De Standaard

Thermostaa­t van ijsberen staat hoog

De stofwissel­ing van ijsberen draait op hogere toeren dan we dachten. En dat is slecht nieuws. Voor de ijsberen, en voor de zeehonden.

- PIETER VAN DOOREN

De stof wisselings­snelheid van ijsberen is nie t enk el groter dan we dachten, ze is ook groter dan die van andere landdieren van hetzelfde formaat – me teen de reden waarom de biologen haar tot nu toe onderschat­ten. Het onderzoek, gepublicee­rd in Science, maakt ook duidelijk hoe sterk de ijsberen voor hun energie af hankelijk zi jn van – ve tte – zeehonden.

De i jsberen staan er door de klimaatopw­arming allesbehal­ve goed voor, en dat was voor een hele reeks onderzoeks­groepen een aanleiding om hun onderzoek op elkaar af te stemmen, in de hoop de dieren te begri jpen, en misschien te kunnen helpen, eer he t licht uitgaat. Ze ontdekten alvast dat de energiekos­t van het zoeken naar prooien veel hoger is dan ze altijd hadden gedacht. Daardoor kennen de dieren grote schommelin­gen in hun lichaamsge wicht: het is óf honger , óf feest.

Nu he t i js steeds meer versnipper­d raakt, kunnen ze minder makkelijk zeehonden vangen: op de loer liggen bij een gat in het ijs heeft weinig zin als de i jsschots honderd meter verder ophoudt en de zeehonden daar adem kunnen komen halen. V oor die kleinere vangst moe ten de i jsberen ook nog eens grotere afstanden afleggen. Dat wisten we al, maar he t probleem van hun hoog gestookte kachel komt daarboveno­p.

De i jsbeerbevo­lking, nu nog zo’n 23.000, zal de k omende drie decennia met dertig procent omlaag gaan, schatten de vorsers. Dat is erger dan he t klinkt, omdat de

sterfte onder jonge dieren hoger is dan onder volwassen beren. De populatie krimpt én verouder t dus. En de lichameli jke conditie van wie overleef t, gaat ook nog eens achteruit, zo stelden Anthony P agano en zi jn collega’ s de jongste tien jaar vast. I n die tien jaar zagen ze he t berenbesta­nd in de BeaufortZe­e met bijna veertig procent achteruitg­aan.

Halsband

In hun jongste onderzoek voorzagen de speurders negen berinnen zonder jongen van een halsband me t gps en videocamer­a. Daarmee k onden ze zo ’n anderhalve week hun ac tiviteiten volgen op het ijs in de BeaufortZe­e. Tegelijk met de halsband kregen de dieren een injec tie met water met onge wone isotopen van waterstof en zuurstof. Uit een bloeden urinestaal bi j he t omdoen en bij he t weer ver wijderen van de halsband, k onden de onderzoe

kers dan berekenen hoeveel water en CO2 de berin in de tussenti jd had geproducee­rd. M et andere woorden: hoe hard haar stof wisseling had gedraaid.

Vijf van de negen dieren vermagerde­n en eentje verloor zelfs spierweefs­el, wat betekent dat ze onvoldoend­e eten te pakk en kregen, en dat ne t in de periode dat ze hun vetreserve moesten opbouwen. Hun stofwissel­ing draaide de helft hoger dan voordien gedacht.

De biologen hebben altijd aangenomen dat de dieren in ti jden van honger hun basisstof wisseling op een lager pitje konden zetten (bi jvoorbeeld door lichaamste­mperatuur, bloedcirc ulatie en ademhaling te verlagen), maar dat blijkt in de praktijk niet zo te zijn.

Hun hoge brandstofn­ood be tekent ook dat ze bij een overstap naar het vasteland te weinig energierij­ke prooi zullen vinden, in tegenstell­ing tot wat veel biologen tot nu dachten.

De energiekos­t van het zoeken naar prooien veel hoger is dan altijd gedacht. Daardoor kennen de dieren grote schommelin­gen in hun gewicht

 ?? © Anthony Pagano ?? Bij een gat in het ijs kun je wachten op een ademhalend­e zeehond. Maar hier? Dit wordt hongeren.
© Anthony Pagano Bij een gat in het ijs kun je wachten op een ademhalend­e zeehond. Maar hier? Dit wordt hongeren.

Newspapers in Dutch

Newspapers from Belgium