‘Het grootste schandaal ooit in Griekenland’
Tien Griekse exministers, onder wie twee premiers, worden genoemd in een omkoopaffaire door de farmareus Novartis. Laster, zegt de oppositie.
BRUSSEL I In het Griekse parlement aan het Syntagmaplein is sinds dinsdag een speciale ruimte ingericht waar de verkozenen een dik pak documenten mogen komen inkijken. Het dossier is afkomstig van een juridisch onderzoek naar de farmamultinational Novartis. Die zou tussen 2006 en 2015 niet alleen dokters maar ook toppolitici hebben omgekocht om toegang te krijgen tot de Griekse markt, de prijzen van Novartisgeneesmiddelen op te drijven en het voorschrijfgedrag te beïnvloeden.
De Griekse parlementsleden zullen aan de hand van het dossier moeten beslissen of de voormalige ministers vervolgd mogen worden. Afgaande op lekken in regeringsgezinde kranten, gaat het niet om de minsten. Worden onder anderen genoemd: expremier Antonis Samaras, exvicepremier Evangelos Venizelos, voormalig bankgouverneur Yannis Stournaras en exminister Dimitris Avramopoulos, die nu Europees commissaris voor Migratie is. Zij ontkennen alles.
‘Zingende’ getuigen
Er is sprake van zes Grieken die het statuut van beschermde getuige hebben gekregen en van wie de identiteit geheim wordt gehouden. ‘Het gaat om voormalige bestuurders die zijn beginnen zingen, hoewel het niet om koorknapen gaat’, verklaarde plaatsvervangend minister van Gezondheidszorg Pavlos Polakis, zelf chirurg. ‘Ze werden betrapt omdat ze hun rijkdom niet konden verklaren en begonnen te zingen. Zij hebben alles in gang gezet.’
Drie van de zes legden een getuigenis af in de VS, waar de FBI al twee jaar een onderzoek voert naar praktijken van Novartis over de periode 20062014. De FBI en het Griekse gerecht werkten samen. Volgens hun advocaat beschikken de drie over videoen geluidsopnames die hun verklaringen staven. ‘Er zijn aanwijzingen dat sommige politieke beslissingen genomen werden in het belang van het farmaceutisch bedrijf’, zei Pavlos Sarakis.
Volgens hem komen de namen van som mige politici ook voor in het FBIonderzoek. ‘Deze zaak zal het politieke systeem in Griekenland veranderen’, zei hij.
Oppositiebanken
Novartis liet weten dat het meewerkt aan het onderzoek. Minister Polakis sprak al van ‘het grootste schandaal sinds de stichting van de moderne Griekse staat’. Dit soort verklaringen en de perslekken geven de oppositiepartijen munitie om te spreken van een aantasting van de rechtsstaat. De meeste politici die nu genoemd worden, zijn lid van de conservatieve Nea Dimokratia en de linkse Pasok, die premier Alexis Tsipras in 2015 naar de oppositiebanken verwees.
Volgens Kiriakos Mitsotakis, de leider van Nea Dimokratia – dat een grote voorsprong heeft in de peilingen – probeert de regering de aandacht van de echte problemen af te leiden, ‘door het enige te doen wat ze goed kan: politieke tegenstanders belasteren en de burgers verdelen’. ‘De geschiedenis van dit land laat keer op keer zien dat democratische instellingen machtiger zijn dan degenen die ze proberen te ondermijnen. Dat zal nu opnieuw gebeuren.’ Expremier Samaras diende al een klacht in tegen premier Tsipras wegens laster.
‘De regering doet het enige wat ze goed kan: tegenstanders belasteren’ KIRIAKOS MITSOTAKIS Oppositieleider
Zwakke plekken
Kranten die aanleunen bij de oppositie, proberen zwakke plekken bloot te leggen in wat uitgelekt is over het onderzoek. Zo zou de laatste beschermde getuige zijn verklaringen pas zondag afgerond hebben. De beschermde getuigen zouden om de zoveel dagen een nieuwe politicus aan de lijst hebben toegevoegd, terwijl zeventien andere getuigen niet repten over omkooppraktijken van politici. Het FBIrapport dat in het dossier zit, zou evenmin spreken van steekpenningen die in grote valiezen werden overhandigd.
De krant To Vima vatte de toestand zo samen: ‘Zeker is dat we een politieke periode zijn binnengetreden die gedomineerd wordt door aanvallen, moddergooien en een oorlog om de tegenstander af te maken.’ De volgende verkiezingen vinden normaal eind 2019 plaats.