Franse spoorwegbonden op ramkoers met regering-Macron
De Franse regering neemt een groot politiek risico, nu ze het statuut van het spoorpersoneel per decreet wil hervormen. De grootste bond dreigt met een staking van een maand.
De vier Franse bonden bij het spoor staken gisteren de koppen bij elkaar om af te spreken hoe ze zullen reageren op de regeringsplannen. ‘Om de regering te doen plooien, zullen we ongetwijfeld een maand moeten staken’, zei Laurent Brun, de secretarisgeneraal van de radicaallinkse CGT. ‘We zijn vertrokken voor een van de belangrijkste sociale bewegingen in de geschiedenis van de Franse spoorwegen.’ Ze geven de regering tot 15 maart om bij te sturen. Gebeurt dat niet, dan beslissen ze over stakingen.
De harde taal doet denken aan het verzet dat toenmalig premier Alain Juppé in 1995 over zich afriep met zijn plannen om de overheidspensioenen en de speciale regimes bij onder meer het spoor te hervormen. De cheminots stonden wekenlang vooraan bij die protesten en legden drie weken lang grote delen van het openbaar vervoer lam. Uiteindelijk moest Juppé dat deel van de hervorming intrekken.
Het was de Franse premier Edouard Philippe, een leerling van Juppé, die maandag de steen in de kikkerpoel gooide. Zijn regering is vastbesloten nieuwe medewerkers van de publieke spoorwegmaatschappij SNCF vanaf een bepaald moment niet langer het speciale statuut bij het spoor te laten genieten.
‘Aan de nieuwe generaties, aan de nieuwelingen zeggen we dat ze dezelfde arbeidsvoorwaarden zullen hebben als alle Fransen’, zo sprak Philippe. Voor 130.000 van de 145.000 werknemers die onder het oude statuut werken, verandert er niets.
Het moet snel gaan
Maar de premier kondigde ook aan dat hij voor de hervorming de langzame weg via het parlement wil vermijden en ze via decreet wil doorvoeren, zoals zijn regering eerder deed bij de hervorming van de arbeidswet. Voor de zomervakantie zou alles rond moeten zijn, zodat de regering in de tweede helft van het jaar aan de hervorming van de pensioenen kan beginnen. Dat heeft ertoe geleid dat de spoorbonden eensgezind de rangen sluiten.
De krant Le Monde heeft de voordelen van het bewuste statuut opgelijst. Treinbestuurders en conducteurs gaan gemiddeld op 53,5 jaar met pensioen, het administratief personeel gemiddeld vier jaar later. Bij andere werknemers ligt het gemiddelde op 62,4 jaar. Hun pensioen wordt ook berekend op de laatste zes maanden, wanneer ze normaal gezien het meeste verdienen. Ze kunnen gratis met de trein reizen, hebben 28 dagen verlof en kunnen jaarlijks op een loonsverhoging rekenen. Een medewerker bij de SNCF verdient zo gemiddeld 3.200 euro.
Tweede keer verliezen
Volgens minister van Financiën Bruno Le Maire, die ook uit de stal van de conservatieve Les Républicains komt, ‘rijdt de SNCF recht op een muur af ’. Het overheidsbedrijf torst een schuld mee van 46 miljard euro, die elk jaar groter wordt. Het bedrijf moet ook klaargestoomd worden voor de nakende liberalisering van
‘Om de regering te doen plooien, zullen we ongetwijfeld een maand moeten staken’
het binnenlandse vervoer.
De bonden argumenteren dat de werknemers bij het spoor er altijd moeten staan, ook in de weekends en op feestdagen, en in het grote Frankrijk vaak niet thuis kunnen overnachten. Volgens hen is de put niet te wijten aan het personeelsstatuut.
Uit twee snelle peilingen moet blijken dat een ruime meerderheid van bijna 70 procent van de Fransen voorstander is van de afschaffing van het statuut. De politieke commentator van de zender BFMTV wees erop dat de bonden ook in een lastig parket zitten en goed moeten opletten wat ze doen. ‘Ze hebben in september de strijd al verloren (rond de arbeidswet, red.). Als ze een tweede keer zouden verliezen, is het gedaan voor hen.’
LAURENT BRUN Secretaris-generaal radicaal-linkse CGT