PARKET ONTSLAAT TOOGRECHTERS

Wat goed dat het parket zelf een onderzoek voert naar de misdragingen van Bart De Pauw en daarvoor meteen een onderzoeksrechter vordert. Zo groeit de kans dat we alsnog te weten komen hoe en hoe vaak De Pauw zijn positie misbruikte, met welke impact, en of verzachtende omstandigheden gelden. Nu blijft dat allemaal voer voor speculatie.

Die speculatie is nefast. Ze vertroebelt het open debat dat eindelijk over seksueel machtsmisbruik woedt. #Metoo reikt vrouwen een maatstaf aan waarmee ze zelf kunnen evalueren wat hen is overkomen. Vaak is het een herijking. Lang zwegen ze over seksisme en misbruik, maar plotseling is de toelating er om aan te kaarten en aan te klagen. Nieuwe normen zijn in de maak. Ze zijn bovendien maatschappelijk afdwingbaar.

De zaakDe Pauw dreigt die nieuwe ontvankelijkheid te doorkruisen. De stemming wordt benauwd, de discussies worden agressiever. Een publiekslieveling sneuvelt door aantijgingen waarover weinig bekend is. Dat voedt de vrees dat iedereen voortaan verdacht kan worden, elke man een Bart De Pauw, elke vrouw een aanklaagster. Zo komt alle gewicht toch weer bij de vrouwen die getuigden over het grensoverschrijdende gedrag. Overdrijven ze niet? Het is de klassieke beschuldigende vraag die misbruikende mannen zo lang beschermt.

De weg die de VRT koos, heeft daar helaas toe bijgedragen, ook al had de openbare omroep tegenovergestelde intenties. De VRT behandelde de breuk als een contractuele discussie. Geen vertrouwen meer, dus geen contract meer. Omdat de meldingen vertrouwelijk waren, worstelde de VRT ook met helder communiceren over de ware toedracht. We kregen omfloerste feiten en verwijzingen dat de pers meer zou weten. Onderzoek naar de fond van de zaak had de VRT niet nodig. Maar de maatschappelijke ophef vergt dat bij uitstek wel. Vooral omdat er geen formele klacht was en geen enkele vrouw (anoniem) wilde getuigen in de media.

Als het even meezit, levert het gerechtelijk onderzoek straks feiten op en het oordeel van een rechter. Die ontslaat alle toogrechters. Intussen krijgt De Pauw het vermoeden van onschuld en recht op verdediging. Cruciaal wordt nu de anonimiteit van de actrices die getuigden. Ze zullen de druk voelen toch naar buiten te komen. En de vrees wat dat voor hun imago en carrière betekent. Het zou een flinke stap achteruit zijn als ze tegen hun zin zelf publiek het pleidooi moeten voeren dat ze niet overdrijven. Intussen kan de film en televisiewereld laten weten dat actrices die zich uitspreken tegen misbruik, geen paria’s zijn maar voorvechtsters. Als dat signaal niet komt, zegt dat veel over welke lange weg we nog te gaan hebben.

De stemming wordt benauwd, de discussies agressiever