Twee jaar later: nog altijd 22 zwarte kruispunten

Zwarte kruispunten wegwerken, het is een werk van lange adem. De dood van fietsster Nikita (16) schudde iedereen weer wakker.

Al vijftien jaar lang staat het kruispunt tussen de Antwerpsesteenweg en de Orchideestraat in Oostakker bekend als een gevaarlijk, ‘zwart’ kruispunt. Er gebeurden al enkele dodelijke ongevallen. Toch werd er in al die tijd zo goed als niets gedaan om de infrastructuur veiliger te maken. Maandag kwam de zestienjarige Nikita Everaert er om het leven, toen een afslaande vrachtwagen haar op het fietspad aanreed.

De verontwaardiging is groot. De Fietsersbond spreekt zelfs over ‘schuldig verzuim’. Maar de dodelijke locatie in Gent is geen unicum. Ze kwam in 2002 op de zwarte lijst terecht, samen met 799 andere ‘gevaarlijkste’ kruispunten in Vlaanderen. De overheid investeerde al ruim 900 miljoen euro om ze weg te werken. In 2016 bleven er nog 22 locaties over.

Die ‘historische last’ zou huidig Vlaams minister van Mobiliteit Ben Weyts (NVA) met een extra investering van vijftig miljoen zo snel mogelijk wegwerken, kondigde hij in februari 2016 aan.

Twee jaar later is er nog geen enkel van die 22 laatste ‘zwarte punten’ volledig weggewerkt (zie kaart). Op vijf plaatsen zijn werken bezig, op negen locaties worden de werken dit jaar aanbesteed, de resterende acht zitten in de onteigenings of ontwerpfase.

‘De laatste loodjes wegen duidelijk het zwaarst’, zegt minister Weyts. ‘Door hun complexiteit en omvang zijn die laatste punten dan ook even duur als de eerste zeventig procent van de lijst uit 2002. De duurste werken zijn het langst uitgesteld.’

Weyts zal 20 miljoen euro extra uittrekken ‘om de aanpak te versnellen’. Maar de vraag is of extra geld wel de oplossing is. In de verklaringen voor de trage vorderingen duiken hoofdzakelijk juridische en procedurele obstakels op. In Kapellen, Dendermonde, Assenede en Aarschot werden onteigeningen voor een rechtbank aangevochten.

Weyts heeft zijn administratie nu de opdracht gegeven om ‘minder terughoudend te zijn en door te duwen bij noodzakelijke onteigeningen’. ‘We zullen niet langer oneindig blijven onderhandelen met eigenaars’, klinkt het.

In Lichtervelde ging de gegunde aannemer voor de werken failliet. En in Gent en SintPietersLeeuw werd de aanpassing van de zwarte kruispunten aan de heraanleg van een lokale straat gekoppeld, waardoor de Vlaamse en de lokale overheid er moesten samenwerken – met complexiteit en oponthoud tot gevolg.

De Gentse schepen van Mobiliteit Filip Watteeuw (Groen) vraagt om één beleidsniveau verantwoordelijk te maken voor de weginfrastructuur. Minister Weyts zegt dat de Vlaamse overheid voortaan ‘resoluter zal doorzetten als betrokken gemeenten dwars liggen.’

‘Bij onteigeningen zullen we niet meer oneindig blijven onderhandelen met de eigenaars’ BEN WEYTS (NVA) Vlaams minister van Mobiliteit