EEN VLEUGJE VRIJHEID
Een al te soepele arbeidsmarkt kan ook ongewenste effecten hebben. Vraag het Duitsland maar
Het Grondwettelijk Hof ziet geen bezwaren in de wetgeving die flexijobs mogelijk maakt. Voor arbeidsrechtspecialisten is dat geen verrassing. De wetgever heeft nu eenmaal het recht om wetten te veranderen, ook als de vakbonden het daar niet mee eens zijn.
De belangrijkste argumenten die tegen de flexijobs ingeroepen kunnen worden, zijn dan ook niet juridisch van aard, maar politiek. De regeling komt neer op een soort uitruil. De flexijobs komen tegemoet aan een reële vraag naar flexibele arbeid in de horeca. Veel werk dat vroeger in het zwart gebeurde, is nu wit geworden. Anderzijds dragen de flexijobbers minder bij aan de sociale zekerheid dan reguliere arbeidskrachten. En aan het systeem hangt een geurtje van een steeds liberalere en bedrijfsvriendelijkere samenleving. Of dat geurtje lekker ruikt of vies, hangt af van de maatschappijvisie die je aanhangt.
Het staat vast dat het arrest van het Grondwettelijk Hof politieke repercussies heeft. Staatssecretaris Philippe De Backer (Open VLD) was er razendsnel bij om via een triomfantelijke mededeling in herinnering te brengen dat er al 28.000 tevreden mensen aan de slag zijn via een flexijob, en dat het systeem daarom uitgebreid wordt naar de detailhandel. De flexijobs zijn bij uitstek een verwezenlijking die past in het liberale gedachtegoed: minder overheid, weinig regels, ruim baan voor ondernemers.
België, waar de loonlasten tot de hoogste ter wereld behoren en de neiging om alles in regeltjes te gieten vaak een verstikkend effect heeft, kan zo’n vleugje ondernemingsvriendelijke vrijheid best gebruiken. De flexijobs zijn een succes, dat staat buiten kijf. Ze passen in een moderne visie op arbeid. Die houdt niet langer vast aan een door de prikklok gedicteerde negentotvijfmentaliteit, maar gaat ervan uit dat de arbeidstijd en plaats ondergeschikt moeten zijn aan de noodzaak om gedaan te krijgen wat er moet gebeuren.
Toch zijn sommige bedenkingen ook terecht. De financiering van de sociale zekerheid staat onder druk. Niet alleen door de flexijobs, ook door de neiging om steeds grotere delen van het loon te vervangen door extralegale voordelen, of door initiatieven als cashforcar. Ook is het oppassen dat de flexibiliteit niet te ver doorslaat. Landen als Duitsland en Nederland hebben tot hun schade en schande moeten ondervinden dat een al te soepele arbeidsmarkt ook ongewenste effecten kan hebben. Maar daar zijn we in België nog behoorlijk ver van verwijderd.