Open en bloot tegen seksueel geweld
‘Niet elk slachtoffer zit huilend in de zetel’
In mei verschenen op de
campus Etterbeek van de Vrije Universiteit Brussel posters van ‘Luna’ (DS 13 mei). Dat alter ego van Selma Bouillard was getekend met plakband op de mond. Daarop stond ‘I said
no’ geschreven, met een korte samenvatting van hoe een goede vriend haar verkracht had.
Bouillard hield de verkrachting vier jaar lang geheim, maar dankzij de posters kon ze haar verhaal vertellen en delen met de buitenwereld.
‘Ik kon dit overwinnen en weer gelukkig worden. Nu wil ik anderen helpen om hulp te zoeken en hun geluk terug te vinden’, zei Bouillard toen. (myde)
BRUSSEL I ‘Alle vier overlevenden van aanranding besloten we dat het tijd is dat de mentaliteit verandert. Daarom organiseren we een hele week om te strijden tegen de verkrachtingscultuur’, staat op de Facebookpagina van GRape Project. Vanaf maandag kunnen studenten van de Vrije Universiteit Brussel (VUB) en Franstalige tegenhanger Université Libre de Bruxelles (ULB) een week lang lezingen en gespreksavonden rond seksueel grensoverschrijdend gedrag bijwonen. Ook vindt er een tentoonstelling plaats, voor en door studenten. Studenten die aangerand of verkracht werden, hebben de kledij die ze toen droegen gedoneerd. Kleedjes, sweaters en trainingsbroeken hangen omhoog in de ruimte, met daartussen foto’s van slachtoffers die leuzen op hun lichaam hebben geschreven.
De themaweek komt er kort na alle onthullingen over seksueel grensoverschrijdend gedrag in Hollywood en de #metoogetuigenissen op sociale media. Maar het idee speelde al langer. Een van de initiatiefneem sters, studente Selma Bouillard (23), werd vier jaar geleden verkracht en zette een halfjaar geleden al een postercampagne op tegen seksueel geweld aan de VUB (zie vooraf). ‘Het idee voor GRape Project is daaruit ontstaan’, zegt ze. ‘De reacties op die campagne waren overweldigend. Ik kreeg tientallen berichten van meisjes én jongens die hun eigen ervaringen deelden of wilden dat we meer zouden doen.’
‘Rond seksueel overschrijdend gedrag hangt nog altijd een taboesfeer’, zegt Bouillard. ‘Die willen we doorbreken. Aan de universiteiten, maar ook daarbuiten. Er komen altijd initiatieven, maar die hebben dikwijls weinig zichtbaar resultaat. De beelden zullen confronterend zijn. Maar ze tonen ook dat slachtoffers niet opgeven. We zijn geen zielige slachtoffers van wie het leven is gestopt. We gaan verder en komen er krachtiger uit.’
Boys will be boys
De vraag rijst of het wel een goed idee is dat de studenten het heft in eigen handen nemen. Maar volgens Liesbeth Kennes, experte seksueel geweld CAW OostBrabant, zal dat net de sterkte van deze campagne zijn. ‘Ze gaat in tegen het stereotiepe beeld over slachtoffers dat nog leeft in onze maatschappij: huilend in de zetel. Deze meisjes tonen dat een goed leven na een aanranding of verkrachting mogelijk is. Die vechtlust is mooi, maar kan ook heftige reacties uitlokken. Kijk maar naar wat schrijfster Griet Op de Beeck overkwam.’
Overigens valt de woordkeuze van de campagne niet overal in de smaak, ook niet bij de VUB zelf (zie reactie). ‘We denken bij het woord “verkrachtingscultuur” aan het doelbewust in de hand werken van verkrachtingen’, duidt Kennes. ‘Maar het gaat eigenlijk over de onderhuidse boodschappen die we kinderen meegeven, bijvoorbeeld dat “jongens altijd jongens zullen zijn” of “meisjes plagen om liefde vragen is”. Dat is een voedingsbodem voor het seksueel geweld door plegers en het stilzwijgen van slachtoffers.’
Brouillard vindt het jammer dat hun woordkeuze controverse opwekt. ‘Maar wij vinden dat “verkrachtingscultuur” de lading dekt en staan er volledig achter. Alleen zo kunnen we een krachtig signaal sturen.’
‘De beelden zullen confronterend zijn, maar tonen ook dat we niet opgeven’ SELMA BROUILLARD Studente, vier jaar geleden verkracht