NIET TUSSENBEIDE KOMEN IS GEEN OPTIE MEER
De Catalaanse regering blijft vast van plan begin volgende week de onafhankelijkheid uit te roepen. Ze voelt zich daartoe gelegitimeerd door de uitslag van haar referendum van vorige zondag en door het brute geweld waarmee de Spaanse centrale regering het probeerde te verhinderen. Na de onbuigzame toespraak van koning Felipe eergisteren lijkt de afscheuring van de noordoostelijke deelstaat wel onafwendbaar. Maar de werkelijkheid is anders.
Alles wijst erop dat het separatistische momentum over zijn top heen is. De honderdduizenden die maandag nog de lanen en pleinen van Barcelona bevolkten, waren gisteren verdwenen. Uit het bedrijfsleven komen signalen om geen onverhoedse daden te stellen. Op de beurs daalden de Catalaanse obligaties in waarde. De koers van een bedrijf dat aankondigde zijn hoofdkwartier van Barcelona naar Madrid te verhuizen, spurtte hoger.
El Govern, zoals de Catalanen hun regering noemen, raakt geïsoleerd. In het Europees Parlement was er algemene afkeuring voor het politiegeweld van zondag, maar geen milligram meer steun voor een eenzijdige onafhankelijkheidsverklaring. Zelfs in het Vlaams Parlement, waar het lot van de Catalanen door velen met een warm hart wordt gevolgd, bleef de aankondiging van de spoedige erkenning van een Catalaanse republiek uit. Uit de regio zelf komen berichten die aantonen dat de independentisten koortsachtig op zoek zijn naar bemiddeling en dialoog, zelfs bij de clerus. Het avonturistische spoor dat ministerpresident Carles Puigdemont en zijn hardliners hebben getrokken, loopt dood.
De ravage die de kemphanen hebben aangericht, is immens. Het aloude antagonisme tussen Madrid en Barcelona is voor generaties verlengd en verhard. Vasthouden aan het principe van nietinterventie in ‘binnenlandse’ aangelegenheden heeft het Europese prestige aangetast. Meer had moeten worden gedaan om de escalatie, die iedereen nu zo volmondig betreurt, te voorkomen.
Het hartstochtelijke patriottisme van de Catalanen kent in Europa zijn gelijke niet. Dat zelfbewuste uitdragen van de eigen identiteit heeft een charmante, maar ook een duistere kant. Alle ijver om een inclusief nationalisme aan te bieden ten spijt, is de spanning binnen de Catalaanse grenzen de jongste jaren toegenomen. De voorbije week heeft de schade alleen nog vergroot. Zonder hulp van buitenaf komen de Catalanen en de Spanjaarden hier niet meer uit. Als Madrid zich ook nog een wraakzuchtige overwinnaar toont, valt zelfs een ETA of een Balkanscenario niet uit te sluiten.
Zonder hulp van buitenaf komen Catalanen en Spanjaarden hier niet uit