Loondiefstal ondergraaft de American dream
Het minimumloon niet betalen, overuren afdwingen zonder extra vergoeding …: in Republikeinse staten beroven werkgevers de laagstbetaalde arbeiders ongestraft van hun loon. ‘Ze zien hen als wegwerpmensen.’
BRUSSEL I Don Oliver (63) was bouwvakker voor McAndrews River City in Ohio. Hij plaatste ramen voor universiteitsgebouwen. Maar, zo bleek later, niet voor het wettelijke minimumloon waar hij recht op had. ‘Ik vond nergens anders werk, maar uiteindelijk bedroog mijn chef mij twee jaar’, zegt Don vanuit Cincinnati aan De Standaard. ‘Ik heb jarenlang geprocedeerd om 19.000 dollar achterstallig loon. In die periode was ik bijna dakloos. Elke dag piekerde ik over waar ik zou slapen en eten halen. De arbeidsinspectie liet ons beleefd in de steek. En mijn baas gaf nooit de registratietijden van onze tegen de vooral in Republikeinse staten wijdverbreide en systematische loondiefstal door werkgevers. prikklok vrij: hij wist goed genoeg dat hij betrapt was.’
Amper inspecteurs
Verhalen zoals die van Don zijn in heel de VS te rapen. ‘Loondiefstal is voor de laagstbetaalde arbeiders de norm, niet de uitzondering’, zegt advocaat arbeidswetgeving Michael Hollander aan reporters van de nieuwssite Politico, die negen maanden onderzoek deed naar het fenomeen. Werkgevers ontduiken het minimumloon, dwingen extra uren af zonder te betalen, mogen bijna straffeloos fooien ‘herverdelen’ of weigeren hun personeel eetpauzes.
De meest conservatieve schatting is dat loondiefstal de Amerikaanse arbeider elk jaar 20 miljard dollar kost. Volgens de Wage Authority Group, advocaten met specialisatie arbeidsrecht, ging het in 2017 zelfs om 50 miljard. Dat is minstens drie keer zoveel als alle schade door autodiefstal en andere eigendomscriminaliteit samen.
Loondiefstal is illegaal, maar niemand doet er iets tegen. Volgens Politico hebben zes Republikeinse staten geen enkele inspecteur om criminele werkgevers te controleren. In 26 andere staten zijn er minder dan 10. Dat is ook het geval in het Republikeinse Ohio, de staat van Don. ‘In de afgelopen vijf jaar heeft de overheid stelselmatig het aantal inspecteurs verminderd, van 17 naar 6’, zegt Brennan Grayson van de actiegroep Interfaith Worker Justice. ‘En de Federale Arbeidsdienst grijpt pas in als bedrijven een bepaalde omzet hebben.’
Hoe komt het dat zoveel bedrijven niet eerlijk betalen? ‘Bouwondernemers willen de meest competitieve prijs’, zegt Grayson. ‘Daarom besteden ze aanwerving en uitbetaling van personeel uit aan lokale tussenpersonen, die ze op commissie betalen. Ze nemen geen verantwoordelijkheid voor het echte aantal gewerkte uren.’
Straffeloosheid
Volgens Politico wisselen veel van die lokale bedrijfjes ook snel van naam, om opsporing en vervolging te vermijden. Dat verklaart waarom arbeiders die gelijk krijgen van de rechtbank, in 81 procent van de gevallen hun gestolen loon niet kunnen recupereren. De kleine pakkans verhoogt verder de druk op onderaannemers die wel een correcte prijs hanteren. Stelen uit het loonzakje van je arbeider wordt zo de strategisch slimme optie. ‘Sommige van die tussenpersonen exploiteren hun arbeiders, anderen zijn zelf slachtoffer’, zegt Grayson.
Het probleem verspreidt zich ook naar andere sectoren. Grayson: ‘Er is een cultuur van straffeloosheid die steeds meer om zich heen grijpt. Bepaalde arbeiders worden als wegwerpmensen gezien omdat ze laaggeschoold of gekleurd zijn. Deze praktijken zijn een totale breuk met de arbeidsnormen van de afgelopen veertig jaar.’ Elk jaar komen er meer zaken voor de rechter. De federale arbeidsdienst haalde in 2017 een record van 270 miljoen achterstallig loon op bij betrapte bedrijven.
In het spoor van de lopende campagne voor hoger minimumloon zijn mensen zich steeds meer bewust van de loondiefstal. Begin februari haalde Interfaith Worker Justice een triomf binnen: de stad Cincinnati nam een resolutie aan die eigenaars en projectontwikkelaars rechtstreeks verantwoordelijk stelt voor loondiefstal op hun werf. ‘Als ze worden betrapt, moet de stad hun subsidies, die vaak in de miljoenen lopen, opschorten’, zegt Grayson. ‘Het is nu aan ons om de misbruiken in de gaten te houden.’
Dit soort sectorspecifieke wetgeving is het enige alternatief, want stevig bemande arbeidsinspectiediensten zullen volgens Grayson niet snel terugkomen. ‘We hopen te evolueren naar loondiefstalvrije steden.’
Loondiefstal kostte de Amerikaanse arbeider vorig jaar 50 miljard dollar
‘De jongste vijf jaar slonk het aantal inspecteurs in de staat Ohio van 17 naar zes’ BRENNAN GRAYSON Actiegroep