POLITICI MOETEN KIEZERS DURVEN MOTIVEREN
Sinds 2004 hebben inwijkelingen van buiten de Europese Unie die meer dan vijf jaar in het land verblijven, in principe stemrecht bij de gemeenteraadsverkiezingen. In principe, want om het recht echt te kunnen uitoefenen, moeten ze zich vooraf inschrijven. Bij de twee vorige lokale stembusgangen, in 2006 en 2012, deden slechts heel weinigen dat. Intussen groeit, door de immigratie, het aantal potentiële kiezers stilaan naar 10 procent. In steden als Antwerpen en Brussel ligt het nog aanzienlijk hoger. Dat potentieel al dan niet aanboren, kan het verschil maken tussen winst en verlies in sterk gepolariseerde steden als Gent en Antwerpen.
Maar er rust een taboe op het al te opzichtig mobiliseren in allochtone kringen. Partijen die dat doen, doorgaans ter linkerzijde, zouden zich schuldig maken aan cliëntelisme. Kritiek daarop van rechts zou hun aantrekkingskracht bij autochtone kiezers kunnen aantasten. Maar ook binnen partijen leeft er spanning. Wie greep heeft op een of meer grote etnische kiezersgroepen, is machtig. Het begrip ‘politieke vriend’ wordt er vaak nog holler door dan het gewoonlijk toch al is.
Daarom zeggen vele politici in een rondvraag van onze krant dat het beter is dat ‘neutrale’ instanties, niet de politici zelf dus, zich inspannen om kiezers van het belang van deelname aan de verkiezingen te overtuigen. Ze vergissen zich.
In landen waar geen opkomstplicht bestaat, is het motiveren van kiezers om op te dagen een van de belangrijkste onderdelen van de campagne. Het is net in gesprekken over het belang van politieke participatie dat er grote stappen naar integratie kunnen worden gezet. De politici die zich aandienen, moeten daarin een sleutelrol spelen. Dat sommigen daarbij dingen beloven die ze niet kunnen of niet mogen bieden, is natuurlijk een risico. Maar bij verkiezingen is dat een feit des levens. Niemand kan beweren dat de democratie perfect is. We hebben alleen geen betere manier om macht toe te wijzen.
Nog een belangrijk punt: als alle partijen zich met de participatie aan het kiesproces bemoeien, kan de vanzelfsprekendheid waarmee allochtone kiezers geacht worden voor ‘eigen volk’ te kiezen, afnemen. Iedereen die in een grote stad woont, heeft te maken met dezelfde discussies rond mobiliteit, veiligheid, ondernemingsklimaat en levenskwaliteit. Partijen die daarrond een ernstig aanbod doen en dat breed verdedigen, kunnen hopen bij alle inwoners van hun stad aanhang te winnen. En net daarover gaat het, volgend jaar in oktober.
Er rust een taboe op het al te opzichtig mobiliseren van allochtone kiezers