Gidsland? Neen, narcostaat!
De Nederlandse politiebond vindt dat het land afglijdt naar een narcostaat. Is het bij onze noorderburen echt zo erg gesteld?
BRUSSEL I ‘Nederland is de laatste dertig jaar echt een narcostaat geworden. Wat we niet zien, is er niet. Nou, ondergronds heeft het fors doorgewoekerd.’ ‘Een huurmoordenaar kostte vijf jaar geleden 50.000 euro. Nu nog maar 5.000. Kwestie van vraag en aanbod.’
Wie vindt dat Antwerpen in de greep zit van de drugsmaffia, leest best het pamflet dat de Nederlandse Politiebond (NPB) deze week publiceerde. Onder de titel ‘Noodkreet Recherche’ luidt de politie de noodklok over haar gebrek aan slagkracht.
De vakbond legde daarvoor zijn oor te luisteren bij 400 rechercheurs. Hun conclusie: door een gebrek aan mensen en middelen wordt de zware misdaad – die is vooral drugsgerelateerd – weinig in de weg gelegd.
Politiehervorming
En dat lijkt vreemd, want Nederland heeft pas een grondige politiehervorming achter de rug. Om het apparaat performanter te maken, werden in 2013 de 25 regionale politiekorpsen samengevoegd tot een ‘nationale politie’, met één hoofdcommissaris. Bedoeling was dat de bundeling van krachten en de eenheid van commando de recherche slagvaardiger zou maken.
Op papier leek het een goed plan, maar op het terrein bleek het allemaal iets ingewikkelder. Dat kwam twee jaar geleden al aan het licht na een grondige doorlichting van die nieuwe nationale politie. De recherche presteerde nog altijd ondermaats, was de harde conclusie van de onderzoekers. En dat was te wijten aan een ‘gebrek aan vakmanschap, een slechte uitrusting en een onvermogen om vernieuwingen goed te implementeren’.
NPBvoorzitter Jan Struijs: ‘Die doorlichting deed wel wat politiek stof opwaaien, maar ze leidde niet tot maatregelen op het terrein.’ En daarom legt de bond nu zelf een eisenpakket op tafel. De belangrijkste eis is een snelle aanwerving van minstens 2.000 rechercheurs. Maar er moet ook meer opleiding komen en extra investeringen in ICT.
Dalende misdaadcijfers
Maar is het allemaal echt zo erg? De Nederlandse misdaadcijfers zijn de jongste jaren flink gedaald. In tien jaar zakte het aantal geregistreerde misdrijven van 1,3 miljoen naar 928.000 en het aantal aanhoudingen liep in diezelfde periode terug met 45 procent.
Tegelijk wordt Nederland al jaren opgeschrikt door grote afrekeningen in het drugsmilieu. Die hebben niet alleen plaats in de grote steden Amsterdam en Rotterdam, maar ook (en vooral) in de grensstreek met België.
De algemene misdaadcijfers zijn dan wel gedaald, in Brabant verdubbelde tussen 2014 en 2016 het aantal strafrechtelijke onderzoeken naar georganiseerde drugscriminaliteit. De burgemeesters zitten er met de handen in het haar.
In september vorig jaar legden de burgemeesters van de vijf grootste Brabantse steden, waaronder Breda, Tilburg en Eindhoven, een eisenbundel op de tafel van de regering. Ook zij vroegen meer geld, een strijdkas van minstens 150 miljoen euro. ‘Want we vechten elke dag tegen de bierkaai’, zei de burgemeester van Eindhoven.
Het grote probleem is dat de landbouwers uit de regio veel geld aangeboden krijgen om hun stallen en loodsen om te bouwen tot drugslabs. Op die manier raakt de onderwereld steeds meer verbonden met de bovenwereld.
De noodkreet van de politiebond werd deze week ook bijgetreden door justitie. In het actuaprogramma Nieuwsuur zei Gerrit van der Burg, de voorzitter van het college van procureursgeneraal, dat er dringend ex
Het grote probleem is dat de landbouwers uit de regio Brabant veel geld aangeboden krijgen om hun stallen en loodsen om te bouwen tot drugslabs
tra geld nodig is om de handhaving te versterken. In het regeerakkoord heeft Rutte daarvoor 267 miljoen uitgetrokken. Maar volgens Van der Burg is er zeker 1 miljard nodig. Ook de nieuwe minister van Justitie, Ferdinand Grapperhaus, erkent dat er meer rechercheurs nodig zijn, maar de benaming narcostaat ging hem te ver.
Helder drugsbeleid
De vraag is ook of het probleem alleen met geld en meer rechercheurs opgelost wordt. De commentatoren van de grote kranten hebben hun twijfels. ‘Alle signalen zijn duidelijk: kabinet en Kamer moeten de recherche te hulp komen. Maar niet met geld alleen. Uit onderzoek blijkt ook dat de samenwerking tussen politie, justitie en belastingdienst niet goed loopt, terwijl juist de fiscus uitermate effectief is in het opsporen van illegale geldstromen’, aldus de Volkskrant. Misschien moeten ook de straffen voor liquidaties omhoog, net als de duur van voorlopige hechtenis.
NRC wijst erop dat ‘de recherche slechts een deel van de puzzel is’. ‘Het antwoord op deze vorm van internationale misdaad is specialisatie, opsporing in bestuurlijke netwerken en helder drugsbeleid.’