’
En dat in tegenstelling tot de boerka of nikab, waarvoor ook volgens Loobuyck geen plaats is in de publieke ruimte. ‘Omdat ze het gezicht helemaal bedekken. En mensen in het gelaat kunnen aankijken, is nu eenmaal een voorwaarde om gezond te kunnen samenleven.’
Dat onderscheid kunnen maken, tussen een boerka en een boerkini, is geen zaak van geloof of ideologie, maar gewoon een kwestie van gezond verstand. ‘En daar is dringend nood aan in het diversiteitsdebat’, vindt Loobuyck. ‘Onlangs zei iemand me: “Ik denk dat er een burgeroorlog gaat uitbreken in Vlaanderen. De spanningen met de moslims zijn niet te houden.”’
Meer gezond verstand als tegengif voor dit soort angsten en de daarmee samengaande polarisering, dat is precies wat de filosoof wil injecteren met zijn boek Samenleven met gezond verstand. De Gentenaar geeft aan hoe we weer grond onder de voeten kunnen krijgen. Waar de grenzen liggen. En waar de redelijkheid.
‘Vandaag is het zo: óf je bent een islamhater, óf je behoort tot de moslimknuffelaars. Uit dezelfde werkelijkheid trekken beide radicaal tegenovergestelde conclusies. De ene ziet een complot van de moslims tegen onze maatschappij. Dat wordt bevestigd met elke aanslag, met elke moskee die hier gebouwd wordt. Ze vinden dat de media en de politiek correcte elite wegkijken van de problemen. De andere ziet vooral een complot van de samenleving tégen de moslims: ze worden overal gediscrimineerd,
straks mogen ze al niet meer onverdoofd slachten. En als ze in de media komen, is het omdat er problemen zijn.’ Hoe komt het dat die tegenstelling zo fel is?
‘Omdat ons brein zo werkt. We gaan op zoek naar informatie die onze mening bevestigt. Input die ons denken uitdaagt, negeren we. Bovendien zit dit debat dicht op onze huid. Sommige mensen zijn echt bang. Ouderen komen me na lezingen vragen: “Gaan onze kleinkinderen Arabisch moeten spreken?” Dit gaat over “onze manier van leven” – wat dat ook moge zijn – waarvan mensen overtuigd zijn dat ze onder druk staat.’
Speelt mee dat we als samenleving het noorden kwijt zijn? In enkele decennia werden we ontzuild, ontkerkelijkt én kregen we er via migratie een zelfbewuste religie bij.
‘Dat is inderdaad een deel van de verklaring. We zijn nog nooit zo seculier geweest als nu. En dan komt een bevolkingsgroep binnen die daar geen ervaring mee heeft.’ Dat levert een cultuurschok op langs beide kanten.
‘De gastsamenleving verandert de migrant, maar de migrant ook de samenleving. De mensen zijn daarover verward. Een NVA’er tweette onlangs: “Links heeft jarenlang iedereen uit de kerk gejaagd en nu proberen ze ons allemaal in de moskee te krijgen.” Dat is een typisch voorbeeld van hoe mensen dingen zien die er niet zijn.’
‘Ik merk het ook op de universiteit. Tien jaar geleden hebben we op de Universiteit Antwerpen de kruisbeelden weggehaald om de
Hoe houden we de boel bij elkaar in tijden van extremisme en polarisatie? Filosoof Patrick Loobuyck trekt krijtlijnen in het hitsige diversiteitsdebat. ‘Wie halalmaaltijden toelaat op school, pleegt geen aanslag op onze cultuur. Dat is een kwestie van redelijkheid.’