‘Kinderen screenen op depressies, is dat wel zinvol?’
Het medisch schooltoezicht wordt hervormd en dat werd na twintig jaar weleens tijd. Hoe de psycholoog een rol kan spelen tijdens zo’n onderzoek, is nog de vraag.
In je ondergoed zitten wachten tot je aan de beurt bent en dan bij de dokter gaan voor een medische checkup. Controle van je zicht, gehoor, gewicht, tanden ... Dat is het medisch schooltoezicht vandaag. Maar in de toekomst zullen kinderen ook moeten langsgaan bij de psycholoog. Dat heeft de Vlaamse regering beslist, schrijft Het Laatste Nieuws.
Kinderen zullen in hun schoolloopbaan geen zeven keer meer naar de schooldokter moeten, maar slechts vijf keer. Ouders zullen driemaal worden uitgenodigd om hun kind bij zo’n onderzoek te vergezellen.
Minder mondzorg
‘Wij waren al langer vragende partij voor een hervorming’, zegt Stefan Grielens, de coördinator van de vrije CLB’s. ‘Als je twintig jaar lang hetzelfde doet, moet je kritisch naar jezelf durven te kijken. Uiteindelijk gaat het om een grote investering voor de overheid: vandaag moeten elk jaar 600.000 kinderen naar de schoolarts. Dat kost handenvol geld, dus we moeten het goed doen.’
Dat het aantal consulten teruggeschroefd wordt van zeven naar vijf, daar heeft Grielens geen probleem mee. ‘We zullen wat minder aan mondzorg doen, maar dat is niet erg, want ouders worden nu enorm aangemoedigd om jaarlijks met hun kinderen naar de tandarts te gaan. Andere zaken, zoals een “lui oog”, zullen we zeker blijven opvolgen.’
Geen hocus pocus
Het plan om ook psychologen bij het medisch schooltoezicht te betrekken, komt van het agentschap Zorg en Gezondheid, dat bij minister van Welzijn Jo Vandeurzen (CD&V) hoort. Grielens vindt het een goed idee, maar zegt dat hij nog niet weet hoe de CLB’s dat zullen uitvoeren.
‘Nu screenen we een grote groep leerlingen en verwijzen we sommigen door naar specialisten voor een behandeling. Met psychische problemen kunnen we niet hetzelfde doen. Om te beginnen omdat er lange wachtlijsten zijn in die sector. Maar ook omdat we ons afvragen of het zinvol is om te screenen op, pakweg, depressies. Ik weet dat je tegenwoordig op alles kunt controleren, maar we willen niet aan hocus pocus doen.’
‘We kunnen kinderen wel uitnodigen om te praten over hun gevoelens en om aan hun zelfbewustzijn te werken. Maar u hoort het: we houden een beetje de boot af. We weten nog niet hoe we dit concreet zullen aanpakken.’
Veel prikkels
Kinderpsychiater Lieve Swinnen is voorstander. ‘Kinderen groeien vandaag op in moeilijke omstandigheden, onder hoge druk’, zegt ze. ‘Ze komen terecht in een maatschappij met veel prikkels – denk aan sociale media – en hoge verwachtingen. Er zijn almaar meer kinderen met een psychisch probleem. Het zou van blindheid getuigen als het medisch onderzoek alleen op fysiek welzijn zou blijven focussen.’
Volgens Swinnen kan het medisch onderzoek vooral interessant zijn om het over pesterijen, seksualiteit of geaardheid te hebben.
Met de toename van aandacht voor het psychisch welzijn groeit ook de betrokkenheid van de ouders. De Vlaamse regering wil dat ze worden uitgenodigd bij drie van de vijf onderzoeken. Swinnen vindt ook dat een goed plan: ‘De betrokkenheid van ouders verhogen is altijd een goede zaak. Zolang kinderen ook de kans krijgen om hun verhaal zonder hen te doen.’
Grielens: ‘Ouders zullen niet verplicht worden om te komen. De CLB’s worden verplicht om hen driemaal uit te nodigen. Bij het medisch toezicht van kleuters is dat nu al vaak een gangbare praktijk, omdat dit onderzoek de overgang vormt tussen Kind en Gezin en het CLB. Maar of ouders van kinderen uit het zesde leerjaar ook allemaal moeten komen, is nog de vraag. Pas op, ze mogen altijd meekomen, maar moeten wij hen achter de veren zitten? Wij zullen dat nog eens bespreken met de minister.’ Behalve een controle van zicht, tanden en gehoor, staat voortaan bij het medisch schooltoezicht ook op het programma.
‘We houden de boot een beetje af. We weten nog niet hoe we dit concreet zullen aanpakken’
STEFAN GRIELENS Coördinator vrije CLB’s