Een sterke film over de slechtste film ooit
James Franco speelt en regisseert ‘The disaster artist’, over de loser Tommy Wiseau wiens film ‘The room’ zo abominabel was, dat iedereen erover sprak.
In de zomer van 2003 werd Tommy Wiseau’s The room in slechts t wee bioscopen uitgebracht. Een ervan was het L aemmle F allbrook Theater in L.A., waar de film al na twee weken van de af fiche werd gehaald. V oor he t zover was, kleefde de uitbater t wee briefjes tegen het glas van de tick etbalie. Op he t ene stond een citaat uit een recensie: ‘Alsof je wordt neergestoken in je kop’. En omdat een boel mensen na afloop kwam klagen dat het niet de film was die ze ver wacht hadden, was er dat tweede briefje: ‘ GEEN GELD TERUG’.
Met The disaster artist heeft James Franco nu een heerli jk hilarische film gedraaid over he t maken van die slechtste film ooit – The room dus. Een film over een film? Toch is het geen metaervaring waarvan je hoofd gaat tollen. De toon is licht, maar de film heeft een warm kloppend har t. Dat dankt hi j aan James Franco, die Tommy Wiseau speelt als een ware American dreamer. Als u de moeite neemt om te ki jken voorbij diens ongewone verschijning, dan ziet u immers een doodgewone man die – net als zoveel anderen, natuurlijk – voor zichzelf een grootser le ven droomde en alles in het werk stelde om dat waar te maken. Wie kan daar wat op tegen hebben?
Natuurlijk merkt iedereen wel dat hij er wat onge woon uitzie t. Met dat gehavende gezicht en die rafelige, zwar tgeverfde lokk en lijkt hij wel een wildeman. Dat hij zich uitdrukt in een kreupel kleuterengels – ‘That great idea’ – pleit niet in zijn voordeel. En wat te denken van dat merkwaardige accent?
Man zkt. maat
Wiseau deed vaak erg mysterieus over zi jn persoon, zi jn af komst of de ruim zes miljoen dollar uit eigen zak die hi j in zi jn filmproject stopte. Als hi j dan toch wat bi jzonders onthulde, sprak hi j dat e ven later ge woon weer tegen.
The disaster artist toont dat in de totstandkoming van The room Tommy’s vriendschap me t Greg Sestero (vertolkt door Dave Franco – James’ broer) bepalend is geweest. Nie t omdat die centen, connecties of tonnen talent had, maar omdat hi j simpelweg nood had aan een buddy om het samen met hem waar te mak en. Sestero schreef een boek over die ti jd. Daar gingen Scott Neustadter en Michael H. W eber, he t scenaristenduo van (500) days of summer, mee aan de slag .
Greg en Tommy ontmoetten elkaar ti jdens een ac teercursus in San Francisco in de zomer van ’ 98. De schuchtere negentienjarige Greg bewonderde Tommy omdat die zich dur fde te smi jten – ook letterlijk, van enkele meters hoog – ter wijl hi j als een Brando in overdrive ‘Stella, Stella’ k eelde. Hij liet zich op sleeptouw nemen en algauw werden ze roommates in LA, hopend dat ze daar hun acteerambities konden waarmaken.
Maar wie nergens een kans krijgt, creëer t die desnoods zelf . Dat werd voor Wiseau The room,
dat volledig zi jn projec t is: hi j schreef he t scenario, produce te, regisseerde en speelde de hoofdrol als Johnny. Greg vertolkte zijn beste vriend Mark.
Dat Wiseau geen benul had van wat hij deed, kreeg de rest van de crew pas gaandeweg in de gaten. Ze gingen zich openli jk vragen stellen bi j zi jn visie, zi jn leiderschap en zijn vaak ridicule keuzes op de set – hij filmde The room bijvoorbeeld tegelijk op pellicule en digitaal.
Entertainment W eekly noemde The room desti jds ‘ de Citizen Kane van de slechte films’ . Dat hoeft niet te verbazen: de plot is even bespot telijk als he t ac teerwerk beschamend is. Sommige scènes missen focus – letterlijk – en voor een rist personages ging Wiseau halver wege de film me t andere acteurs werken.
Maar op eigenaardige wi jze muteerde deze amateuristische kitsch in de jaren die volgden tot cult. Screenings laat op de avond bereikten een eigen publiek – een publiek dat er overigens van hield om zich uit te dossen als Johnny, Mark of een van de andere personages en de meest kromme dialogen luidop echode – of de beste:
‘You ar e tearing me apart!’ , die Wiseau zonder blozen uit de James Deanklassieker Rebel wit
hout a cause had overgeschreven.
Dorre cactus
Als acteur had Tommy Wiseau het talent en charisma van een dorre cac tus. M aar ki jk, hier stond wel een man wiens passie als ar tiest oprecht was. Bovendien was hij als mens de meest ge nereuze en hondstrouwe vriend die je je maar wensen kon. Een gegeven woord was voor hem heilig en iemand het mes in de rug planten, deed hij niet. In een industrie waar he t ieder voor zich is, zi jn dat zeldzame eigenschappen.
In zi jn i jzersterke ver tolking legt J ames F ranco de juiste balans. Hij houdt zich mijlenver van het karikaturale dat schuilgaat in een figuur als Tommy Wiseau. De voorbije maanden mocht F ranco kilo’s lof ontvangen voor die prestatie, en toch ver taalde zich dat niet in een Oscarnominatie.
Het heef t alles te mak en me t het #TimesUpspeldje dat de ac teurregisseur droeg bij de uitreiking van de G olden Globes in januari. Dat werd diezelfde a vond nog een boemerang toen enk ele vrouwen op sociale media getuig den over zijn foute manieren.
Hij belandde in he t verdomhoekje en werd afgestraft door de leden van de Academy, die op dat ogenblik nog een week de ti jd hadden om hun stembilje t voor de Oscars in te le veren.
Een jaar geleden won Casey Affleck nog de Oscar ter wijl aantijgingen van grensoverschri jdend gedrag uit 20 10 hem achter volgden. Maar toen ging ook H arvey Weinstein nog zijn gang. #TimesUp, quoi.
De plot van ‘The room’ is even bespottelijk als het acteerwerk beschamend is