Brussel staat alleen met harde taal tegen Congo
België uit openlijk harde kritiek op Congo, maar andere EUlidstaten volgen die strategie niet. Kinshasa poogt tussen beide een wig te drijven.
BRUSSEL I Congo glijdt weg in een diepe crisis. De t weede, en volgens de Grondwet ook laatste, ambtstermijn van president Joseph Kabila verstreek al in december 2016, maar he t regime schuift nieuwe verkiezingen telkens voor zich uit. H et regime-Kabila, dat op zi jn laatste benen loopt, kiest voor de confrontatie met zijn eigen volk. Burgerprotesten worden beant woord me t dodelijk geweld.
‘Toch zal dat de Congolezen niet van de straat houden’, zegt de burgeractivist Yves Makwambala, tijdens een gesprek bi j 11.11.11 in Brussel. ‘ Ik zie telkens meer mensen deelnemen aan be togingen. Bovendien hebben die be togers een meer verscheiden profiel en komen ze uit diverse sociale klassen. Eerst waren he t vooral studenten, nu zie ik in Kinshasa ook oudere Congolezen op straat.’
Makwambala is een voorbeeld van een be toger die zich nie t de mond laat snoeren. De jonge activist is lid van de jongeren protestbeweging La Lucha en zat meer dan 1 7 maanden in de cel. Zijn voorlopige vri jlating hield geen reisverbod in. Daarom k on hij toch naar België reizen. ‘Wellicht rekende het regime erop dat ik voor ballingschap in he t buitenland zou kiezen, maar dat is niet mi jn bedoeling . Ik wil in Congo zijn om verandering af te dwingen.’
Hij is te vreden me t de Belgische houding tegenover de regering in zijn thuisland. Uit protest tegen de dodeli jke repressie jegens be togers besloot ons land op 10 januari om een deel van de bilaterale samen werking me t Congo te stak en en te heroriënteren naar humanitaire hulp en burgerbewegingen.
Schengenhuis dicht
Sindsdien gaat he t bergaf me t de relatie tussen Brussel en Kinshasa. H et Schengenhuis in Kinshasa, dat in het kader van het gemeenschappelijke visumbeleid van de EU visa voor 18 Europese landen uitreikt, is sinds donderdag dicht. Dat gebeurde uit veilig
heidsoverwegingen, nadat de Congolese overheid de diplomatieke bescherming van dat kantoor had inge trokken. Dat was vooral een signaal aan he t adres van België dat he t Schengenhuis beheert. Een ander signaal is de Congolese beslissing om nie t langer elk e dag een vlucht uit Brussel in Kinshasa te laten landen ( zie inzet).
In Belgische regeringskringen bestaat het gevoel dat Congo aanstuurt op een bilateraal conflic t en ons land de schuld wil ge ven van al wat er misloopt. Kabila’ s minister van Informatie, Lambert Mende, zei dat met zoveel woorden, in een inter view me t Al Jazeera dat uitmondde in een oplopende discussie. België, aldus Mende, is ge woon misnoegd omdat andere spelers, zoals de Chinezen, in Congo voe t aan de grond krijgen. Ons land beïn vloedt ook andere regeringen en pookt, volgens Mende, zelfs de Amerikaanse overheid op tegen Congo.
Volgens de burgeractivist Yves Makwambala zet België me t zijn protest een ‘ eerste, belangri jke stap’ en zouden andere EUlidstaten he t best volgen. M aar dat gebeurt niet. Het valt op dat ons land, dat lang over Congo nie t meer in de ki jker wilde lopen, vorige maand communiceerde over de herschikking van de bilaterale hulp. België uit ook harde kritiek op he t regimeKabila.
Maar voorlopig staat ons land alleen. Andere EUlidstaten hebben een ander standpunt over hoe de impasse in Congo het beste kan worden doorbrok en. Dat biedt Kinshasa de kans om een wig te drijven tussen België en de rest van de EU.
Sancties verlengd
Wat het Schengenhuis aangaat, is die Congolese verdeelenheersstrategie vooralsnog mislukt: er kwam een gemeenschappeli jke verklaring van de 18 deelnemende landen, die ‘ beschikbaar bli jven voor dialoog ’ me t de Congolese overheid.
En midden december heef t de Raad van de Europese U nie de sancties tegen Congo bi j consensus voor een jaar verlengd. H et gaat niet om een grondig verschil in visie op de impasse in Congo. De rest van Europa lijkt vooral op een andere li jn te zit ten over de Belgische toon.
Volgens de Congolese minister van Informatie, Lambert Mende, is België misnoegd omdat de Chinezen in Congo voet aan de grond krijgen