‘Abdeslam blijkt geen monster, maar een zielig mannetje’
Hoewel dit nog niet ‘hun’ proces is, zakten ook slachtoffers van Parijs en Brussel af naar het Justitiepaleis. ‘Om hen in de ogen te kunnen kijken.’ hij na al die tijd in de gevangenis nog steeds voor honderd procent achter zijn daden staat, gaat er bij m
Lange wachtrijen in het Justitiepaleis. Alle bezoekers moesten door
‘Ik ben niet gekomen op zoek naar antwoorden, want ik ver wachtte niet dat Salah Abdeslam die hier zou geven’, zegt Ferry Zandvliet. ‘Hij heeft al twee jaar lang gezwegen. Waarom zou hij daar nu mee ophouden?’
De Nederlandse man woonde samen met drie vrienden he t concer t van The Eagles of Death M etal in de Bataclan bij, toen terroristen de P arijse concertzaal binnenvielen en er 89 mensen doodden. Abdeslam was een van de tien terroristen die de aanslag beraamden. ‘ Ik ben alleen gekomen om hem in de ogen te ki jken’, zegt Zandvliet. ‘ En ik had geluk: we zaten in de rechtszaal dicht bi j hem in de buurt. Ik heb hem goed in de gaten kunnen houden.’
‘Het blijft moeilijk om te beseffen dat hij daar zat: de man die mjiop die ene avond zoveel leed heeft bezorgd. Maar ik ben blij dat ik gekomen ben. In mijn hoofd was hi j een monster , maar hij blijkt een klein, zielig mannetje. Hij stelt echt niets voor. Ik was niet onder de indruk.’
‘Die kille houding van Abdeslam bewijst hoe gek hij wel moet zijn. Dat
Geen haatgevoelens
Wie gisteren wel op zoek was naar antwoorden, is Guillaume Denoix de Saint M arc, de voorzit ter van de Franse V ereniging van Slachtof fers van Terrorisme, die zo’n 3.000 mensen zou ver tegenwoordigen. ‘Ook al is dit nog niet “ons” proces, we vonden he t belangri jk om hier te zi jn’, zegt hij. ‘We hadden gehoopt dat Abdeslam zou spreken, maar helaas. Hij vindt het blijkbaar zelfs niet de moeite om zich te verdedigen. Hij is volledig geradicaliseerd.’
Ook zonder Abdeslams medewerking geeft het proces inzicht in de dynamiek van de terroristen, zeg t Denoix. ‘Die mannen zaten samen in een appartement, met al een aanslag achter de rug en een nieuwe in voorbereiding. Weten hoe dat verliep, is nuttige info in de aanloop naar toekomstige rechtszaken.’
Volgens Denoix ‘hebben de slachtoffers geen haatgevoelens’. ‘Maar het is emotioneel natuurlijk niet gemak .
400 journalisten, 200 agenten
Met zo’n 400 geaccrediteerde journalisten kon het proces rond Abdeslam en Ayari op enorme belangstelling rekenen. Vooral de Franse pers was in groten getale in het Justitiepaleis aanwezig. Doordat alle bezoekers door een enkele metaaldetector moesten, stonden er vanaf halfzes ’s ochtends al lange wachtrijen. Om alles in goede banen te leiden en de veiligheid te garanderen, waren 200 politiemensen en zelfs een helikopter opgetrommeld. Abdeslam reist elke dag van Frankrijk naar Brussel en ook weer terug. kelijk om de terroristen in levenden lijve te zien. Ik ken ouders van wie hij kinderen vermoord heef t. Heftig.’
Ook Philippe V ansteenkiste, die zijn zus Fabienne verloor bij de aanslag in Zaventem, zoekt antwoorden. Met zijn vzw VEurope, die tweehonderd slachtof fers van de aanslagen verenigt, wil hij zich burgerlijke partij stellen op dit proces. De rechter houdt dat nog in beraad tot 29 maat,r maar in tussentijd mag de advocaat van de vzw vragen stellen in de rechtszaal. ‘We krijgen inzage in het dossier. Dat is he t enige dat telt. Ik ben hier nie t om Abdeslam te zien. Hij interesseert me nie t.’
‘Dat hij nog steeds voor honderd procent achter zijn daden staat, gaat er bij mij echt niet in. Hij komt van een andere planeet’
FERRY ZANDVLIET Slachtoffer Bataclan
Circus
De door he t openbaar ministerie geëiste celstraf van twintig jaar vinden de slachtofferverenigingen ‘ niet meer dan logisch ’. ‘ Al had die maximumstraf best langer mogen duren’, zegt Philippe Duperron van 13onze15
F raternité et Vérité . ‘Ik ben geen psychiater, maar ik heb he t ge voel dat Abdeslam heel helder is in zi jn hoofd – ook al is het de strategie van de verdediging om te zeg gen dat hij verward is en hem niet te laten spreken.’
Met welk doel en welke verwachtingen ze ook naar Brussel kwamen, het was voor alle slachtoffers een intense dag. F erry Zandvlie t moest zelfs een ti jdje ‘vluchten ’. ‘ Wat een circus was me dat ook? Het werd me te veel. Ik moest de journalisten letterlijk van me af meppen. Ik kan me voorstellen dat nogal wat slachtof fers zich door de enorme belangstelling lie ten afschrikk en: zi j waren hier met veel minder dan ik had verwacht.’
Wie er gisteren wel was, hield het vaak bij die ene dag . ‘Mijn doel was om Abdeslam te zien’, zegt Zandvliet. ‘Dat doel is ver vuld. Ik spreek geen Frans, dus heel he t proces volgen is moeilijk. Maar ik kreeg wat ik zocht.’