‘Er zijn zoveel zwarte lijsten, dat niemand er nog wijs uit raakt’

Nog 22 ‘zwarte kruispunten’ veiliger maken en dan kan de overheid op haar lauweren rusten?

Zo eenvoudig is het niet.

BRUSSEL I De dood van de zestienjarige Nikita Everaert op een kruispunt in Gent (DS 20 februari), heeft verkeersveiligheid weer tot in het hart van het publieke en politieke debat gebracht. Het fietsende meisje kwam onder een vrachtwagen terecht op een plaats die al sinds 2002 op een lijst met 809 ‘zwarte’, gevaarlijke kruispunten staat. De overheid beloofde toen om die punten snel aan te pakken.

In 2016 stonden er op die lijst nog 22 zwarte punten. Maar daarvan is er tot op vandaag geen enkel helemaal weggewerkt. Minister van Mobiliteit Ben Weyts (NVA) kondigde deze week extra budget aan, om werk te maken van ‘de laatste loodjes’.

1.

Als dat gebeurd is, zijn alle 809 zwar te punten op de lijst dan verdwenen? Nee, want niet elk kruispunt dat afgevinkt is, werd ook effectief veiliger gemaakt. Zo berichtte Het Belang van Limburg gisteren over een Hasselts kruispunt dat oorspronkelijk op de lijst stond. Maar om het aan te pakken, moest een apotheek onteigend worden en dat bleek niet evident. ‘De schatting voor de inneming was een veelvoud van het budget voor de werken’, antwoordde Weyts op een parlementaire vraag van Rob Beenders (SP.A). Onder meer daarom werd het project ‘uit het programma voor gevaarlijke punten geschrapt’.

‘Sindsdien is de veiligheid er niet verbeterd, het kruispunt is gewoon om financiële redenen van de lijst verdwenen’, zegt Beenders. Volgens Weyts ‘is het logisch dat projecten veranderen en dat vol gens de huidige noden gekeken wordt hoe een punt efficiënt aangepakt kan worden’.

2.

Als die geschrapte punten alsnog verbeteren, zijn de wegen dan veilig?

(16) kwam maandag in Oostakker om het leven op een ‘zwart’ kruispunt. Jammer genoeg niet. Minister Weyts zei al in 2016 – bij een eerdere aankondiging dat hij de laatste 22 punten op de zwarte lijst uit 2002 versneld zou aanpakken – dat er ‘helaas steeds nieuwe zwarte kruispunten bijkomen’. ‘Het echte werk zal nooit af zijn’, klonk het. ‘Sinds die lijst werd opgesteld, zijn er helaas veel nieuwe gevaarlijke punten gesignaleerd.’

De afgelopen jaren werkte het Agentschap Wegen en Verkeer (AWV) dan ook op basis van meerdere lijsten, en niet alleen op basis van die uit 2002. Groenparlementslid Björn Rzoska kreeg van de minister een lijst uit 2016 met 310 ‘zwarte’ punten. Amper zeven ervan stonden al op de lijst uit 2002. Van de 22 die nu nog overblijven, was er zelfs geen enkel bij. ‘Er zijn intussen al zoveel verschillende lijsten, dat niemand op het terrein er nog wijs uit raakt’, zegt Rzoska.

3.

Heeft de lijst uit 2002 dan niet dringend een update nodig?

Weyts zei in 2016 dat die er niet zou komen. ‘Die manier van werken is niet relevant. Onze wegen moeten constant geëvalueerd worden, zodat we op de meest actuele situaties kunnen inspelen.’ Daarom zou het AWV in de toekomst met een ‘dynamische lijst’ werken, die elk jaar verandert op basis van de meest recente ongevallencijfers. Die is nog niet helemaal klaar. ‘We zijn ze nog proper aan het maken’, zei woordvoerder Veva Daniëls van AWV in De Morgen. ‘Er staan nog kruispunten op die er niet op horen, omdat ze al aangepakt zijn. En er staan enkele op die niet onder onze bevoegdheid vallen.’