Treinramp verijdeld, Clint Eastwood ontspoord
Helden werden ze genoemd, de drie Amerikanen die de terroristische aanslag op de Thalys in 2015 verijdelden. Maar tovenaars zijn ze niet: ‘The 15:17 to Paris’, Clint Eastwoods erbarmelijke filmversie van het drama, viel echt niet te redden.
Het hoeft niet te verbazen dat veteraan Clint Eastwood (87) brood zag in het verhaal van Spencer Stone, Alek Skarlatos en Anthony Sadler: de drie vrienden die in augustus 2015 een Marokkaanse terrorist overmeesterden op de Thalys naar Parijs. Eastwood heeft de jongste jaren een stevige fascinatie ontwikkeld voor wat hij als real lifehelden beschouwt: de piloot die een passagiersvliegtuig veilig landde op de Hudsonrivier in Sully, en de scherpschutter die 155 Irakezen neerlegde ‘omdat het boosaardige wilden zijn’ in American sniper.
Bovendien heeft Dirty Harry altijd al minachting gehad voor de onmacht van ‘het systeem’ bij het bestrijden van het Kwaad, en bewondering voor individuen die het heft resoluut in eigen hand nemen. Het drama op de Thalys BrusselParijs was dus een kolfje naar zijn hand.
Probleem: het was allemaal zo snel voorbij op die 21ste augustus 2015. Dat vult geen film, zeker niet als je een realistische reconstructie beoogt. Oplossing: uitgebreid de voorgeschiedenis schetsen van de drie helden. Zo’n aanpak kan een prima film opleveren, als je beschikt over uitstekende acteurs, boeiende personages en visuele ideeën. Eastwood had niets van dat alles.
Faliekant afgelopen gok
Het voornemen om de protagonisten – de drie helden en enkele andere mensen op de trein – zichzelf te laten spelen, was een gok die faliekant uitdraait. Stone, Skarlatos en Sadler hadden geen enkele acteerervaring, en dan moedigde Eastwood hen nog aan om dialogen te improviseren. Bovendien zijn het niet meteen sprankelende persoonlijkheden.
Welgeteld tien minuten van de film zijn het bekijken waard: de levensecht overkomende strijd met de terrorist – op het einde. De tachtig minuten die daartoe leiden zijn echter een lange, lange zit. De scènes over de ontluikende vriendschap tussen de drie – zo rond hun twaalfde – zijn van het niveau van een tweederangsjeugdfilm vol clichés en bordkartonnen personages. Ze brengen wel de kameraderie nog over. Zodra Welgeteld tien minuten van de film zijn het bekijken waard: de levensecht overkomende strijd met de terrorist – op het einde. De scènes over de ontluikende vriendschap tussen de drie zijn van het niveau van een
ze volwassen zijn, slaat de verveling echt toe. Hun militaire opleiding, hun tergend banale roadtrip door Europa: je staart naar een stel oninteressante jongelui die ontelbare selfies nemen bij monumenten, ijsjes kopen in Italië, bier drinken in Duitsland en (héél braaf, het scenario is gebaseerd op hun eigen boek en een beetje held besmeurt zijn eigen imago niet) de bloemetjes buitenzetten in Amsterdam. Als de filmversie al zo vervelend is en zo verstoken blijft van ieder gesprek dat hen wat kleur of reliëf geeft, hoe erg moet het dan in werkelijkheid geweest zijn?
Of is die ennui de bedoeling – het ondramatische als contrapunt voor de tragedie die komt, zoals Gus Van Sant deed in Elephant? Wil Eastwood de banaliteit van hun levens en persoonlijkheden laten contrasteren
Gelooft Eastwood echt dat deze banale jongelui voorbestemde helden waren? Of is dit er eentje voor de Republikeinse vrienden?
met het gigantisch belang van hun daden op die 21ste augustus, en zijn kijkers er zo op wijzen dat iederéén in zo’n situatie terecht kan komen? Naaah. Dat zou nog niet verklaren waarom die scènes uit het dagelijkse leven zo slecht geschreven, geacteerd en stijlloos in beeld gebracht zijn. Is dit echt de 36ste film van een ervaren regisseur? American sniper was een foutere film, maar had tenminste stijl en vaardigheid te koop.
Bovendien strookt die uitleg niet met het nadrukkelijke gevoel van lotsbestemming dat Eastwood in zijn film stopt. De luttele keren dat de drie vrienden iets wezenlijkers zeggen dan welke smaak van gelato ze willen, gaat het opeens over ‘hoe het leven je katapulteert naar een groter doel’. De moeder van een van de jongens heeft zelfs gepraat met God, die haar zoon een belangrijke toekomst voorspelde. Eastwood serveert het zonder enige ironie. ‘Lord, make me an instrument of your peace’, bidt Spencer zelfs.
Clint is 87. Wordt hij seniel en gelooft hij werkelijk dat niet het toeval maar God zelve enkele potige militairen in die trein plaatste? Of is hij een cynische rekel die – na het kassasucces van American sniper – zijn religie en wapengekke Republikeinse vrienden op hun wenken bedient? Eender hoe is The 15:17 to Paris een absoluut dieptepunt in Eastwoods erg ongelijke carrière.
‘The 15:17 to Paris’ èèèèè
Van: Met: