Het hondenleven van de kreeft
MICHEL VANDENBOSCH en STEVEN LAUREYS vinden dat het ook bij ons verboden moet zijn om kreeften levend te koken. Het is humaner om ze te verdoven met een stroomstoot.
Een levende kreeft in kokend water gooien, wordt in Zwitserland verboden. In tegenstelling tot wat Belgische chefs beweren, zijn kreeften die bij volle bewustzijn in kokend water gegooid worden, niet ‘onmiddellijk’ dood (DS 12 januari). Anders dan mensen hebben kreeften zowel een brein als een gedecentraliseerd zenuwstelsel dat uit enkele zenuwknopen bestaat. Alleen het brein vernietigen door het dier in een pot kokend water te gooien, belet waarschijnlijk niet dat die zenuwknopen, verspreid over het hele kreeftenlichaam, functioneel blijven en dat het dier nog minutenlang stress en pijn voelt.
Niet alleen zoogdieren, reptielen, amfibieën en vissen zijn tot bewuste pijnervaring in staat. Ook kreeften, krabben, inktvissen en mogelijk nog andere ongewervelden bezitten een pijnsysteem, vertonen complex gedrag en beschikken over een aanzienlijk leervermogen.
Dierenmishandeling
In België worden Canadese kreeften massaal – jaarlijks zo’n 1.000 ton – voor consumptie ingevoerd. Het is niet onredelijk om ook in ons land een verbod op te leggen om die dieren levend te koken en om de meest doeltreffende verdovingsmethode op te leggen die kreeften zo snel en zo pijnloos mogelijk doodt. De Vlaamse minister van Dierenwelzijn Ben Weyts (NVA) vindt dat vooralsnog geen prioriteit. Maar hij zou de kwestie toch minstens kunnen voorleggen aan de Raad voor Dierenwelzijn, zoals zijn Waalse collega van plan is.
Minister Weyts verwees naar de behandeling van levende kreeften, waaraan ook een en ander schort. Dat is zeker waar: in supermarkten zitten levende kreeften meestal als sardienen opeengepakt. Met dichtgebonden scharen om te vermijden dat ze elkaar te lijf gaan. Enige kennis van de gedragsleer van kreeften leert dat de gangbare leefomstandigheden van kreeften in supermarkten flagrant indruisen tegen hun sociale gedragsbehoeften. Het gaat dus om manifeste dierenmishandeling. Terecht wordt ook daarover schande gesproken. In de supermarkt wordt levende kreeften geen waardig leven gegund. Bij de kopers thuis wacht hen gegarandeerd een wrede dood.
De technologie om kreeften elektrisch te bedwelmen, zodat hun zenuwstelsel bijna meteen uitgeschakeld wordt en het dier tijdelijk ge
In de supermarkt wordt levende kreeften geen waardig leven gegund en bij de kopers thuis wacht hen een wrede dood
voelloos wordt, bestaat al een tijdje. Studies tonen aan dat het vlees van kreeften en krabben, die met de zogenaamde Crustastun verdoofd en gedood werden, malser en smakelijker is, want de dieren werden aan minder stress blootgesteld. Met zo’n apparaat kunnen kreeften pijnloos, en dus humaan, gedood worden.
Gevoelens
Vandaag bespreekt de bevoegde Senaatscommissie het voorstel van Sabine de Bethune (CD&V) om de zorg voor dieren als beleidsdoelstelling en de erkenning van dieren als wezens met gevoelsvermogen, een eigen belang én vaardigheid in de Grondwet te verankeren (DS 9 juni). Als zodanig wordt dierenwelzijn een bindende rechtsregel, die boven aan de hiërarchie van rechtsnormen terechtkomt.
De tijd is rijp om grondig, zonder oogkleppen, na te denken over de waardigheid van alle dieren met gevoelsvermogen en over het juridische statuut dat hun toekomt. Zonder afbreuk te doen aan de menselijke waardigheid. Dat proces is nu aan de gang en is onomkeerbaar. Het Senaatsvoorstel beoogt niet om rechtssubjectiviteit toe te kennen aan dieren. Dat is vandaag juridisch een brug te ver. Maar ook hierover kunnen de geesten rijpen. Theoretisch is (een bijzondere vorm van) rechtssubjectiviteit voor (bepaalde) dieren verdedigbaar. De tijd zal raad brengen.
Hoe dan ook, anno 2018 zijn we eraan toe om de zorg voor dieren als bewuste wezens met een eigen gevoelsvermogen, eigen belangen en eigen waardigheid in de grondwet te verankeren. De grote meerderheid van de Vlamingen, Brusselaars en Walen is daarvoor gewonnen.
Die grondwetsherziening zou de bevoegde beleidsinstanties in ons land verplichten om gepaste maatregelen te treffen tegen wijd verspreide dieronwaardige praktijken die dieren pijn en lijden doen ondergaan. Nu zo goed als vaststaat dat kreeften pijn voelen wanneer ze levend in kokend water gegooid worden, is het niet te veel gevraagd om ook die dieren tenminste een waardige dood te gunnen. Dat kreeften en andere ongewervelden met hun exoskelet iets weg hebben van aliens en niet bepaald gezegend zijn met een hoge aaibaarheidsfactor, doet daar niets aan af.