Duitse politie liet kerstterrorist Amri lopen
De Duitse inlichtingendiensten wisten al eind 2015 dat Anis Amri een aanslag wilde plegen, maar pakten hem niet op. Was de terrorist een ‘lokvogel’ die naar een IScel in Libië moest leiden?
Op de Breitscheidplatz in Berlijn werd gisteren een gedenkteken onthuld op de plek waar precies een jaar geleden elf mensen omkwamen en zestig gewonden vielen bij een terreuraanslag. De meterslange bronzen scheur in de grond met daarop de namen en de nationaliteit van de slachtoffers moet het litteken verbeelden dat de aanslag op 19 december 2016 naliet bij tientallen families.
De Duitse kanselier Angela Merkel had aan de vooravond van de plechtigheid voor het eerst een ontmoeting met familieleden van de slachtoffers, van wie sommigen haar verweten dat ze te weinig medeleven had betoond. Tijdens de herdenking zei ze dat de ontmoeting indruk had gemaakt en erkende ze dat er fouten gemaakt zijn, zowel voor de aanslag als nadien bij de omgang met nabestaanden en overlevenden: ‘Vandaag is een dag van rouw, maar ook een dag van de wil om dat wat niet goed gelopen is, beter te doen’.
Merkel kon bijna niet anders na nieuwe onthullingen in Die Welt over het falen van de politie en inlichtingendiensten. Op basis van duizenden documenten die de krant kon inkijken, blijkt dat de inlichtingendiensten al in november 2015 een verbindingspersoon van de politie – ‘VP01’ genoemd – inschakelden om de 24jarige Amri in de gaten te houden.
Die ‘spion’ signaleerde op 24 november dat Amri concrete plannen voor een aanslag koesterde. Vanaf 3 december werd om het uur zijn gsm afgeluisterd en zijn internetverkeer gevolgd. Dat is vroeger dan tot nog toe bekend was. Zo vernamen de politiediensten dat Amri op 14 december 2015 informatie downloadde over het mengen van springstoffen en het maken van bommen. Kandidaatzelfmoordenaar
Op 2 februari 2016 nam hij met zijn gsm contact op met twee kaderleden van Islamitische Staat in Libië en bood hij zich aan om een zelfmoordaanslag te plegen in Duitsland. In maart vertelde hij tijdens een telefoongesprek dat een neef van hem gestorven was als ISstrijder.
‘Intussen is er nauwelijks nog twijfel mogelijk’, schreef de Frankfurter Allge
meine Zeitung. ‘Men had de terrorist niet alleen kunnen arresteren voor zijn daad, men had hem ook moeten arresteren.’
De vraag waarop Die Welt geen antwoord vond in de papierberg, is waarom dat niet gebeurde. Amri kon zo op 19 december een truck stelen, de Poolse chauffeur vermoorden en vervolgens met de vrachtwagen inrijden op de kerstmarkt aan de Gedächtniskirche in de Duitse hoofdstad. Aanval op IS in Libië
Die Welt schuift ‘op basis van maandenlang onderzoek’ de denkpiste naar voren dat een internationale inlichtingendienst bij de zaak betrokken was en dat Amri moest dienen als ‘lokvogel’ om de dienst op het spoor te brengen van de cel in Libië die hem en andere ISstrijders in Europa aanstuurde.
De Tunesiër werd vier dagen na zijn aanslag doodgeschoten bij het spoorwegstation van Milaan. Op 19 januari voerden Amerikaanse B2bommenwerpers een aanval uit op een hoofdkwartier van IS in Libië. Harde bewijzen voor die piste zijn er niet. Maar het Pentagon omschreef het doelwit toen als ‘de organisatoren van operaties van IS tegen onze bondgenoten in Europa’.
Verschillende onderzoeksrapporten hebben al de fouten blootgelegd bij de politie en inlichtingendiensten in het dossierAmri. Zo kwam aan het licht dat het
Landeskriminalamt in Berlijn het dossier manipuleerde om te verhullen dat Amri opgepakt had kunnen worden wegens drugshandel. Ook werd duidelijk dat er onvoldoende samenwerking was tussen de politiediensten in de verschillende deelstaten onderling, en met de inlichtingendiensten. Diverse onderzoekscommissies buigen zich nog over mogelijke verantwoordelijkheden en oplossingen om herhalingen te voorkomen.
‘Er is nauwelijks nog twijfel mogelijk: men had de terrorist niet alleen kunnen arresteren, men had hem ook moeten arresteren’ FRANKFURTER ALLGEMEINE ZEITUNG