Kan België tegen 2050 zonder fossiele brandstoffen? En hoe gevaarlijk is Trump in de strijd tegen klimaatverandering? Mathias Bienstman schreef een optimistisch boek over de omslag naar een groene economie. ‘Toen Bond Beter Leefmilieu een rechtszaak begon

DOMINIQUE MINTEN

Misschien is het om dat hij filosofie en economie stu deerde, maar Mathias Bienstman – sinds 2015 beleidscoördinator bij de Bond Beter Leefmilieu – kijkt met een frisse blik naar de manier waarop de wereld de om slag probeert te maken naar een fossielvrije samenleving. De tijd dringt. Als we de opwarming van de aarde binnen leefbare limieten willen houden, moet de wereld tegen 2050 bijna volledig afgekickt zijn van olie, steenkool en gas.

Het is niet moeilijk daarover pessimistisch te zijn. ‘Met lokale experimenten – hoe goedbedoeld ook – zullen we het inderdaad niet redden’, geeft Bienstman meteen toe. ‘We hebben een visionaire overheid nodig.’

Maar overheid en visionair: gaat dat wel samen? Hij lacht. ‘Als ik het laatste boek van Gwendolyn Rutten lees, twijfel ik. We moeten loskomen van de 20steeeuwse denkschema’s: Vadertje Staat ver sus de vrije markt. Geen van beide is opgewassen tegen de huidige uitdagingen. Rutten schrijft interessante zaken over het klimaat, maar als ze finaal teruggrijpt naar “meer vrije markt” als oplossing, slaat ze de bal mis.’

‘De omslag naar een moderne, fossielvrije economie kan alleen als de overheid meer mogelijk maakt dan ondernemingen of burgers op eigen houtje kunnen bereiken. Dan heb ik het niet over een betuttelende en bestraffende overheid, daarin heb ik nooit geloofd. Maar we moeten onze Vlaamse overheid op dat terrein wel versterken: ongeveer 100 ambtenaren werken aan het energie en klimaatbeleid, dat is 0,2 procent van de administratie. Een verschuiving dringt zich op.’

‘Hij is erin geslaagd op korte termijn opnieuw een positieve sfeer te creëren rond hernieuwbare energie. Installateurs van zonnepanelen hebben weer de wind in de zeilen. Maar voorlopig blijft het vooral bij constructieve communicatie, en daarmee alleen maak je geen succesvolle energietransitie. Als we hem vragen het toekomstig verbod op de verkoop van diesel en benzinewagens in een wet te verankeren, aarzelt hij. Dan voel je de koudwatervrees en daarvan moeten we af.’

‘Absoluut. Had ik het een paar jaar eerder geschreven, zou dat helemaal anders zijn geweest. De grote klimaatdossiers zaten toen muurvast. Dat is verbazend snel