‘België bespaarde eigenlijk niet veel’

In de voorbije tien jaar is er eigenlijk niet veel bespaard door onze regeringen, stelt een nieuwe studie van Voka. België moet daarom nog beter letten op de uitgaven.

Slechts vijf EUlidstaten kenden in de afgelopen tien jaar een grotere toename van de overheidsuitgaven dan België. Dat is de conclusie van een nieuwe studie van de Vlaamse werkgeversfederatie Voka, die het begrotingsbeleid van de verschillende regeringen analyseert.

Het probleem? De primaire uitgaven (in mensentaal: de overheidsuitgaven zonder de rente op onze staatsschuld) stegen de afgelopen twintig jaar van 44 procent van het bbp in 2002 tot iets meer dan 52 procent bbp in 2014. Pas daarna zien we een dalende tendens. In vergelijking met de rest van de EU stegen de primaire overheidsuitgaven de voorbije jaren met gemiddeld 2,1 procent per jaar, aldus de studie.

Vooral de laatste tien jaar verbeterden andere landen hun structureel primair saldo aanzienlijk sterker. Onze buurlanden tekenden in deze periode een verbetering op van 2 procent bbp (Frankrijk) tot 2,8 procent bbp (Nederland). België bleef achter: het structureel primair saldo verbeterde bij ons slechts met 0,7 procent bbp (zie grafiek). ‘De indruk wordt gewekt dat we wel al 20 jaar serieus op de overheidsuitgaven hebben bespaard, terwijl het tegendeel waar is. Hoogstens werd de reële groei van de overheidsuitgaven nu en dan wat afgeremd. (...) Zelfs de budgettaire marge door dalende rentelasten wordt telkens weer opgesoupeerd door bijkomende uitgaven’, besluit Voka.

België moet dan ook blijven op de centen letten. Sinds 2014 is op Europese schaal weer enige ruimte voor een expansiever budgettair beleid. Maar omdat ons land in het verleden onvoldoende de tering naar de nering heeft gezet, is dit voor België (net zoals in Frankrijk) nog niet aan de orde. En Voka gaat nog een stap verder. ‘Als we echt duurzaam willen saneren, moeten we niet kijken naar het begro tingsevenwicht, maar naar de uitgaven. Dat is een betere graadmeter’, zegt Hans Maertens, gedelegeerd bestuurder van Voka. Daarnaast moeten de verschillende overheden in België hun onderlinge begrotingen beter op elkaar afstemmen, bijvoor beeld zoals Duitsland dat doet. Begrotingsexpert Wim Moesen (KU Leuven) zit op dezelfde lijn. ‘Als we dit niet zelf doen, zal Europa het opleggen. De uitgavennorm wordt even belangrijk als het begrotingstekort (3%) en de staatsschuld (60% van het bbp).’

‘Als we duurzaam willen saneren, moeten we kijken naar de uitgaven’

HANS MAERTENS

gedelegeerd bestuurder Voka