Om te overleven rekent May zich rijk
ANALYSE I De Britse economie sputtert, maar de regering wil toch fors investeren, blijkens de begroting. ‘Net David die tegen de BrexitGoliath vecht.’
BRUSSEL I Philip Hammond is nog altijd minister van Financiën in de regering van Theresa May. Meer zelfs, hij heeft gisteren ambitieuze begrotingsplannen mogen bekendmaken. In het verziekte politieke klimaat van Westminster is dat belangrijk nieuws. De voorbije weken hing de politieke toekomst van Hammond aan een zijden draadje. De harde Brexiteers in de regering – met Boris Johnson en Michael Gove op kop – willen het vel van de zachte Brexiteer. De voorstelling van de begroting werd gezien als een ‘make or break’ moment.
Toch moet Hammond meteen slecht nieuws aankondigen. De economische vooruitzichten moeten tot 2021 naar beneden bijgesteld worden. Dit jaar groeit de economie slechts met 1,5 procent, in plaats van de voorspelde 2 procent. En de volgende jaren wordt het nog slechter, met groeicijfers van 1,3 en 1,4 procent.
Deze prognoses houden Hammond niet tegen grote investeringen op de rails te zetten. Zo wil hij 44 miljard pond (49,5 miljard euro) bij elkaar brengen om massaal huizen te bouwen. Jaarlijks moeten er 300.000 nieuwe huizen bijkomen. Daarmee wil hij de grootste bekommernis van de Britten – de woningkrapte – helpen oplossen. Ook de gezondheidszorg – dat andere grote probleem – krijgt extra geld (2,8 miljard pond). Deze winter komt er meteen 350 miljoen pond bij. Dat bedrag is allesbehalve willekeurig. De Brexiteers voerden campagne met de slogan dat de EUuitstap de NHS wekelijks 350 miljoen pond extra kon opleveren.
3 miljard voor Brexit
Ook voor de Brexit zelf zet Hammond 3 miljard pond opzij. Daarmee moeten de kosten die de uitstap meebrengt, gedekt worden. Ter verduidelijking: die 3 miljard hebben niets te maken met de openstaande factuur bij de Europese Unie. ‘De regering is klaar voor elke mogelijke uitkomst’, beloofde Hammond.
Maar daar moeten specialisten hartelijk om lachen. Als de Brexitonderhandelingen op een mislukking uitdraaien, zal die 3 miljard niet meer zijn dan een doekje voor het bloeden. Economen en financiële specialisten waren trouwens erg hard voor de hele begroting. Die is veel te optimistisch opgesteld, gezien de sombere economische verwachtingen. ‘Op het laatste moment is weer wat geld bij elkaar geschraapt om de ergste crisis te voorkomen’, schrijft The Finan
cial Times. ‘Maar een volgende crisis dient zich al aan.’
Lucy O’Carroll, hoofdeconome bij Aberdeen Standard Investments, vergelijkt Hammond met ‘David die steentjes gooit naar de Goliathuitdagingen waar het land na de Brexit voorstaat op het vlak van productiviteit en groei’.
Dat Hammond zoveel begrotingsrisico’s neemt, heeft alles te maken met de harde Brexiteers. Die willen niet horen dat de Brexit de Britse economie belemmert.
Ierse grens
Die Brexitonderhandelingen gaan trouwens – opnieuw – cruciale dagen in. De Britten hopen dat de Europese regeringsleiders op de Top van 14 december het licht op groen zetten voor de tweede fase van de onderhandelingen, die over de toekomstige handelsrelatie. Vorige maand lukte dat niet omdat de Britse toegevingen op drie cruciale domeinen – de rechten van de EUburgers, de openstaande rekening en de Ierse grens – te mager waren.
De voorbije dagen circuleerden nieuwe scenario’s waardoor de sterren dit keer beter zouden staan. Zo zou premier Theresa May nu al 40 miljard in plaats van 20 miljard willen betalen. Ook de EUburgers en hun familieleden zouden betere bescherming krijgen. Vooral in Britse kringen groeit de verwachting dat de regeringsleiders dit keer wel overstag gaan.
Maar aan de kant van de Europese onderhandelaars blijft de scepsis groot. ‘Op detailniveau is er misschien vooruitgang, maar die lijkt niet voldoende voor een doorbraak’, zegt een waarnemer. ‘In het dossier van de openstaande factuur bepalen de lidstaten wat voldoende is. Frankrijk en Duitsland zijn niet van plan daarover toegevingen te doen.’
Voor de Ierse grenskwestie bepaalt Ierland de norm. De Ierse premier liet vorige week weten dat hij van de Britten ‘toezeggingen op papier’ wil over hoe ze kunnen garanderen dat de grens zacht blijft. Eerder had Dublin gezegd dat de enige garantie is dat NoordIerland binnen de douaneunie blijft, zelfs als het VK eruit stapt. Maar dat krijgt May nooit verkocht aan de harde Brexiteers.
‘Op het laatste moment is er weer wat geld bij elkaar geschraapt om de ergste crisis te voorkomen. Maar de volgende dient zich al aan’ THE FINANCIAL TIMES