De PVDA/PTB wil af van het kapitalistische systeem. Als communistische partij komt ze daar ook gewoon voor uit. Maar hoe wil ze dat doen? Met een handvol parlementairen of via de straat? ‘Een partij zal nooit beslissen wanneer er grote veranderingen komen

PETER DE LOBEL

‘Wat is de bron van al onze problemen? De dictatuur van het kapitaal! Dat duivelse systeem waarin de mens opgeofferd wordt aan de winsthonger van de bezit tende klassen. (...) Als de werkers in ons land daar niet eeuwig het slachtoffer van willen zijn, dan moeten ze hun strijdacties inpas sen in de antikapitalistische en antiimperialistische gevechten. Niemand kan zeggen in welke lan den het kapitalisme het eerst ver slagen zal worden, maar de overwinningen zullen het resultaat zijn van een samenloop van gevechten in de hele wereld!’

Geef toe, in vergelijking met de 1 meitoespraken van 20 jaar gele den zijn die van vandaag de dag maar slappe koek. PVDAvoorzit ter én stichter Ludo Martens was een bevlogen spreker en hij droomde luidop van de dag waar op het kapitalistische en Europese juk afgeworpen zou worden. Wie nog tien jaar verder teruggaat in de tijd, naar 1 mei 1988, hoort Martens zeggen dat we er met de mocratie alleen niet zullen ko men. ‘Dankzij onze democratie zou het kapitalisme op geweldloze manier kunnen veranderd wor den in socialisme. Maar wij blij ven erbij dat een echte volksdemocratie zich maar zal realiseren doorheen een lange, verbeten strijd en gepaard zal gaan met de ontmanteling van alle repressieve structuren die de macht van het kapitaal in bescherming nemen!’

Het vergt heel wat zoekwerk om oude congresteksten en toe spraken van Martens terug te vin den. De PVDA/PTB loopt niet graag te koop met haar hele verle den. Niet onterecht. Ondanks de miljoenen doden die onder zijn bewind vielen, dweepte Martens met Stalin. ‘We moeten ware com munisten zijn, we moeten Lenin en Stalin studeren. Alleen het communisme zal de mensheid bevrijden van de uitbuiting, de onderdrukking, het staatsterrorisme, het fascisme en de oorlog. Alleen het communisme kan een maat schappij van waardigheid, vrij heid en harmonieuze ontwikke ling scheppen voor de werkers.’

Er werd toen ook veel minder moeite gedaan om zaken te mas keren. Wie in 2001 de moeite nam om op de partijwebsite te klikken op de knop ‘Over de PVDA’, wist meteen waar hij aan toe was. In een paar korte alinea’s wordt uit gelegd dat de partij niets minder wil – wou – dan de ‘vernietiging van het kapitalistische staatsap paraat’, gevolgd door de oprich ting van een ‘socialistische staat die steunt op de werkende mas sa’s’. De ‘productiemiddelen van de grote kapitalisten’, moesten onteigend worden zonder schadeloosstelling. De federale politie werd gezien als ‘privémilitie van het patronaat’.

2001, 1988 ... politiek gezien is dat meerdere eeuwigheden geleden. Martens overleed in 2011 en de partij was toen trouwens al langer weg van hem gevaren. Maar wat schiet er anno 2017 nog over van de communistische strijdgedachte die hij propageerde? De toon is in ieder geval serieus verzacht. Zeker, de PVDA droomt er nog altijd van het kapitalisme omver te werpen, maar Stalin is sinds 2008 niet meer welkom. Huidig voorzitter Peter Mertens heeft er sindsdien al tig keer openlijk afstand van genomen en catalogiseert die ideeën als ‘de stommiteiten en de grote fouten van elke partij die haar weg zoekt’. ‘Voor alle duidelijkheid: wij zijn het niet