Charles Michel zal uit zijn pijp moeten komen om niet weggezet te worden als de premier die uiteindelijk toch aan het handje van de NVA loopt.
‘Ik zal alleszins geen ontslag nemen’, maakte staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken (NVA) op oudjaar nog eens duidelijk op het VTMnieuws. Hij reageerde daarmee heel duidelijk op de halfslachtige oproep van CD&V aan zijn adres om een gewetensonderzoek te doen nadat hij foute informatie verspreid had over een geplande repatriëring van een Soedanees. Je maintiendrai (ik zal handhaven) – naar de wapenspreuk van Nederland – postte hij daarbij ook nog op Twitter. Het mag duidelijk zijn: wie Francken buiten wil, zal hem buiten moeten dragen, waarna hij naar de kiezer zal kunnen trekken als de martelaar van een streng maar rechtvaardig asielbeleid. Het beeld leeft al langer dat de NVA in de feiten deze regering bestiert als het er echt op aankomt. Een beeld dat premier Charles Michel (MR) te vuur en te zwaard probeert te bestrijden, met wisselend succes. Maar zijn geloofwaardigheid als dé leider van deze regering staat de komende maanden meer dan ooit op het spel.
Hoewel de staatssecretaris naar de premier uithaalde en hij op basis van foute informatie volhield dat in januari geen repatriëring van een Soedanees meer was gepland, kwam de premier niet verder dan akte nemen van de excuses van de staatssecretaris. Dat lokt in Franstalig België verontwaardigde reacties uit. De bekende filmmakers JeanPierre en Luc Dardenne zeggen vandaag in een open brief in deze krant niet te verstaan waarom de premier en zijn ministers Francken nog in zijn functie laten.
Er steeg vorige week ook gemor op binnen Michels eigen MR, bij monde van vertrouweling en Europarlementslid Gérard Deprez. ‘Ofwel neemt Francken ontslag, ofwel ontslaat Charles Michel hem. We zijn het meer dan beu’, liet hij verstaan.
Michel zit in een onmogelijke positie. Een deel van Franstalig België ziet in de NVA nog altijd de baarlijke duivel waarmee Michel nooit had mogen regeren, maar tegelijk is Francken ook een van de populairste politici in Brussel en Wallonië. Kop in kas en voortwerken is dan ook de enige optie. Of zoals NVAvoorzitter Bart De Wever het verbeeldt op zijn Facebookpagina: ‘Ik heb hier eens rondgevraagd of Theo zou moeten opstappen ...’ schrijft hij bij een beeld van een gapende kameel.
Als de Franckensaga al vervelend is voor Michel, is het niet kunnen sluiten van het Energiepact mogelijk nog gevaarlijker voor zijn geloofwaardigheid als leider van deze regering. Het pact moet duidelijk maken hoe ons land in 2025 uit kernenergie kan stappen, zoals bij wet vastgelegd en afgesproken in het regeerakkoord. Maar De Wever liet vorige week fijntjes weten dat de discussies over de kernuitstap beter bij de regeringsonderhandelingen in 2019 gevoerd kunnen worden. Een moment waarop het allicht te laat is om effectief in 2025 al met kernenergie te stoppen.
De premier heeft nog maar weinig hefbomen om de NVA op andere gedachten te brengen. De Vlaamsnationalisten hebben nu ook hun laatste paradepaardje, de hervorming van de vennootschapsbelasting, op het droge. Die hervorming werd net voor het kerstreces goedgekeurd, terwijl het onbelast bijverdienen en de taks op effectenrekeningen de eindstreep niet haalden.
Dat Michel in een houdgreep gehouden kan worden, komt omdat hij niet de evidente premier is van deze regering. De traditie wil dat de grootste partij de premier levert, maar de NVA paste voor die eer. Ook CD&V liet die kelk aan zich voorbijgaan om Marianne Thyssen Europees commissaris te laten worden. Toen pas kwam Michel in beeld.
Maar ook de NVA speelt met vuur. Elke partij, hoe groot ook, heeft bondgenoten nodig aan de andere kant van de taalgrens om grote akkoorden over de toekomst van ons land te sluiten.