Europa waarschuwt Trump
EU wil akkoord met Iran over nucleair programma redden
Europa deelt de bekommernissen van de Amerikaanse president over de wijze waarop Iran het MiddenOosten destabiliseert. Maar het weigert een herziening van het nucleair akkoord.
BRUSSEL I President Donald Trump beslist vandaag over de toekomst van het akkoord van 2015 waarin Iran belooft zijn atoomprogramma stop te zetten in ruil voor de opheffing van de westerse sancties. Om de drie maanden moet de president formeel vaststellen dat Teheran zich strikt houdt aan zijn verplichtingen. Ook moet hij aangeven dat het akkoord nog steeds Amerika’s belangen dient. Trump, die altijd een heftig tegenstander van het akkoord is geweest, zou niet van plan zijn Iran een goed rapport te geven.
Strikt genomen heft Trump het akkoord op die manier niet op – dat gebeurt pas als het Congres de opgeschorte sancties tegen Iran weer invoert.
De Europeanen die samen met president Obama aan de onderhandelingstafel zaten (Duitsers, Fransen, Britten en de EU), openden een diplomatiek offensief om de Congresleden ervan te overtuigen die strafmaatregelen niet opnieuw te activeren. Een heronderhandeling van het akkoord, zoals Trump suggereert, is voor hen compleet onbespreekbaar. Goede wil
Ze zijn wel bereid onderhandelingen op te starten over een nieuw verdrag voor de periode na 2025. Dat jaar vervallen een aantal restricties uit het huidige akkoord.
Net als Trump maakt Europa zich zorgen over Irans destabiliserende activiteiten in het MiddenOosten. Aan een brede strategie om Teherans invloed te temperen, zijn ze best bereid om mee te werken. Zelfs sancties wegens het testen van langeafstands raketten, zoals Trump vraagt, sluiten ze niet bij voorbaat uit.
De Europeanen zijn dus bereid Trump een heel eind tegemoet te komen. Maar die goede wil komt in gevaar als Trump het huidige Iranakkoord ondermijnt. Die boodschap werd hem de afgelopen dagen telefonisch duidelijk gemaakt door de Britse premier Theresa May en de Franse president Emmanuel Macron. Handel
Voor Europa is er – economisch – veel gelegen aan het behoud van het akkoord. Vóór de sancties van kracht werden, was de EU Irans belangrijkste handelspartner. Die positie is ze kwijt gespeeld aan de Arabische Emiraten en China. Maar de Europese handel met de gewezen paria herstelt in snelvaart. Vorig jaar exporteerde Europa voor 8,2 miljard euro (machines, chemische en afgewerkte producten). De import bedroeg 5,5 miljard euro (vooral olie en gas). In de eerste helft van dit jaar werd een stijging van 94 procent genoteerd tegenover de eerste zes maanden van 2016. Irans handel met de VS is in vergelijking een peulschil.
Europese ondernemers zetten hun regeringen en de EU dan ook onder zware druk om het akkoord te redden.