Voor het eerst zijn deze week nesten van Aziatische hoornaars gevonden in Vlaanderen. Dat betekent dat de invasieve exoot, die bijenkasten plundert, hier niet snel meer zal verdwijnen.

WOUTER WOUSSEN Uit de top van een kale linde op een boerenerf in het WestVlaam se Westouter, deelgemeente van Heuvelland, heeft de brandweer vrijdag een nest verwijderd van de Aziatische hoornaar. Woensdag werd al een kleiner nest opge ruimd uit een schuurtje in het na bijgelegen Poperinge. ‘We zaten erop te wachten’, zegt Dries Laget, een medewerker van de Universi teit van Gent die de nesten zal on derzoeken. ‘Nu is het zeker: de soort heeft zich hier gevestigd.’

De Aziatische hoornaar is een grote wespensoort die niet in Eu ropa voorkwam tot ze in 2004 in Frankrijk opdook, vermoedelijk als verstekeling in een lading Chi nees aardewerk. In tussentijd hebben de dieren zich verspreid doorheen Frankrijk. Ze doken al op in Italië en het Verenigd Ko ninkrijk. Enkele jaren geleden werd het eerste nest in Wallonië gevonden.

Het eerste Vlaamse nest werd gemeld door Dirk Desmadryl, hoofdredacteur van het maand blad van de Vlaamse Imkersbond en eigenaar van het schuurtje waar het nest zich bevond. Des madryls bijen lijden al twee we ken onder aanvallen van Aziati sche hoornaars, die de kasten bin nendringen en bijen doden. Als hij niet al over het dier had geschre ven, had hij het naar eigen zeggen niet meteen herkend (zie kader).

Zowel de Europese als de Azia tische hoornaar dringt bijenkas ten binnen, maar aangezien de Europese honingbijen samen met de inheemse hoornaar geëvolu eerd zijn, hebben ze geleerd hem als een vijand te herkennen en zich ertegen te verweren. Dat doen ze door de indringer te om singelen en zo hard te zoemen dat hij sterft van oververhitting. Het zal nog vele generaties duren eer ze dat ook met de Aziatische zul len doen.

In Vlaanderen waren eerder dit jaar al verschillende Aziatische hoornaars gesignaleerd. Geïnspireerd door onheilspellende be richten werden ook al verschillen de inheemse hoornaars ondes kundig doodgemept. De nesten die in WestVlaanderen gevonden zijn, hingen er al langer, maar vielen nu pas op omdat de bomen hun bladeren verliezen. Ze waren al bijna uitgestorven, zoals hoornaarsnesten dat elke winter doen – in tegenstelling tot bijenvolken, die samen overwinteren. Uit het nest in Westouter zijn zeker al tientallen koninginnen uitgevlogen, die nu op een beschutte plaats overwinteren. Daarvan zal vermoedelijk een vijftal de winter overleven om in het voorjaar een nieuw nest te beginnen.

Tim Adriaens, expert invasieve exoten bij het Instituut voor Natuur en Bosonderzoek (Inbo), be twijfelt of de invasie nog veel vertraagd kan worden. ‘In Frankrijk zien we dat je al 95 procent van de nesten moet verwijderen, wil je de opmars met 40 procent vertragen. Een immense inspanning. Ze staan op de Europese zwarte lijst, dus we moeten ze bestrijden, maar binnen tien jaar zullen we waarschijnlijk aan populatiebeheer doen, zoals nu al met bijvoorbeeld de Canadese gans gebeurt.’

Om bijenvolken te beschermen, worden in Frankrijk metalen rasters geplaatst, waardoor de kasten onbereikbaar worden voor de hoornaars, maar niet voor de