Een homeopathische miljonairstaks
Voor de superrijken is 0,15 procent een peulschil, die ze met wat handigheidjes misschien nog kunnen ontwijken ook De vraag is of de beoogde opbrengst gerealiseerd zal worden. Op slechts 5 procent van de effectenrekeningen staat meer dan een half miljoen
Het begon met Marc Coucke. De miljardair die geen belasting verschuldigd was op de verkoop van zijn bedrijf. Hij was mee de aanleiding voor de roep om meer rechtvaardige belastingen. De rijken hun rechtmatige deel laten bijdragen – dat werd de inzet.
Met Coucke in gedachten getuigt het fiscale luik van het zomerakkoord niet van veel ambitie. Toekomstige Couckes zullen nog altijd nul euro betalen op hun fortuin, want een meerwaardebelasting is er niet gekomen. In ruil daarvoor heeft CD&V, de partij die altijd is blijven hameren op dit thema, wel een soort vermogensheffing uit de brand kunnen slepen. Op effectenrekeningen – het meest voor de hand liggende handvat om grote vermogens af te romen – wordt een belasting van 0,15 procent ingevoerd als de beleggingen meer dan 500.000 euro bedragen.
Op het oog voldoet die heffing aan alle criteria om het belastingstelsel eerlijker te maken. Alleen (bijna)miljonairs worden getroffen: wie alleen om te beleggen al een half miljoen heeft, zit in die categorie. De aloude droom van de PVDA – een miljonairstaks – wordt dus werkelijkheid. Wie jaren geleden had voorspeld dat een regering zonder socialisten en met de NVA dit voor elkaar zou krijgen, zou uitgelachen zijn. Toch reageerde de PVDA gisteren schamper. ‘Een effectentaks zonder effect’, oordeelde de partij in een persbericht. Fiscalist Michel Maus repte over een ‘homeopathische’ belasting.
Uiterst bescheiden
Daar zit iets in. De taks wordt vooral een cosmetische operatie, die aan de rechtvaardigheid van het belastingstelsel nauwelijks iets zal veranderen. De regering rekent op een opbrengst van 254 miljoen euro. Dat is 0,1 procent van de totale overheidsontvangsten in 2016. Een uiterst bescheiden bijdrage dus. Bovendien is het de vraag of die beoogde opbrengst zal worden gerealiseerd. De belastbare basis hiervoor moet 166 miljard euro zijn. In totaal staat er ongeveer 550 miljard euro op effectenrekeningen, maar op slechts 5 procent staat meer dan 500.000 euro. Critici halen ook aan dat de aanslagvoet laag is en niet progressief. Voor de superrijken is 0,15 procent een peulschil, die ze met wat handigheidjes misschien nog kunnen ontwijken ook.
Ideologisch zit de regering op een ander spoor. Rechtvaardigheid wil ze niet bereiken door herverdeling, maar door economische voorspoed voor de hele samenleving te bevorderen. Van die ideologie is het zomerakkoord doordesemd. De invoering van een fiscale vrijstelling voor dividenden bijvoorbeeld, gekoppeld aan een halvering van de vrijstelling voor spaargeld, maakt een einde aan de fiscale bevoordeling van spaarders boven beleggers. Daardoor zouden de spaarreserves vlotter naar de ‘echte economie’ moeten vloeien, wat de financiering van ondernemingen moet vergemakkelijken.