RAZEND INTERESSANT CONFLICT

Maar wat is het uiteindelijke doel van die burgerplatformen?

Misschien is het Theo Francken ontglipt, of houdt hij zich voor premier Michel wat in, maar over de snelgroeiende beweging van burgers die migranten helpen in het Maximiliaanpark, stuurde de staatssecretaris nog geen tweets. Ook al escaleert de toestand. Een razend interessant maar lastig conflict tussen burgers en overheid is in de maak.

Als voorlopig hoogtepunt verhinderden 2 à 3.000 mensen zondag de politie in te grijpen. Ze haalden de meeste migranten weg en vormden een mensenketting. Ruim 30.000 leden van Facebookgroepen fiksen elke nacht onderdak voor de transitmigranten. Vorig jaar regelden ze naar eigen tellen 50.000 overnachtingen. Omdat die migranten mensen in nood zijn, maar ook uit politiek sentiment. Elke potige tweet van Francken brengt meer vrijwilligers op de been. Ze gaan in tegen hun overheid en politie uit ethische verontwaardiging. Wat de vrijwilligers vertellen over hun engagement (dS Weekblad 20 januari), is zelfs hartverwarmend. Maar hoe groter en georganiseerder die burgerplatformen, hoe neteliger de grond van de zaak wordt. Wat is het doel? De transitmigranten hebben de woestijn en de zee overleefd, de hel van Libië en de slangenkuil van smokkelaars in Europa, niets houdt hen nog tegen. Ze zijn geen toevallig aangespoelden, ze zijn mensen met een missie. Ze eisen vrije doorgang. Naar de illegaliteit in het Verenigd Koninkrijk. Omdat ze alles hebben ingezet, aanvaarden ze geen grens. Die geldt nochtans voor elke burger. Het leidt tot een groot gewetensconflict. Wie hun humanitaire nood lenigt, helpt hen verder, maar houdt ook de route in stand. Wie hun nood niet lenigt, laat mensen in abominabele omstandigheden. Individueel is de keuze voor het humanitaire evident. Maar als systeem wringt te verregaand engagement met de rechtsstaat.

Die rechtsstaat is uiteindelijk toch de toetssteen, ook en vooral voor de regering. Te vaak wekt die de indruk dat ze die (internationale) rechtsstaat wel naar haar hand zet om vooral streng te zijn. Er was de Soedancrisis. Nu komt de discussie of onderzoeksrechters een huiszoekingsbevel moeten afleveren in het huis van derden. Van een solidaire burger, bijvoorbeeld. De onderzoeksrechters zelf adviseren negatief. Zulke huiszoekingen zijn zwaar geschut en staan niet in verhouding tot het vergrijp. Alweer is dit een belangrijke aanmaning tot matiging. Vrijheden respecteren, menselijkheid eerbiedigen en zuinig zijn met repressie. Het gewetensconflict erkennen helpt om er een breed gedragen oplossing voor te zoeken.