‘Bestuur van Kaap moet ook in de spiegel kijken’

De crisis bij kunstencentrum Kaap is ontstaan door een machtsovername van het bestuur, klinkt het bij verschillende medewerkers. Bovendien zou het bestuur de fusie tussen De Werf uit Brugge en Vrijstaat O uit Oostende niet goed begeleid hebben.

Vrijstaat O: de Oostendse poot van Kaap.

‘Vorig jaar heb ik verschillende keren aan de alarmbel getrokken’, zegt Veerle Mans, de ontslagen zakelijk leider van Kaap. Zij reageert hiermee op voorzitter Bart Caron, die gisteren in deze krant uitleg gaf over het financiële tekort van 180.000 euro en de zes ontslagen bij het WestVlaamse kunstencentrum. ‘Het eerste jaar van Kaap was zéér ambitieus, met heel wat nieuwe projecten. We wilden al volop vliegen, terwijl de integratie van De Werf en Vrijstaat O op administratief vlak nog niet afgerond was. Dat woog zwaar op het team én de begroting. De fusie en communicatie daarrond waren duurder dan verwacht.’

‘Ik heb het bestuur meermaals om extra begeleiding en zakelijke hulp gevraagd. Er werd wel geluisterd, maar niet gehandeld. Toen het grote financiële tekort duidelijk werd, kwam er een audit en werden ikzelf en artistiek directeur Hendrik Tratsaert buitenspel geplaatst. In plaats van de problemen samen op te lossen, werden wij en vier andere personeelsleden ontslagen.’

‘Het bestuur heeft geen plan voor de toekomst, die last valt op de schouders van de nieuwe algemeen directeur. Ik hoop dat de bestuurders in de spiegel durven te kijken en mee verantwoordelijkheid opnemen voor deze crisis.’

Artistieke visie

Dat zegt ook Simon Allemeersch van theatergezelschap Lucinda Ra, een van de huisartiesten van Kaap. ‘Vorig jaar hebben we een brief aan het bestuur bezorgd om een aantal zaken aan te kaarten, maar tot een gesprek kwam het niet. Voor ons ligt het probleem vooral bij het gebrek aan artistieke visie in dit huis. Hendrik Tratsaert was niet de juiste persoon om Kaap artistiek te leiden (hij is op eigen vraag niet langer artistiek directeur, maar blijft wel aan als coördinator letteren en beeldende kunst, red.). Door nu andere mede werkers te ontslaan, slaat het bestuur de bal mis en speelt het een van de beste productieploegen uit elkaar.’

‘Er is wel degelijk een artistieke visie bij Kaap’, repliceert Hendrik Tratsaert. ‘Ons beleidsplan is ook goed door de Vlaamse Overheid gehonoreerd. Wat me in de brief van Simon opvalt, is dat hij enkel over podiumkunsten en muziek spreekt en schrijvers en beeldend kunstenaars blijkbaar als tweederangsartiesten ziet. Met Kaap willen we deze vier disciplines nadrukkelijk gelijkwaardig behandelen, maar we zijn hierdoor in het eerste jaar wat boven onze mogelijkheden gegaan. Ik wil wel benadrukken dat we binnen de artistieke budgetten nergens in het rood zijn gegaan. Het gesprek over een nieuwe ar tistieke visie was gaande, maar is stilgevallen sinds de disciplinerende audit in september. Die machtsovername van het bestuur heeft het team uit elkaar gespeeld.’

Regelmatig klinkt ook de kritiek dat het bestuur niet weet wat er op de vloer leeft. Het wil vooral niet de perceptie creëren dat Brugge voorrang zou krijgen op Oostende of andersom. Om het evenwicht te bewaren tussen beide steden, waren er sinds de start van Kaap twee directeurs én twee voorzitters. Sinds kort neemt Bart Caron (exVrijstaat O en lid van Groen) dit jaar de voorzittersrol op en Pascal Ennaert (exDe Werf en lid van SP.A) volgend jaar. Bij de fusie zijn er geen onafhankelijke bestuurders los van beide organisaties bijgekomen. Zo kan je een cultuurbedrijf niet op een performante manier leiden, klinkt het.

Stadsoverschrijdende projecten

Dat de spanning tussen Brugge en Oostende voelbaar is, blijkt ook wanneer we bellen met Bart Plasschaert, schepen van Cultuur in Oostende voor CD&V. ‘Ik heb de indruk dat de fusie van Kaap niet zo goed gelukt is. De meeste personeelsleden houden kantoor in Brugge. Naar mijn aanvoelen worden er nu minder activiteiten georganiseerd in Vrijstaat O dan ervoor. De locatie op de zeedijk is eigendom van de stad. We hebben die buiten de privatisering van het Thermae Palacehotel gehouden en zijn van plan om zelf veel geld uit te trekken voor de renovatie ervan. Maar dan willen we wel garanties dat dit een levendige plek blijft. Door nu zes mensen te ontslaan, waaronder enkele Oostendenaars die nauw verbonden zijn met het culturele weefsel van de stad, heb ik daar mijn twijfels bij. Vrijstaat O mag zeker geen bijhuis worden van Kaap. We zijn in Oostende het hoger onderwijs en het ziekenhuis al verloren aan Brugge, we willen niet dat dit nu ook met Kaap gebeurt.’

Renaat Landuyt, SP.Aburgemeester en schepen van Cultuur in Brugge, is voorzichtiger. ‘Voor het literatuurfestival Brutaal hebben we uitstekend samengewerkt met Kaap. Wij hebben nooit iets gemerkt van interne of financiële problemen. Als stad gaan we ons niet moeien, maar ik hoop wel dat Kaap zijn elan terugvindt en dat ze deze crisis gebruiken om hier sterker uit te komen.’

Daarnaast hoopt Landuyt ook dat het Brugse publiek in de toekomst makkelijker de weg zal vinden naar Oostende en omgekeerd. ‘Kaap organiseerde voorlopig nog geen grote stadsoverschrijdende projecten. Ik hoop dat we die in de toekomst wel kunnen opzetten, net zoals we in Brugge nu al prima samenwerken met Toerisme Oostende.’

‘We zijn in Oostende het hoger onderwijs en het ziekenhuis al verloren aan Brugge, we willen niet dat dit nu ook met Kaap gebeurt’

BART PLASSCHAERT Schepen van Cultuur