Doe ook aan shinrinyoku

En neem eens een bosbad

Wat wi j nie t allemaal zouden doen voor een bee tje gemoedsrust. W e hebben in 20 15 he t huis opgeruimd op zijn Japans (met konmari). We hebben ons in 20 16 op zi jn Deens in sjaals en knusse dekentjes gerold (dankzij hygge). I n 20 17 leerden we de Zweedse kunst van het matigen ( lagom). En nu het in huis rustig is en in ons hoofd nog altijd niet, wacht ons in 20 18 een nieuwe kans: shinrinyoku, een J apanse boswandeling. Dat houdt in dat je je me t alle zintuigen in het bos onderdompelt – letterlijk betekent he t ook ‘ bosbad’ – en dat je dat vooral heel aandachtig doe t, door aan blaadjes te voelen, aan geurende planten te snuffelen of kevers te obser veren.

Shinrinyoku is nie t nieuw: in J apan wordt het al sinds 1982 ingeze t om de be volking gezonder en gelukkiger te mak en. Zo zijn er heel wat speciale trails, bospaden met planten die de reuk en tastzin prikkelen. Toch was het vorig najaar plots een van de meest besproken trends op de Frankfurter Buchmesse. Z es uitgeverijen boden op de Nederlandstalige editie van Shinrinyoku. H oe de natuur je gezond en gelukkig kan maken, het boek van professor Qing Li, de Japanse pionier van he t bosbad. Uitgeverij A .W. Bruna haalde de titel binnen en kondigt die aan alsh‘ét boek over

de trend van het jaar’. De publicatie is voorzien in april, wanneer nog t wee andere titels verschijnen: Shinrinyoku. Het geheim van for est bathing, de J apanse natuurtherapie van de N ederlandse journaliste Annette L avrijsen (bi j Ambo Anthos) én

Shinrin yoku. Dompel jezelf onder in het bos van Yoshifumi Miyazaki (bij Spectrum). We wensen de uitge vers alvast veel ontspannende boswandelingen toe.

Dokter Bos

Waar al die drukte over gaat? Shinrin

yoku heeft wel wat claims in de aanbieding. Met volle aandacht door het bos wandelen verlaagt de bloeddruk, neemt stress weg , maakt je gelukkiger, creatiever en meer gefocust. Het verhoogt ook je weerstand, geeft energie en verbetert je slaap. K ortom: het biedt alles waarnaar de moderne, gejaagde mens hunkert. Al moet gezegd dat die voordelen ook al zi jn toegeschre ven aan , we noemen maar wat, zingen, tai chi, goede vrienden, en he t houden van een hond.

‘De meerwaarde van een boswandeling is moeili jk e xact te me ten’, zeg t Ber t De Somviele, directeur van Bos+, dat zich inzet voor meer en beter bos. Als‘ mensen zich na een driedaagse in het bos beter voelen, kan dat ook liggen aan het gezelschap van goede vrienden. Toch zijn er aanwijzingen dat het bos wel degeli jk een geluksbrenger is. Een Britse onderzoek er, G eorge M acKerron, ontwikkelde Mappiness, een app waarmee deelnemers één of meerder keren per dag konden aangeven hoe ze zich voelden. Door de link te leggen met de locatie waar ze zich op dat moment be vonden, stelde MacKerron vast dat vriendschap en hobby’s wel belangrijk waren, maar dat de vraag of mensen zich in een bos bevonden er ook toe deed, of soms zelfs belangrijker was. Tegelijk bleek uit dat onderzoek dat we zeer weinig tijd in de natuur doorbrengen. W e leven in een maatschappi j die ons op alle mogelijke manieren binnenhoudt.’

Waarom het bos ons precies gelukkiger maakt, is nog niet helemaal duidelijk, maar één theorie is die van de biofilia: ‘ Doordat mensen duizenden jaren in de natuur leefden, hebben we daar volgens die theorie nog altijd nood aan’, zegt De Somviele. ‘ Een andere hypothese is die van de fractalen: de herhaling van patronen in de natuur . De structuur van takken zie je ook terug in de nerven van he t blad, en dat breng t onze hersenen tot rust. I n een drukk e stadsomgeving moet je juist constant op je quivive zijn.’

