Vrouwen geven lokaal mandaat sneller op
Vrouwelijke lokale politici blijven minderheid Een op acht mandatarissen stapt vroegtijdig op Campagne voor ‘dynamischere gemeenteraden’
Een kwarteeuw na de invoering van de genderquota zijn vrouwen nog altijd ondervertegenwoordigd in de Vlaamse gemeenteraden en huizen. Amper 16 procent van de burgemeesters is een vrouw. De gemeenteraden scoren iets beter (35,3 procent), net als de schepenen (34,8 procent), maar ‘de stap naar hogerop – het mandaat van burgemeester – is lastig’, stelt de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG) vast.
De VVSG wil daar iets aan doen en ‘zoekt’ 106 extra vrouwelijke burgemeesters en 1.109 bijkomende vrouwelijke raadsleden om een gelijkwaardige M/Vspiegel te realiseren. ‘Als je bepaalde groepen niet in je gemeenteraad hebt, laat je enorme talentenvijvers met potentiële toppers links liggen. Daar wint de burger niks mee’, zegt Mieck Vos, algemeen directeur van de VVSG.
Opvallend: sinds 2012 liet al een op de acht lokale mandatarissen – burgemeesters en schepenen inbegrepen – zich vervangen, vooral tijdens het eerste jaar van de bestuursperiode. Burgemeesterswissels blijken schering en inslag te zijn (55 wissels op 308 gemeenten), maar ook 16 procent van de actieve schepenen gaf er al de brui aan.
‘Volgens de databank van de Vlaamse overheid is 46 procent van de uittreders een vrouw, tegenover 54 procent mannen’, zegt Vos. ‘Dat betekent dat er in verhouding veel meer vrouwen vroegtijdig uitstromen.’
Avondvergaderingen
Hoe komt dat? De VVSG heeft geen zicht op het exacte motief van elke ‘uittreedster’, maar bevroeg 9 van de 48 vrouwelijke burgemeesters in Vlaanderen. Hun adviezen verschijnen morgen in Lokaal, het ledenblad van de VVSG.
De combinatie van een lokaal politiek engagement met een gezin is lastig, maar gelukkig kun je als politica zelf je tijdsindeling bepalen, zegt Tine Gielis (CD&V), de burgemeester van Laakdal. ‘Je strijk of schoonmaak kun je uitbesteden of anders organiseren. Ik haal meer voldoening uit het ambt dan uit het strijken van mijn was.’
Inge Lenseclaes (OV2002NVACD&V) uit Overijse kiest tussen half vijf en zeven uur ’s avonds bewust voor haar gezin, na half acht is er weer tijd voor politiek. ‘Het is een wereldje met veel ongeschreven regels, met vergaderingen die niet altijd even efficiënt verlopen’, aldus Katrien Partyka (CD&V) van Tienen. ‘Voor vrouwen met weinig tijd en andere engagementen kan het frustrerend zijn.’
Volgens haar Lennikse collega Irina De Knop (Open VLD) zoeken vrouwen wel meer naar verbondenheid en samenhorigheid. Hilde Claeys, de progressieve burgemeester van De Pinte, suggereert dat vrouwen een nieuwe politieke cultuur tot stand kunnen brengen: ‘Minder hard en polariserend, meer op mensenmaat en vanuit het hart.’
‘Burgemeester zijn is de mooiste job die er bestaat’, concludeert Nadia Sminate (NVA), burge meester van Londerzeel. Haar partijgenote Frieda Brepoels, uit Bilzen, raadt vrouwen aan kansen te grijpen. ‘Dat maakt het leven avontuurlijk.’
Talentmanagement
De vrouwen zijn de eerste doelgroep, maar ook voor andere ondervertegenwoordigde groepen wil de VVSG een lans breken. De vereniging start een campagne om in te zetten op ‘talentmanagement’ voor lokale mandatarissen en breidt haar ondersteuningsaanbod voor nieuwe mandatarissen uit (zie kader).
Vos: ‘We willen ons evengoed richten op de boekhouder die in zijn vrije tijd aan lokale politiek doet: hoe houdt hij het voor zichzelf boeiend, nuttig en plezierig om in de gemeenteraad te zitten? Vaststaat dat de raad meer dynamiek krijgt en de raadsleden – zowel van de meerderheid als van de oppositie – een actievere rol moeten krijgen.’
Zo zouden gemeenteraden meer kunnen inspelen op de dynamiek van de burgerbewegingen om de lokale democratie te versterken. In Kortrijk bijvoorbeeld legde de stad een kader vast voor samenwerking met adviesraden waarin ‘gewone’ burgers zitten.