ALS ALLE SEINEN OP GROEN STAAN
Het eerste wat de groei kan afremmen is een gebrek aan beschikbare handen
De Duitse economische locomotief dendert met topsnelheid vooruit. Zowel de ondernemers als de consumenten zijn euforisch. Het lijkt of niets of niemand het economische succes van onze oosterburen kan bedreigen. Niet het nieuws dat de grote Duitse autobouwers en belangrijke exporteurs mogelijk jarenlang handjeplak hebben gespeeld, een nieuw schandaal na dat over Dieselgate. En blijkbaar ook niet de klim van de euro, die de export van de Duitse industrie zou kunnen bedreigen.
Op die golf van optimisme surft kanselier Merkel haast probleemloos naar een vierde ambtstermijn na de verkiezingen op 24 september. Het verlies aan populariteit na haar voluntaristische aanpak van de asielcrisis is vervangen door de belofte van volledige tewerkstelling. De Duitse economie sleurt die in de buurlanden, waaronder de onze, mee. Het zomerakkoord van de regeringMichel zou enkele maanden geleden nog onmogelijk zijn geweest. Nu lijkt het alsof er geld is voor alles.
Wat is nu het grootste risico? Dat er onverhoopt vroeg een kink in de kabel komt en de euforie slechts oogverblinding leek? Of dat we, getekend door jaren van lage groei en soberheid, niet meer in staat zijn om te geloven in de mogelijkheid van bovengemiddelde groei?
Optimisme is tot op zekere hoogte een voorspelling die zichzelf waarmaakt. Als voldoende economische spelers bereid zijn het glas halfvol te noemen, dan investeren ze, breiden ze uit, bouwen ze en/of werven ze aan. Dat vergroot het inkomen van weer anderen die daardoor ook zin krijgen in nieuwe initiatieven. De vraag waarop niemand vandaag het antwoord kent, is: wanneer botst de expansie op haar eigen grenzen? Daar te vroeg voor vrezen is de geboden kansen missen, het einde te laat zien aankomen is een bron van miserie.
Alle seinen staan vandaag nog op groen. De rente is haast onbestaande, de inflatie is nog steeds historisch laag, de Europese Centrale Bank houdt de geldkraan open. Het is een tijd om structurele zwaktes aan te pakken. Iedereen moet aan het werk, ook zij die daarvoor steun, opleiding en een flink duwtje in de rug nodig hebben. Het eerste wat de groei zou kunnen afremmen, is het gebrek aan handen om het beschikbare werk te doen.
Een groot aantal van de maatregelen die de regering deze week aankondigde, zwengelen het vertrouwen nog aan en stimuleren de arbeidsmarkt. De vraag naar werknemers kan er alleen maar wel bij varen. Maar het probleem zou wel eens snel aan de aanbodzijde kunnen blijken te liggen.