TRANSITMIGRANTEN ZIJN OOK ONZE ZORG
Sinds een aantal weken kamperen er weer mensen zonder papieren in het Brusselse Maximiliaanpark. Eerst waren ze met enkele tientallen, intussen met bijna driehonderd. De meesten slapen gewoon onder de blote hemel.
Het heeft een déjà vugevoel. In de zomer van 2015, tijdens de grootste asielcrisis in Europa sinds de Tweede Wereldoorlog, ontstond hier het grootste tentenkamp ooit in België. Het gaat nu niet om mensen die hier asiel willen aanvragen en hun beurt moeten afwachten omdat de Dienst Vreemdelingenzaken de toestroom niet aankan, maar om transitmigranten die hier helemaal niet willen blijven, maar hun geluk in GrootBrittannië willen zoeken.
Net als toen laat de overheid begaan. De mensen worden niet opgepakt, maar ook niet geïnformeerd over hun rechten en plichten, en niet geholpen aan eten en onderdak. Opnieuw zijn het alleen enkele burgers die uit solidariteit eten, dekens en slaapzakken brengen.
Dokters van de Wereld en Vluchtelingenwerk willen een infopunt oprichten om de mensen toch te helpen en te begeleiden. Maar staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken en minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon staan niet bepaald te springen voor het voorstel. De migranten willen toch niet blijven, dan hebben we er al helemaal niets mee te maken, vinden ze.
Ook nu zal wel weer de drogreden van het aanzuigeffect opduiken: dat je door hulp de migranten aantrekt. Het argument wordt te pas en te onpas gebruikt, ook voor het helpen van vluchtelingen op zee door de operatie Sophia, ook al is al lang bewezen dat dat niet klopt.
De ogen sluiten betekent niet dat de mensen in het Maximiliaanpark er niet zijn. En het betekent ook niet dat de groep niet groter zal worden. Zelfs als je geen mededogen kunt opbrengen, is het uit opportunistisch oogpunt onverstandig om niets te doen: de mensen die in de buurt wonen, worden er ongemakkelijk van en voor de buitenwereld maken we weer niet bepaald een goede beurt als we de migranten in het park gewoon aan hun lot overlaten. Net zoals twee jaar geleden, toen buitenlandse media zoals Die Welt en El Pais schreven dat het park was ontstaan omdat de centrumrechtse regering faalde. En dat burgers moesten helpen omdat de Belgische autoriteiten afwezig bleven, aldus de Europese nieuwssite Euractiv.
Informatie geven kan als gevolg hebben dat een aantal transitmigranten van idee verandert en alsnog asiel aanvraagt in België. Maar misschien vinden sommigen dat een ongewenst bijeffect.
Ook nu zal wel weer de drogreden van het aanzuigeffect opduiken
Hij slaapt al enkele weken in het Maximiliaanpark, samen met een groep andere mannen. Niemand wil met zijn naam in de krant. Bijna niemand wil op de foto. ‘Stel dat mijn familie ziet dat ik op een kartonnen doos slaap!’, zegt een man. ‘Dan zouden ze doodongerust zijn. Ik vertel hen dat ik in een huis woon en lekker eten krijg in België.’
De politie patrouilleert in het park, maar laat betijen zolang de mensen ’s ochtends op tijd verdwijnen. ‘We zijn dagelijks aanwezig en houden de vinger aan de pols’, zegt Ilse Van de keere van de politiezone BrusselHoofdstad Elsene.
Vanuit de buurt waren er de laatste weken verschillende klachten over overlast. ‘Toch is 300 migranten een overschatting’, zegt commissaris Van de keere. ‘Maandag stond er een tachtigtal migranten aan te schuiven aan de Dienst Vreemdelingenzaken. In het park waren er toen 147.’
De migranten hebben intussen wel de solidariteit gewekt. Woensdagavond zijn enkele buurtbewoners naar het park afgezakt met dekens en koffie. Net zoals in 2015.
‘Bedankt’, zegt een Soedanese man. Hij zegt dat hij het niet erg vindt om in het park te slapen. ‘Ik blijf toch niet in België’, zegt hij. Net als zovelen wacht hij op een bus of een vervoermiddel dat hen naar Londen kan brengen. Het Verenigd Koninkrijk blijft voor hen het beloofde land.
WTCgebouwen
Brussel is daarvoor geen ideaal vertrekpunt, maar omdat de havens steeds meer worden gecontroleerd, zoeken de migranten andere wegen.
‘Alle landen in Europa zitten momenteel in hetzelfde schuitje: van Calabrië tot Lesbos, van Melila tot München’, zegt Charlotte Vandycke. ‘Migranten zullen blijven rondtrekken door Europa. Ook de rol van Brussel als transitplaats is een feit.’
Na de vluchtelingencrisis in 2015 heeft ons land alle expertise in huis voor zo’n onthaalcentrum, benadrukken de organisaties in hun brief. De WTCgebouwen waar twee jaar geleden de preopvang plaats vond, zouden ze graag opnieuw geopend zien. ‘We kunnen niet doen alsof deze mensen niet bestaan’, zegt Pierre Verbeeren. ‘In Frankrijk is de overheid wakker geworden toen de situatie in Calais en GrandeSynthe niet langer houdbaar was. Vandaag is het Maximiliaanpark nog een beheersbaar probleem. Laten we een Belgisch Calais samen vermijden.’
‘Migranten zullen blijven rondtrekken door Europa. Ook de rol van Brussel als transitplaats is een feit’ CHARLOTTE VANDYCKE directrice Vluchtelingenwerk