Bij Bos+ bieden ze onder de noemer Dokter Bos een reeks lezingen aan om he t onderzoek naar het effect van bossen voor een breed publiek te vertalen. In Vlaanderen staat dat onderzoek nog in de kinderschoenen, al is er momenteel wel wat animo om daar meer aandacht aan te besteden. In Japan, ZuidKorea, Nederland, Engeland en de VS loopt het wel al volop. ‘ De resultaten zijn toch wel fascinerend. Zo weten we dat de vluchtige stoffen van bomen en de bosbodem een impac t hebben. Een Japans onderzoeker heeft een groep mensen een week lang in een hotel opgesloten. De ene groep zat in een kamer waarin die vluchtige bosstoffen werden verneveld, de controlegroep zat in een gewone kamer. Na afloop had de eerste groep een sterk er immuunsysteem, en dat effect hield ook op langere termijn stand.’

Iedereen mee het bo sbad in

Niets houdt ons tegen om in de achter tuin de camelia te omarmen, maar voor een echt, deugddoend bosbad ga je volgens de Japanse professor Q ing Li wel liefst naar dichte bossen en park en. W aarmee je je meteen kunt afvragen hoe realistisch dat nog is in de nevelstad Vlaanderen. In 2005 hield Richard Louv met Het laatste kind in

het bos ook al een pleidooi om kinderen te laten terugkeren naar het woud. De behoefte aan ‘ natuurli jk glooiende heuvels, de geur van struikge was, het geruis van dennenbomen, de mogeli jkheid om pure natuur te ervaren’ zit immers diep in ons verankerd, stelde hij. Tja. Je zult maar een kind zijn dat langs één of andere ringlaan woont.

Bert De Somviele: ‘In Amerika is het anders, maar in Vlaanderen is natuurbeleving inderdaad vaak voorbehouden voor de ri jkere groepen: mensen die een tuin hebben, bij een bos wonen, of een wagen hebben om daar te geraken. Kansengroepen en mensen met een migratieachtergrond hebben veel minder toegang, ook al omdat in onze steden erg weinig natuur is. Om dat aanbod te verbreden willen we de beleidsmakers mee krijgen: Joke Schauvliege, maar ook Jo Vandeurzen en Maggie De Block. Hoe dan ook moeten we in de toekomst meer inzetten op de positieve effecten van bossen, en van het buiten zi jn. Shinrinyoku is een oosterse vertaling van onze nood aan contact met de natuur, maar ook in Vlaanderen willen we mensen sensibiliseren, zodat ze weer uit die sofa komen en het beeldscherm even laten voor wat he t is. Met de CM en he t Agentschap voor N atuur en Bos hebben we de campagne 30. 30 opgeze t, die de V laming uitdaagt om gedurende 30 dagen elk e dag minstens 30 minuten in he t groen te ver toeven. Een ander spoor zijn de zorginstellingen. Nu zie je rond onze ziek enhuizen vaak een miezerig strookje groen; dat moet echt beter kunnen. In Nederland maken ze werk van healing envir onments voor tal van aandoeningen. Daar hebben ze bi jvoorbeeld al een chemotuin, waar kank erpatiënten deels hun therapie doorbrengen. Patiënten zi jn er vaak rustiger , kunnen hogere dosissen aan en genezen sneller .’

Dankbaarheid voor en na

Sinds 2012 zet ook de Amerikaanse Association of Nature & Forest Therapy fors in op shinrinyoku. Na een paar clicks op het web krijg je een gratis link naar de basisprincipes voor je wandelingen. Enkele van de opdrachten: laat je lichaam bij het binnengaan van een bos een plant uitkiezen die je wil bedank en. Wandel als een vos, met volle aandacht, e ventueel op handen en voeten. Maak van blaadjes, bloemen en stenen een geschenk voor het bos. Bedank het bos omdat he t je ver welkomde en genas. Gratitude before you, gratitude behind

you, u k ent he t new age sfeertje. Daar dreigt de be weging her en der in te verzanden, maar dat hoeft niet zo te zijn: voor veel Japanners gaat het vooral om de wandeling, het contact met de natuur, en eventueel een kort ritueel – waarna ze verkwikt weer aan de slag gaan. De Somviele: ‘ Door de Japanse basis van shinrinyoku gaat de aandacht inderdaad ook naar meditatie. Maar elke cultuur kan haar eigen invulling aan bosbele ving ge ven. Ik vermoed dat mensen bij ons sneller warm te maken zijn voor een stevige wandeling of een duurloop vanuit ons typische fitnessdenken. Volgens mij maakt dat ook nie t het grote verschil. De essentie is dat we mensen weer buiten krijgen: een kwartier per dag of een uurtje per week maakt al een flink verschil. ’

‘Elke cultuur kan haar eigen invulling aan bosbeleving geven. Ik vermoed dat mensen bij ons sneller warm te maken zijn voor een stevige wandeling of een duurloop vanuit ons typische fitnessdenken’

BERT DE SOMVIELE

Directeur Bos+