‘Londenaars passen hun gedrag aan’

De Britse hoofdstad worstelt al jaren met een slechte luchtkwaliteit. Grootschalige burgermetingen verhogen de druk op de overheid om in te grijpen.

Bijna nergens is het probleem zo prangend als in de Britse hoofdstad. Lange tijd werd het genegeerd. ‘We hadden overheidscampagnes over roken en alcohol, maar nooit over luchtvervuiling, want die is onzichtbaar’, zegt Louise Francis. Ze is ceo van Mapping for Change, een spinoff van het University College Londen die al tien jaar stikstofdioxide in kaart brengt met lokale gemeenschappen in de stad.

Ze voerden in die tijd 2.146 metingen uit in dertig buurten. Die kleuren – naast officiële metingen – blinde vlekken in, en vergelijken de resultaten met computermodellen die de luchtkwaliteit inschatten. Exact wat ook CurieuzeNeuzen Vlaanderen van plan is.

Toxische niveaus

‘Straat na straat wordt duidelijk in welke mate we in onze huizen en scholen blootgesteld worden aan stikstofdioxide’, zegt Francis. ‘59 procent van de metingen geeft waarden die boven de EUnorm liggen. Mensen hadden vaak geen idee. Nu passen ze hun gedrag aan. In de Beeck Street Tunnel in de Barbican, een drukke as waar veel gewandeld wordt, werden toxische niveaus opgetekend. Deelnemers gingen die tunnel mijden.’

Gewapend met de resultaten slagen inwoners er ook in te wegen op het beleid. Hoge waarden langs de hoofdweg in Putney motiveerden de lokale overheid en Transport Of London om versneld hybride bussen in te voeren. In de Barbican bestuderen stadsplanners of ze een ‘ultra low emission zone’ kunnen invoeren, waar de normen voor dieselmotoren nog strenger zijn.

‘Door het probleem in kaart te brengen, maak je het zichtbaar’, zegt Francis. ‘Het is een vorm van empowerment. We kunnen er iets aan doen. Meer, we zijn een deel van de oplossing.’

Dodelijke lucht

Dat bewustzijn verspreidt zich als een olievlek, zegt Francis. Belangengroep Clean Air Londen is actief gaan lobbyen. Client Earth spande een rechtszaak aan tegen de overheid wegens nalatigheid. De acties vallen niet in dovemansoren. Burgemeester Sadiq Khan verklaarde zelfs: ‘De lucht in Londen is dodelijk.’ Hij maakt zich sterk dat zijn plannen om auto’s te weren de uitstoot van stikstofoxides (NOx) zullen halveren tegen 2020.

‘59 procent van de metingen geeft waarden die boven

de EUnorm liggen. Mensen hadden vaak geen idee. Nu passen

ze hun gedrag aan’